Değer Zinciri Analizinin Stratejik Maliyet Yönetimi Yaklaşımları Üzerindeki Etkileri: BİST İmalat Sanayi Örneği

Yıl 2019, , 313 - 328, 26.08.2019

Hakan Özçelik Nurcan Yağmurlu

https://doi.org/10.25095/mufad.607147

Öz

İşletmeler yoğun rekabet ortamında düşük maliyetli ve yüksek kaliteli mamullere, etkin bir maliyet yönetim sistemi ile ulaşabilirler. İşletmelerde etkin bir maliyet yönetim sisteminin oluşturulması için, değer zinciri analizinin yapılması gerekmektedir. Değer zinciri, mamul üretim süreçlerine değer katan faaliyetler bütünüdür. Değer zinciri analizi, stratejik faaliyetlerin tanımlanması ve bu faaliyetlerin maliyet düşürücü ve değer artırıcı etkilerinin belirlenmesine yönelik yapılan analizdir. Değer zinciri analizi, maliyet kontrolünde işletmeye daha geniş bir açıdan bakma imkânı sağladığından, stratejik maliyet yönetiminin önemli unsurlarından biri haline gelmiştir. 

Bu çalışmada işletmelerdeki değer zinciri analizinin stratejik maliyet yönetimi yaklaşımlarını üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu kapsamda BİST’te yer alan imalat sanayi işletmelerinin muhasebe yöneticilerine anket uygulaması yapılmıştır. Verilerin analizi için, SPSS paket programında çoklu regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, BİST’ekote olmuş imalat sanayi işletmeleri açısından, değer zincirinde yer alan faaliyet ve fonksiyonların stratejik maliyet yönetimi yaklaşımları uygulamalarını etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer Zinciri Analizi, Stratejik Maliyet Yönetimi Yaklaşımları, BİST İmalat Sanayi

Kaynakça

• Altınbay, A. (2006), Stratejik Maliyet Yönetimi Yaklaşımlarından Yaşam Seyri Maliyetleme Sisteminin Tasarımı Ve Bir Uygulama, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , Kütahya.
• Anderson, S. W. - Dekker H. C. (2009), “Strategic Cost Management in Supply Chains, Part 1: StructuralCost Management”, Accounting Horizons, V: 23, N: 2, pp. 201–220.
• Basık, F.O. (2012), Rekabet Sttratejisinde Maliyet Yönetimi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Eraslan, İ. H. - Helvacıoğlu Kuyucu, A. D.- Bakan, İ. (2008), “Değer Zinciri (Value Chain) Yöntemi ile Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Değerlendirilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C: X, S: II, ss. 307-332.
• Gersil, A. (2006), Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamında Mamul Yaşam Seyri Maliyet Yönteminin Analizi Ve Bir İşletme Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gürdal, K., (2007), Maliyet Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar, Siyasal Kitapevi, Ankara.
• Kuyucak, F. - Şengür, Y. (2009), “Değer Zinciri Analizi: Havayolu İşletmeleri İçin Genel Bir Çerçeve”, KMU, İ.İ.B.F. Dergisi, y. 11, S. 16, ss. 132 -147.
• Rena, B.E. (2009), Tedarik Zincirinde Maliyet Yönetimi Ve Türkiye’deki Otomotiv İmalat Sektörü Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Shank, J.K.- Govindarajan, V. (1993), Strategic Cost Management-The New Tool For Competitive Advantage, The Free Press.
• Smith, K. L. (2008), “Strategic Management Accounting: How Far HaveWeComeIn 25 Years?”, Accounting, Auditing &AccountabilityJournal, Vol.21 N.2 pp. 204 – 228.