Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Gözünden Kadavra Etiği, Uygulamaları ve Beden Bağışı

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 692 - 700, 28.09.2023

Abdullah Ortadeveci , Hülya Öztürk

https://doi.org/10.31020/mutftd.1316876

Öz

Amaç: Tıp eğitiminin temel branşlarından birisi olan anatomi eğitiminde ve cerrahi yeteneklerin geliştirilmesinde kadavra vazgeçilmez bir öğretim aracıdır. Fakat beden bağışı sayısındaki yetersizlikten kaynaklı kadavra kıtlığı kadavraya ulaşımı güç hale getirmektedir. Beden bağışı sayısındaki yetersizliğin en büyük sebebi toplumun bilgilendirilmesindeki eksikliklerdir. Biz de bu çalışmamızda tıp fakültesi ve diş hekimliği fakültesi öğrencilerinin kadavra etiği ve uygulamalarının yanı sıra beden bağışı konusundaki farkındalıklarını belirlemeyi amaçladık.
Yöntem: Literatürde bulunan çalışmalardan uyarlanmış anket tamamı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği Fakültesindeki öğrencilere Google formlar aracılığıyla ulaştırıldı. Anket demografik sorular, sekiz çoktan seçmeli soru, 24 tane 5’li Likert tipi önerme (1-hiç katılmıyorum, 5-tamamen katılıyorum) ve iki açık uçlu sorudan oluşuyordu. Anketi 277 öğrenci tamamladı. Sonuçlar frekans analiziyle incelendi. Ayrıca demografik verilerle önermeler arasındaki ilişkileri incelemek için ki-kare testi uygulandı.
Bulgular: Ankete katılan öğrencilerin %9,4’ü organ bağışı yapmış olmasına rağmen hiç birisi beden bağışı yapmamıştı. Katılımcıların %69,7’sinin beden bağışı konusunda çekinceleri vardı. Öğrencilerin %36,8’inin çekincesi kadavraların kullanımıyla ilgiliydi. Katılımcıların organ bağışı yapmak konusunda istekli olduklarına dair ifadeye verdikleri yanıtın ortalaması 3,68±1,15 iken, beden bağışında bu rakam 2,47±1,07 olarak hesaplandı. Akademik eğitimim sırasında beden bağışıyla ilgili bilgi almak isterim ifadesinin ortalaması 3,82±0,98 iken, kadavra etiğiyle ilgili bilgi almak isterim ifadesine verilen cevapların ortalaması 3,97±0,86 olarak tespit edildi.
Sonuç: Tıp fakültesi ve diş hekimliği fakültesi öğrencilerinin beden bağışı yapmak konusunda ciddi çekinceleri olmasına rağmen beden bağışı ve kadavra etiği üzerine bilgilendirilmek konusunda oldukça önemli bir oranda isteklilerdi. Ayrıca beden bağışı konusundaki çekincelerin kadavraların kullanımıyla ilgili olması kadavra etiği konusunda bazı eksiklikler olduğunu ortaya koyabilir.

Anahtar Kelimeler

Kadavra, Anatomi, Etik, Beden Bağışı, Tıp Eğitimi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Çalışmanın yazarları katkıları için Hilmi ÖZDEN ve Yasin Emre OĞUZ’a teşekkür eder.

Cadaveric Ethics, Practices, and Body Donation from the Perspective of Medical and Dental Students

