Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik kurallar başlığı altında aşağıdaki hususlara uyulmalıdır.
1- Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2- Bu başlık altında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir.
3- Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
4- Ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
5- Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
6- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.



Aşağıdaki etik görev ve sorumluluklar, Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından hazırlanan kılavuz ve politikalar ışığında yazılmıştır.

Hakemli bir dergide bir makalenin yayınlanması, tutarlı ve saygın bir bilgi ağının geliştirilmesinde temel bir yapı taşıdır. Yazarların ve onları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesinin doğrudan bir yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel yöntemi destekler ve somutlaştırır. Bu nedenle, yayınlama eylemine dahil olan tüm taraflar için beklenen etik davranış standartları üzerinde mutabakata varmak önemlidir: yazar, dergi editörü, hakemlik uzmanı ve yayıncı.

1. Yayın ve yazarlık:
● Referans listesi, mali destek;
● İntihal ve hileli veri olmaması;
● Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayınlanmaması.

2. Yazarın sorumlulukları:
● Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdür;
● Tüm yazarlar araştırmaya önemli ölçüde katkıda bulunmuş olmalıdır;
● Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğuna dair beyan verilmelidir;
● Tüm yazarlar, hataların geri çekilmesini veya düzeltilmesini sağlamak zorundadır.

3. Hakemlerin değerlendirmesi / sorumluluğu:
● Kararlar objektif olmalıdır;
● Hakemlerin araştırma, yazarlar ve / veya araştırma fon sağlayıcıları ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması olmamalıdır;
● Hakemler, henüz alıntı yapılmamış ilgili yayınlanmış çalışmalara işaret etmelidir;
● İncelenen çalışmalar gizli tutulmalıdır.

4. Editöryel sorumluluklar:
● Editörler bir çalışmayı reddetme / kabul etme konusunda tam sorumluluk ve yetkiye sahiptir;
● Editörlerin reddettikleri / kabul ettikleri çalışmalar ile ilgili olarak herhangi bir çıkar çatışması olmamalıdır;
● Sadece makul ölçüde emin olduklarında bir çalışma kabul edilmelidir;
● Hatalar bulunduğunda, düzeltmenin yayınlanmasını veya yayının geri çekilmesini teşvik etmelidir;
● Hakemlerin anonimitesi korunmalıdır.
● İntihal ve hileli veri olmamasına dikkat edilmelidir.

5. Yayın etiği sorunları:
● Yayıncılık etiğini editör kurulu tarafından izlemek / korumak;
● Makalelerin geri çekilmesi için yönergeleri belirlemek;
● Akademik kayıtların bütünlüğünün korunması;
● İş ihtiyaçlarının entelektüel ve etik standartlardan taviz vermesinin engellenmesi;
● Gerektiğinde düzeltmeleri, açıklamaları, geri çekmeleri ve özürleri yayınlamaya her zaman istekli olunması.



ETİK KURUL İZNİYLE İLGİLİ BİLGİLER:
SORU: Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?

Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.

Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi

SORU: Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük etik Kurul İzni alınmalı mıdır?
2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir. (Ayrıca araştırma verileri 2020 öncesine ait olan ve dergiye 2020 yılında gönderilen çalışmalarda yazarın çalışma verilerinin 2020 yılı öncesine ait olduğunu yöntem kısmında belirtmesi koşuluyla bu makalelerden de etik rapor istenmemektedir.)


SORU: TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?
Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
Ayrıca;
• Dergilerde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
• Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.
Saygılarımızla,