İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısı ve Bazı Parametrelerin Araştırılması

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 81 - 87, 30.06.2022

Halil Yalçın , Tuncer Çakmak

https://doi.org/10.53518/mjavl.1092994

Cited By: 1

Öz

İnek sütünde somatik hücre sayısı (SHS), kimyasal kompozisyon ve mikrobiyolojik kalite, genel kalite kriterleri açısından önemli parametreler içerisinde yer almaktadır. Yapılan araştırmada; Kasım-Aralık/2020’de, Çanakkale yöresinde rastgele seçilmiş, ortalama 22±5.24 adet süt ineğine sahip manuel süt sağım robotu ile sağım gerçekleştiren toplam 100 adet işletmeden temin edilen örnekler (N:100) değerlendirilmiştir. Süt soğutma tanklarından aseptik şartlarda steril plastik şişelere toplanan 1000 ml’lik süt örnekleri, soğuk zincir altında laboratuvara getirilerek en kısa sürede analize alınmıştır. SHS, Toplam Aerobik Mezofilik Bakteri (TAMB) sayısı ve bazı kimyasal parametre değerleri ile sonuçlar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. SHS, minimum 5.000 adet/ml ve maksimum 3.736.000 adet/ml tespit edilirken TAMB sayısının 2.56 ile 9.06 log kob/ml arasında değiştiği belirlenmiştir. Kimyasal parametrelerden yağ, protein, laktoz ve toplam kuru maddenin sırasıyla ortalama %3.24±0.61, %3.03±0.19, %4.74±0.51 ve %11.76±0.28 olduğu saptanmıştır. SHS ile laktoz miktarı ve TAMB arasında (p<0.01) önemli korelasyon olduğu gözlemlenmiştir. İncelenen örneklerde subklinik mastitis oranının %31 (31/100) olduğu belirlenmiştir. Çiğ süt örneklerinin; Türk Gıda Kodeksi Çiğ İnek Sütünün Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ’e göre % protein ve yağ değeri yönünden A, B ve C sınıfı sütler içerisinde yer aldığı, 73 örneğin ise TAMB sayısı ve 18 örneğin SHS açısından Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği’nde belirlenen yasal sınırların üzerinde olduğu gözlenmiştir. İşletmelerde meme sağlığı ve süt sağım hijyenine yönelik tedbirlerin geliştirilmesi ve ek önlemlerin alınması, işletme sahiplerinin süt üretim prosesleri sürecinde uygulayacakları genel ve bireysel hijyen uygulamalarının (barınak ve meme temizliği, sağımda kullanılan alet/ekipmanlar ve personel hijyeni vb.) etkin bir şekilde yapılması, yasal otoritelerin üretimden tüketime kadar her düzeyde izleme ve denetim faaliyetlerinin halk sağlığı ve teknolojik prosesler açısından faydalı olacağı, sonuçta hem çiftlik ekonomisinin hem de kalite ve üretim miktarında artış ile kar maksimizasyonunun iyileştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mastitis, Somatik Hücre Sayısı, Süt kalitesi, İnek Sütü.

Investigation of Somatic Cell Count and Some Parameters in Cow's Milk

Öz

Somatic cell count (SCC), chemical composition and microbiological quality in cow's milk are among the important parameters in terms of general quality criteria. In the research conducted; In November-December/2020, samples (N:100) were obtained from a total of 100 randomly selected enterprises in the Çanakkale region, with an average of 22±5.24 dairy cows and milking with a manual milking robot, were evaluated 1000 ml milk samples collected from milk cooling tanks into sterile plastic bottles under aseptic conditions were brought to the laboratory under the cold chain and analyzed as soon as possible. While SCC was determined as a minimum of 5.000 units/ml and a maximum of 3.736.000 units/ml, it was determined that the number of TAMB varied between 2.56 and 9.06 log cfu/ml. Fat, protein, lactose and total dry matter of chemical parameters were found to be 3.24±0.61%, 3.03±0.19%, 4.74±0.51% and 11.76±0.28%, respectively. It was observed that there was a significant correlation (p<0.01) between SCC and lactose content and TAMB. It was determined that the rate of subclinical mastitis was 31% (31/100) in the samples. Raw milk samples; according to the Turkish Food Codex Communique on the Classification of Raw Cow's Milk, it is included in the A, B and C class milks in terms of % protein and fat value, 73 samples are in terms of TAMB number and 18 samples are legal in terms of Special Hygiene Rules Regulation for Animal Foods. observed to be above the legal limits. Developing measures for udder health and milking hygiene in enterprises and taking additional measures, making effective general and individual hygiene practices (shelter and udder cleaning, tools/equipment used in milking and personnel hygiene etc.) to be applied by business owners during milk production processes, it is thought that the monitoring and inspection activities of legal authorities at all levels from production to consumption will be beneficial in terms of public health and technological processes, and will ultimately contribute to the improvement of both the farm economy and profit maximization by increasing the quality and production amount.