Öz

Aim: Cadaver is an indispensable teaching tool in anatomy education, which is cornerstone of medical education, and in improving surgical skills. However, the shortage of cadavers due to the insufficient number of body donations makes reaching cadavers difficult. The biggest reason for the insufficiency in the number of body donations is the deficiencies in informing the society. In this study, we aimed to determine the awareness of medical and dental students about cadaveric ethics and practices as well as body donation.
Method: The questionnaire adapted from the literature was delivered to the students of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Medicine, and Faculty of Dentistry via google forms. The questionnaire consisted of demographic questions, eight multiple-choice questions, twenty-four 5-point Likert-type statements (1-strongly disagree, 5-strongly agree) and two open-ended questions. 277 students completed the questionnaire. The results were analyzed by frequency analysis. Chi-square test was also used to examine the relationships between demographic data and the propositions.
Results: Although 9.4% of participants had donated organs, none had donated their bodies. 69.7% of the participants expressed some concern regarding body donation. 36.8% of the students had concerns about the utilization of cadavers. While the willingness of the participants to donate organs was 3.68±1.15, this was calculated as 2.47±1.07 for body donation The willingness to be informed about body donation was 3.82±0.98, while in cadaveric ethics this was 3.97±0.86.
Conclusion: Although medical and dental students had serious concerns about body donation, they were quite willing to be informed about body donation and cadaveric ethics. Furthermore, the fact that the worries regarding body donation are related to cadavers' usage may indicate certain deficiencies in cadaveric ethics.

