Yöntem Olarak Yaratıcı Drama Kullanımının İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Programındaki Değerlere Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 221 - 236, 30.12.2016

Ebru Erdem Zengin Elvan Yalçınkaya

Öz

Araştırma, yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının, ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler programındaki değerlere etkisini belirlemeye yöneliktir. Yaratıcı drama yöntemi kullanılarak sosyal bilgiler 4. sınıf programında yer alan “hoşgörü”, “duygu ve düşüncelere saygı” değerlerinin öğretimi gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada ön test-son test kontrol gruplu desen kullanılmış olup, deneysel çalışmayla elde edilen bilgiler nitel verilerle desteklenmiştir. Araştırmada biri deney, diğeri kontrol grubu olmak üzere yansız atama yöntemiyle oluşturulmuş iki grup bulunmaktadır. Her iki gruba deney öncesi ve deney sonrası “hoşgörü tutum ölçeği” uygulanmıştır. Çalışmalarda, araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşü alınan, 4 haftalık yaratıcı drama programı uygulanmıştır. Çalışma, 2012- 2013 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında bir devlet ilkokulunda okuyan 22 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmanın veri toplama sürecinde yapılan odak grup görüşmeleri video kamera ile kayıt altına alınmıştır. Öğrencilerin her ders sonrasında yazdığı günlükler incelenmiştir. Tutum ölçeğinden elde edilen veriler SPSS 15.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin uygulama öncesi tutumları arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Kontrol ve deney grubundaki öğrencilerin tutumlarının birbirine yakın seviyede olduğu görülmektedir. Uygulama sonrasında ise yaratıcı drama ağırlıklı yürütülen etkinliklerin öğrencilerin tutumlarını artırmada yapılandırmacı yaklaşıma göre daha etkili olduğu görülmüştür. Yaratıcı drama etkinliklerine katılan öğrencilerin hoşgörü ile duygu ve düşüncelere saygı değerlerini ve bu değerlerle ilgili davranışları öğrendikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Yaratıcı Drama, Değer Öğretimi, Hoşgörü

Kaynakça

• Adıgüzel H. Ö. (2006). “Yaratıcı Drama Kavramı, Bileşenleri ve Aşamaları”. Yaratıcı Drama Dergisi 1/1 (2006) 17-27.
• Adıgüzel Ö. (1993). Oyun ve Yaratıcı Drama İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 1993.
• Akbaş O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (değerlerinin) İlköğretim 2. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2004.
• Akfırat F. Ö. (2004). Yaratıcı Dramanın İşitme Engellilerin Sosyal Becerilerinin Gelişimine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
• Akoğuz A. & Akoğuz M. (2011). Yaratıcı Drama Etkinlikleri. İstanbul 2011.
• Aydın M. (2011). “Değerler, İşlevleri ve Ahlak”. Eğitime Bakış Dergisi 7/19 (2011) 39-45.
• Aykaç N. (2007). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Eğitim-Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 6/22 (2007) 46-73.
• Baydar P. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanılan Sorunların Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana 2009.
• Büyüköztürk Ş. (2011). Deneysel Desenler. Ankara 2011.
• Cüceloğlu D. (1998). Anlamlı ve Coşkulu Bir Yaşam İçin Savaşçı. İstanbul 1998.
• Çalışkan H. & Sağlam H. İ. (2012). “Hoşgörü Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi ve İlköğretim Öğrencilerinin Hoşgörü Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 12/2 (2012) 1431-1446.
• Demirel Ö. (2007). Öğrenme Sanatı ve Öğretme. Ankara 2007
• Doğanay A. (2008). “Çağdaş Sosyal Bilgiler Anlayışında Yeni Sosyal Bilgiler Programının Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17/2 (2008) 77-96.
• Fidan N. (1986). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara 1986
• Güngördü E. (2001). İlköğretimde Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara 2001.
• Howitt D. & Cramer D. (1997). An Introduction to Statics in Psychology. London 1997.
• Kara Y. & Çam F. (2007). “Yaratıcı Drama Yönteminin Sosyal Beceri Kazandırmada Etkisi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32 (2007) 144-155.
• Kerlinger F. N. (19732). Foundations of Behavioral Research. London 1973.
• Kıyıcı F. (2002). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında İçeriğin Hazırlanması. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2002.
• Köken N. (2002). “Sosyal Bilgiler Kavramı Üzerine Bazı Düşünceler”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 (2002) 235-246.
• Köstüklü N. (1998). Sosyal Bilgiler ve Tarih Öğretimi. Konya 1998.