Anahtar Kelimeler

Mastitis, Somatic Cell Count, Milk quality, Cow

Kaynakça

• Akdağ F, Gürler H, Teke B, Uğurlu M, Koçak Ö 2017. Jersey Irkı İneklerde CMT Skorlarının ve Skorların Değerlendirilmesindeki Farklılığın Süt Verimi, Süt Bileşimi ve Subklinik Mastitis Tanısına Etkisi. İstanbul Univ Vet Fak Derg. 43(1): 44-51.
• Ayaşan T, Hızlı H, Yazgan E, Kara U, Gök K 2011. Somatik hücre sayısının süt üre nitrojen ile süt kompozisyonuna olan etkisi. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 17: 659-662.
• Bruckmaier RM, Ontsouka CE, Blum JW 2004. Fractionized milk composition in dairy cows with subclinical mastitis. Veterinární Medicína 49: 283–290.
• Coelho VRP, Rodrigues CEC, Corassin CH, Balthazar CF, Cappato LP, et al. 2017. Milk with different somatic cells counts and the physicochemical, microbiological characteristics and fatty acid profile of pasteurized milk cream: is there an association? International Journal of Food Science & Technology, 52(12): 2631-2636.
• Damm M, Holm C, Blaabjerg M, Bro MN, Schwarz, D 2017. Differential somatic cell count—A novel method for routine mastitis screening in the frame of Dairy Herd Improvement testing programs. J. Dairy Sci. 100(6): 4926-4940.
• Dosogne H, Vangroenweghe F, Mehrzad J, Massart-Leen AM, Burvenich C 2003. Differential leukocyte count method for bovine low somatic cell count milk. J. Dairy Sci. 86(3): 828-834.
• Düz M, Doğan YN, Doğan İ 2021. İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısı ile Süt Amiloid A, Elektriksel İletkenlik ve pH Arasındaki İlişkiler. KSÜ Tarım ve Doğa Derg. 24 (2): 457-463.
• EC 2004. Commission Regulation (EC) No 853/2004 of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 laying down specific hygiene rules for food of animal origin. Official Journal of the European Union. 2004; L 139: 30-205.
• Ferreira Félix Bueno Válter, José de Mesquita A, Soares Nicolau E, Nonato de Oliveira A, Pereira de Oliveira J, et al. 2005. Contagem celular somática: relação com a composição centesimal do leite e período do ano no Estado de Goiás. Cienc. Rural. 35 (4): 848-854.
• Gargouri A, Hamed H, ElFeki A 2008. Total and differential bulk cow milk somatic cell counts and their relation with lipolysis. Livest. Sci. 113: 274–279.
• IDF (International Dairy Federation) 2013. Guidelines for the use and interpretation of bovine milk somatic cell count. Bull. IDF 466/2013.
• ISO 4833-1 2013. Microbiology of the food chain-Horizontal method for the enumeration of microorganisms-Part 1: Colony count at 30 °C by the pour plate technique.
• Kelly AL, Tiernan D, O'sullivan C, Joyce P 2000. Correlation between bovine milk somatic cell count and polymorphonuclear leukocyte level for samples of bulk milk and milk from individual cows. J. Dairy Sci. 83(2), 300-304.
• Malek dos Reis CB, Barreiro JR, Mestieri J, Porcionato MAF, Veiga dos Santos V 2013. Effect of somatic cell count and mastitis pathogens on milk composition in Gyr cows. BMC Vet Res. 9(67): 1-7.
• Moradi M, Omer AK, Razavi R, Valipour S, Guimaraes JT 2021. The relationship between milk somatic cell count and cheese production, quality and safety: A review. International Dairy Journal. 113: 104884.
• Moroni P, Sgoifo Rossi C, Pisoni G, Bronzo V, Castiglioni B, Boettcher PJ 2006. Relationships Between Somatic Cell Count and Intramammary Infections in Buffaloes. J. Dairy Sci. 89(3): 998-1003.
• Olechnowicz J, Jaśkowski JM 2012. Somatic cells count in cow's bulk tank milk. Journal of Veterinary Medical Science. 74(6), 681–686.
