Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, dünyada kendi türünün altıncısı olarak yayın hayatına 2011 yılında başlamıştır. Bu dergi, Balkanlar ve Ortadoğu'da bir ilki oluşturmaktadır. Balkanlar ve Orta Doğu, muhasebe ve finans tarihi açısından büyük zenginliğe sahiptir. Bu zenginliklerin başlangıcı, bundan 4.000 yıl öncesinden, Mezopotamya'daki Asurlular ile Anadolu'daki Prohititler arasındaki alışverişlerin kayıtlarını içeren kil tabletlere dayanıyor. MÖ 500'lü yıllarda Gediz Ovası'nda, alışverişi kolaylaştırarak ticaretin önünü açan ilk metal paranın basılmış olması ile devam ediyor. Daha sonra Abbasiler, İlhanlılar ve Türk Devletleri geliyor...
Osmanlı'nın arşiv tutkusunun bir ürünü olan Başbakanlık Osmanlı Arşivi, milyonlarca muhasebe belgesi ile Balkanlar ve Ortadoğu'nun muhasebe kayıt kültürünün haritasını sunuyor. Merdiven (Merdiban) adı verilen bir muhasebe kayıt yöntemi, 770-1879 yılları arasını kapsayan geçmişi ile dünyanın belki de en uzun süre hizmet veren muhasebe yöntemleri arasında yer alıyor...
Bunun yanında, muhasebe ve finans tarihinin Tanzimat ile başlayan yakın çağı, çağdaşlaşma çağı... 20. Yüzyılın ortalarında, bir yandan Türk muhasebe düşüncesi, çift yanlı kayıt yöntemi ile tanışarak batı ülkelerinin paraleline girerken, bir yandan da muhasebede çağdaş denetim tarihi başlıyor...
Finans tarihi; 17. Yüzyılda üç aylık maaşları yerine kendilerine senet verilen Yeniçerilerin bu kağıtları kırdırmak için oluşturdukları banket neyin öncüsü? 1850 yılının başlarında İstanbul Bankası mali tablolarını basın yoluyla kamuya açıklarken neyi amaçlıyordu? 19. Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı'nın büyük borçlanma serüveninin, finans dünyasına ve kayıt düzenine etkileri neler olmuştur?
İşletme tarihini de unutmamak gerekir. Türk işletme tarihinin gelişme çizgisi de, Anadolu'nun bin yıllık Türk-İslam sentezi çerçevesinde oluşmuştur. Tanzimat sonrasında ise, batılılaşma süreci söz konusudur. Son yüz elli yıllık Türk işletmeciliği, batılılaşma süreci içinde yaşamış ve gelişmiştir. Bu süreç içerisinde, çeşitli işletmecilik anlayışına sahip, farklı kültürlerden gelen girişimciler işletmeler kurmuşlar ve faaliyete geçirmişlerdir. Geçmişteki işletmecilik anlayışlarının ortaya çıkarılıp, bugünlere uzanan hikayelerinin anlatılması gerekmektedir.
Yukarıda birkaç örneğine değinilen, dünden bugüne
uzanan böylesi büyük bir potansiyelin, şimdiye kadar tarih araştırmaları ile
ilgili bir dergiye sahip olmaması yadırganabilir. Kaldı ki, dünyada bu konudaki
gelişmeler, kaynakların ortaya çıkarılmasının ötesine geçmiş ve uygulamaların
nedenini araştıran gelişmelere doğru yelken açmıştır.
Bu Dergi Türkçe ve İngilizce olarak yılda iki
defa yayınlanmakta ve küresel düzeyde muhasebe, finans ve işletme tarihi
alanındaki araştırmaları yayınlamayı hedeflemektedir. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi hakemli bir dergidir.