Motorsuz Uçuş Prensibi: Planör

Yıl 2019, Cilt: 60 Sayı: 695, 165 - 177, 12.06.2019

Göksel Keskin , Seyhun Durmuş , Muharrem Karakaya , Atanur Teoman Melih Cemal Kuşhan

Öz

Dünya genelinde çok yaygın bir spor dalı ve tanınan bir hava aracı olsa da planör, ülkemizde hava aracı olarak ve planörcülük sporu alanında oldukça az bilinmektedir. Planörcülük ülkemizde sadece sivil olarak Türk Hava Kurumu (THK) tarafından icra edilmektedir. Tarihçesi motorlu uçuştan önceye dayanan planör, süzülme uçuşunu ve doğal meteorolojik oluşumlarını kullanarak havada kalabilen ve bu yöntemlerle binlerce kilometre mesafe kat edebilen bir hava aracıdır. Motoru olmamasına rağmen, dünya genelinde motorlu uçuşa başlangıçtan önce temel eğitimin en önemli parçasıdır. NASA’nın astronot eğitimlerinin en önemli parçası olan planör eğitimi, astronotları dünyaya dönüşte motorsuz uçuş için hazırlamaktadır; çünkü atmosfere giriş anından itibaren uzay mekikleri süzülme, yani planör uçuşu yapmaktadır. Deneysel planörcülüğün örnek projelerinden olan Perlan projesinin ilk etabında çoğu jet uçağının çıkamayacağı 52.221 fit irtifaya çıkmış ve bir sonraki 90.000 fit hedeflenmiştir. Bu bağlamda planör, dünyada hem eğitim amacıyla, hem yarışma hem de deneysel sınıfta oldukça önemli bir hava aracıdır. Bu çalışmada ise, planör hava aracı tanıtılarak planörcülüğün getireceği artılar tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Planör, planörcülük, sportif havacılık

Teşekkür

Planör Uçuş Öğretmenleri Sinan Keskin, Barış Özil ve Erşen Kavuşturan’a çalışmanın hazırlanmasındaki özverili yardımlarından dolayı teşekkür ederiz.

Unpowered Flight Principle: Sailplane

Öz

Although it is a widespread sport in the world and a recognized air vehicle, the sailplane and sailplaning are very little known in our country and it is practiced only by the Turkish Aeronautical Association (TAA) as a civilian. Sailplane is an aircraft that made in earlier than powered aircraft in aviation history and it can stay in the air using natural air sources and can cover thousands of miles with these methods. Despite the absence of a motor, it is the most important part of the worldwide motorized flight training. The most important part of NASA’s astronaut training, glider training, prepares astronauts for a non-motorized flight to return to Earth because space shuttles fly like a glider after entering atmosphere. At the same time, another project, the Perlan Project has reached to 52.221 feet where most of the jet aircraft could not fly and 90.000 feet were targeted. So, sailplane is an important aircraft in training, competition and experimental class. In this study, the improvements that the soaring will bring about have been discussed by introducing the glider aircraft.   

Anahtar Kelimeler

Sailplane, soaring, aviation sports

Kaynakça

• FAI., 2017. Section 3-Gliding.
• Thomas, F. 2003. “1OO Years of Sailplane Design and Beyond,” Technical Soaring, 27(3-4), p. 61-74.
• McCullough, D. 2015. “The Wright Brothers. Simon and Schuster’’.
• http://airfoiltools.com, son erişim tarihi: 20.05.2018.
• Stewart, K. 2001. “The glider pilot's manual,” Airlife.
• FAA. 2013. “Gliding Handbook’’.
• Thomas, F., Milgram, J. 1999. “Fundamentals of Sailplane Design (Vol. 3),” College Park, Maryland: College Park Press.
• Keskin G., Karakaya M., Durmuş S., Karataş M. M., “Karabaş Martı’nın (Chroicocephalus ridibundus) Planör Modellemesinde Kullanılabilirliğiyle İlgili Bir Çalışma,” 3. Ulusal Uygulamalı Biyolojik Bilimler Kongresi, 3-5 Mayıs 2018, Eskişehir.
• Welch, A. 1973. “Development of the Competition Glider,” The Aeronautical Journal, 77(756), p. 612-619.
• Keskin, S. 1988. Türk Hava Kurumu Genel Başkanlığı Planör Uçuş Okulu Başlangıç Eğitim El Kitabı, Ankara.
• Schweizer, P. A. 1988. “Wings like Eagles: the Story of Soaring in the United States’’, Smithsonian Inst Pr.
• Pierson, B. L., Chen, I. 1979. “Minimum Landing-Approach Distance for a Sailplane,” Journal of Aircraft, 16(4), p. 287-288.
• Boermans, L. 2006. “Research on Sailplane Aerodynamics at Delft University of Technology,” Technical Soaring, 30(1-2), p. 10-12.
• Sander, G. J., Litt, F. X. 1979. “On Global Optimal Sailplane Flight Strategy”.
• Maughmer, M. 2003. “The Evolution of Sailplane Wing Design,” In AIAA International Air and Space Symposium and Exposition: The Next 100 Years, p. 2777.
• Wortmann, F. 2017. “The Sailplane,” OSTIV Publications, 11.
• Kuşhan M. C., Gürgen S. 2016. A’dan Z’ye Dünya Uçakları ve İnsansız Hava Araçları, ISBN: 978-975-6428-99-3, Nisan Kitabevi, Eskişehir.
• Kabasakal, M. 2010. “Çift Kişilik Motorlu Planör Tasarımı ve Ağırlık-Süzülme Oranı Optimizasyonu,” Doktora, İTÜ, İstanbul.