• Önal AR, Özkan M, Tuna YT 2021a. İzmir İlinde Özel Bir İşletmede Yetiştirilen Simental İneklerde Somatik Hücre Sayısı, Süt Verimi ve Bileşenleri Arasındaki İlişkiler. Mediterranean Agricultural Sciences. 34(2): 249-254.
• Önal AR, Özkan M, Tuna YT 2021b. Siyah Alaca Süt Sığırlarında Mevsim ve Laktasyon Sırasının Sütün Bileşimi ve Kalitesine Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fak Derg. 18(2): 368-374.
• Özdikmenli Tepeli S, Zorba NN 2017. Çanakkale (Yenice) İlinde Üretilen Çiğ Sütlerin Bazı Özellikleri Ve Subklinik (Gizli) Mastitis Görülme Oranı. Trakya University Journal Of Natural Sciences. 18(1): 41-47.
• Özer E, Ünal G, Kesenkaş H, Akalın AS 2017. Somatik hücreler ve endojen enzimlerinin süt teknolojisindeki önemi. GIDA. 42(6): 763-772.
• Park YK, Koo HC, Kim SH, Hwang SY, Jung WK, et al. 2007. The Analysis of Milk Components and Pathogenic Bacteria Isolated From Bovine Raw Milk in Korea. J. Dairy Sci. 90(12): 5405–5414.
• Rainard P, Foucras G, Boichard D, Rupp R 2018. Invited review: low milk somatic cell count and susceptibility to mastitis. J. Dairy Sci. 101(8): 6703-6714.
• Ramos TM, Costa FF, Pinto ISB, Pinto SM, Abreu LR 2015. Effect of somatic cell count on bovine milk protein fractions. J Anal Bioanal Tech. 6: 269.
• Santos MV, Ma Y, Barbano DM 2003. Effect of somatic cell count on proteolysis and lipolysis in pasteurized fluid milk during shelf-life storage. J. Dairy Sci. 86: 2491–2503.
• Schukken YH, Wilson DJ, Welcome F, Garrison-Tikofsky L, Gonzalez RN. 2003. Monitoring Udder Health and Milk Quality Using Somatic Cell Counts. Vet. Res. 34: 579–596.
• Schwarz D, Kleinhans S, Reimann G, Stückler P, Reith F, et al. 2020. Investigation of dairy cow performance in different udder health groups defined based on a combination of somatic cell count and differential somatic cell count. Preventive Veterinary Medicine, 183: 105123.
• Sobczuk-Szul M, Wielgosz-Groth Z, Nogalski Z, Mochol M, Rzemieniewski A, Pogorzelska-Przybyłek P 2015. Changes in the fatty acid profile of cow’s milk with different somatic cell counts during lactation. Veterinarija ir Zootechnika. 69(91): 52-57.
• Şahı̇n A, Yıldırım A, Ulutaş Z 2014. Anadolu Mandalarında Bazı Çiğ Süt Parametreleri ile Somatik Hücre Sayısı Arasındaki İlişkiler. Tekirdağ Ziraat Fak Derg. 11(1): 114-121.
• Şahin A, Kaşıkcı M 2014. Esmer ineklerde somatik hücre sayısı ve bazı çiğ süt parametreleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(5): 220-223.
• TGK 2011. Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği. 27/12/2011 tarih ve 28155 sayılı Resmî Gazete.
• TGK 2020. Çiğ İnek Sütünün Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ. 25 Ocak 2020 tarih ve 31019 sayılı Resmî Gazete. (TEBLİĞ NO: 2019/64).
• TGK 2021. Çiğ Süt Desteği ve Süt Piyasasının Düzenlenmesi Uygulama Tebliği. 27 Haziran 2021 tarih ve 31524 sayılı Resmi Gazete (TEBLİĞ NO: 2021/22).
• TÜİK 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, Hayvansal Üretim İstatistikleri.
• Van den Borne BH, Halasa T, Van Schaik G, Hogeveen H, Nielen M 2010. Bioeconomic modeling of lactational antimicrobial treatment of new bovine subclinical intramammary infections caused by contagious pathogens. J. Dairy Sci. 93(9), 4034-4044.
• Velthuis AGJ, Van Asseldonk MAPM 2011. Process audits versus product quality monitoring of bulk milk. J Dairy Sci. 94: 235–249.
• Yang M, Shi J, Tian J, Tao J, Chai M, et al. 2017. Exogenous melatonin reduces somatic cell count of milk in Holstein cows. Scientific reports. 7(1): 1-7.
• Zecconi A, Dell’Orco F, Vairani D, Rizzi N, Cipolla M, Zanini L 2020. Differential somatic cell count as a marker for changes of milk composition in cows with very low somatic cell count. Animals, 10(604): 2-14.