Anahtar Kelimeler

Cadaver, Anatomy, Ethics, Body Donation, Medical Educati

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1.McLachlan JC, Patten D. Anatomy teaching: ghosts of the past, present and future. Med Educ 2006;40(3):243-253. doi:10.1111/J.1365-2929.2006.02401.X
• 2. Ortadeveci A, Ozden H. Social media as a learning tool in anatomy education from the perspective of medical and dental students. Clinical Anatomy 2023;36(5):809-817. doi:10.1002/CA.24046
• 3. Tan JW, Ng KB, Mogali SR. An Exploratory Digital Board Game Approach to the Review and Reinforcement of Complex Medical Subjects Like Anatomical Education: Cross-sectional and Mixed Methods Study. JMIR Serious Games 2022;10(1). doi:10.2196/33282
• 4. Ortadeveci A ve ark. Attainments during the COVID-19: a comparative survey study on ideal anatomy education from the students’ perspective. Surg Radiol Anat 2022;44(7):1063-1069. doi:10.1007/S00276-022-02978-9
• 5. Smith CF ve ark. Take away body parts! An investigation into the use of 3D-printed anatomical models in undergraduate anatomy education. Anat Sci Educ 2018;11(1):44-53. doi:10.1002/ASE.1718
• 6. Ye Z ve ark. The role of 3D printed models in the teaching of human anatomy: A systematic review and meta-analysis. BMC Med Educ 2020;20(1):1-9. doi:10.1186/S12909-020-02242-X/FIGURES/3
• 7. Duraes M ve ark. Dynamic three-dimensional virtual environment to improve learning of anatomical structures. Anat Sci Educ 2022;15(4):754-764. doi:10.1002/ASE.2158
• 8. Cahill D ve ark. Viewpoint: unrecognized values of dissection considered. Surg Radiol Anat 2002;24(3-4):137-139. doi:10.1007/S00276-002-0053-2
• 9. Granger NA. Dissection laboratory is vital to medical gross anatomy education. Anat Rec B New Anat 2004;281(1):6-8. doi:10.1002/AR.B.20039
• 10. Roach M. Kadavra - Kadavraların Bilinmeyen İlginç Yaşamı. Yakamoz Yayınevi; 2009. 11. Gürkan SL. Ölüm. In: TDV İslam Ansiklopedisi 2007;34:32-34.
• 12. Zhang L ve ark. An ethical solution to the challenges in teaching anatomy with dissection in the Chinese culture. Anat Sci Educ 2008;1(2):56-59. doi:10.1002/ASE.15
• 13. Gürses İA, Coşkun O, Öztürk A. Current status of cadaver sources in Turkey and a wake-up call for Turkish anatomists. Anat Sci Educ 2018;11(2):155-165. doi:10.1002/ASE.1713
• 14. Ciliberti R ve ark. A Survey on the Knowledge and Attitudes of Italian Medical Students toward Body Donation: Ethical and Scientific Considerations. J Clin Med 2018;7(7). doi:10.3390/JCM7070168
• 15. Smith CF ve ark. Understanding beliefs, preferences and actions amongst potential body donors. Anat Sci Educ 2023;16(2):224-236. doi:10.1002/ASE.2204
• 16. Bach MC. Still Human: A Call for Increased Focus on Ethical Standards in Cadaver Research. HEC Forum 2016;28(4):355-367. doi:10.1007/S10730-016-9309-9/METRICS
• 17. Srdić Galić B, Drvendžija Z, Štrkalj G. Attitudes of medical and allied medical students from Serbia toward whole body donation. Bioscience Journal 2016;32(5):1388-1402. doi:10.14393/BJ-V32N1A2016-34414
• 18. Quiroga-Garza A ve ark. Willingness toward organ and body donation among anatomy professors and students in Mexico. Anat Sci Educ 2017;10(6):589-597. doi:10.1002/ASE.1705
• 19. Mwachaka PM, Mandela P, Saidi H. Repeated Exposure to Dissection Does Not Influence Students’ Attitudes towards Human Body Donation for Anatomy Teaching. Anat Res Int 2016;2016:1-5. doi:10.1155/2016/9251049
• 20. Ergano M ve ark. Assessment of the determinants of Knowledge, Attitude and Practice (KAP) of Ethiopian Medical Students towards ethical Cadaver Dissection. Translational Research in Anatomy 2020;19:100067. doi:10.1016/J.TRIA.2020.100067
• 21. Atul Keche H ve ark. Cadaveric Oath-Perceptions of First Year Medical Students. Original Research Article J Evolution Med Dent Sci 2020;9:2020. doi:10.14260/jemds/2020/591
• 22. Dissabandara LO ve ark. Role of cadaveric dissections in modern medical curricula: a study on student perceptions. Anat Cell Biol 2015;48(3):205. doi:10.5115/ACB.2015.48.3.205
• 23. Abbasi Asl J ve ark. Cultural acceptability and personal willingness of Iranian students toward cadaveric donation. Anat Sci Educ 2017;10(2):120-126. doi:10.1002/ASE.1634
• 24. Alexander M ve ark. Attitudes of Australian chiropractic students toward whole body donation: a cross-sectional study. Anat Sci Educ 2014;7(2):117-123. doi:10.1002/ASE.1390
• 25. Boulware LE ve ark. Whole body donation for medical science: a population-based study. Clin Anat 2004;17(7):570-577. doi:10.1002/CA.10225
• 26. Halou H ve ark. Evaluation of the willingness for cadaveric donation in Greece: a population-based study. Anat Sci Educ 2013;6(1):48-55. doi:10.1002/ASE.1304
• 27. Jones TW, Lachman N, Pawlina W. Honoring our donors: a survey of memorial ceremonies in United States anatomy programs. Anat Sci Educ 2014;7(3):219-223. doi:10.1002/ASE.1413
• 28. Chang HJ ve ark. Emotional experiences of medical students during cadaver dissection and the role of memorial ceremonies: a qualitative study. BMC Med Educ 2018;18(1). doi:10.1186/S12909-018-1358-0
• 29. Ciliberti R ve ark. Break with tradition: donating cadavers for scientific purposes and reducing the use of sentient beings. Ann Ist Super Sanita 2016;52(2):261-268. doi:10.4415/ANN_16_02_19
• 30. Ögenler O, Kadıoğlu NS. Ölü İnsan Bedeni ile İlişkiler: Mersin Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Görüşleri. Turk J Bioeth 2017;4(1):3-13. doi:10.5505/TJOB.2017.60783
• 31. Tuncel Çini N ve ark. Cadavers in anatomy classes: opinions of the students of Bursa Uludağ University School of Medicine. Anatomy 2019;13(1):49-55. doi:10.1038/S41598-017-00647-1