Dağcılık Turizmine Katılımda Dikkate Alınan Hususlar Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 3, 75 - 94, 23.10.2014

A. Celil Çakıcı , Gülser Yavuz , Metin Çiçek

Öz

Türkiye, doğal ve kültürel çekicilikleri, efsanevi ve bakir yüksek dağlarıyla zengin dağcılık turizmi potansiyeline sahiptir. Henüz dağcılık turizmi potansiyeli yeterince değerlendirilemese de, Türkiye’ye bu amaçla her yıl dünyanın çeşitli yerlerinden çok sayıda turist dağ tırmanışı ve yürüyüşü için gelmektedir. Özellikle yerli turistler için de önemli bir aktivite haline gelen dağcılık turizmi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından geliştirilmeye ve yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. Türkiye Dağcılık Federasyonu’na bağlı dağcılık kulüpleri üyesi ve bireysel olarak dağcılık turizmi kapsamında dağ tırmanışı aktivitesine katılan 149 kişi üzerinde yapılan bu çalışmada katılımcıların profilleri ve eğilimleri ile bir dağa tırmanışa karar verirken dikkate aldıkları hususların göreceli önem düzeyleri araştırılmıştır. Araştırma 2013 yılı Mart ve Nisan aylarında gerçekleştirilmiştir. Bulgular, katılımcıların öncelikle ilgili dağın heyecan vericiliğine, ardından çıkış güvenliğine ve biyolojik çekiciliğine önem verdiklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dağcılık, Macera turizmi, Dağcılık turizmi

Kaynakça

• Alpar, R. (2013), “Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler”, Detay Yayıncılık, Ankara. Alpar, R. (2012), “Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Ardahan, F. (2012), “Dağcılık Nedir? Dağcı Kimdir?” http://www.antalyabugun.com/?page=makale&MID=14852, (Erişim Tarihi: 10.05.2014).
• Ardahan, F. ve Lapa, T.Y. (2011), “Açık alan rekreasyonu: bisiklet kullanıcıları ve yürüyüşçülerin doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1); 1327-1341.
• Atalay, İ., Günek, H. ve Karadoğan, S. (2002), “Nemrut Dağı ve Çevresinin Doğal Ortam Özellikleri ve Turizm Potansiyelleri”, Türkiye Dağları 1. Ulusal Sempozyumu, Ilgaz Dağı, 3523
• Avcıkurt, C. (2003), “Turizm Sosyolojisi- Turist Yerel Halk Etkileşimi”, Detay Yayıncılık, Balıkesir.
• Beedie, P., ve Hudson, S. (2003), “Emergence of Mountain-based Adventure Tourism”. Annals of Tourism Research, 30(3); 625-643.
• Bentley, T., Meyer,D., Page, S. ve Chalmers, D. (2001), “Recreational Tourism Injuries Among Visitors to New Zealand: An Exploratory Analysis Using Hospital Discharge Data”, Tourism Management, (22); 373-381
• Bentley, T., Page, S. ve Macky, K.A. (2007), “Adventure Tourism and Adventure Sports Injury: The New Zealand Experience”, Applied Ergonomics, 38(6):791-796.
• Buckley, R.V., Pickering, C.M., ve Wamken, J. (2000), “Environmental Management For Alpine Tourism and Resorts In Australia”, in Godde, P.M., Price, M.F., and Zimmermann, F.M., (eds), “Tourism and Development in Mountain Regions”, 27-45,CABI Publishing, New York.
• Buckley, R. (2006), “Adventure Tourism”, Oxford: CAB International.
• Bulgu, N., Demirhan, G. ve Akcan, F. (2010), “Yaşam Tarzı Sporlarında Alt Kültürel Kimliğin İnşası: Türkiye’de Dağcılık Örneği”, TÜBİTAK Proje No: 108K598,1-45.
• BRITISH MOUNTAINEERING COUNCIL-BMC (2013), “Annual Report 2013”, https://www.thebmc.co.uk/bmc-agm-and-annual-gathering-2014, (Erişim Tarihi: 30.05.2014. Carr, A. (1997), “Clients’ Motivations, Perceptions, Expectations and Satisfaction Levels The New Zealand Mountain Guiding Industry”, Quality Tourism: Beyond the Masses Proceedings of the First National Tourism Students’ Conference,1-5.
• Ceylan, S., ve Demirkaya, H. (2007), “Davraz Dağı'nın Turizm Potansiyeli Ve Sorunlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (13); 27-43.
• Ceylan, S., ve Demirkaya, H. (2009), “Kış Turizmine Bağlı Olarak Gelişen Bir Kırsal Yerleşme: Çoban İsa Köyü (Isparta)”, Doğu Coğrafya Dergisi, (21); 80-94
• Çavuş, Ş., Ege, Z., ve Çolakoğlu, E. O. (2009), Türk Turizm Tarihi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Çetinkaya, G. (2014), “Bir Macera Turizmi Etkinliği Olarak Kaya Tırmanış Sporu ve AntalyaGeyikbayırı’nın Potansiyeli”, Eastern Geographical Review, (31);83-100.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012), “Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları”. Ankara: Pegem Akademi.
• Çuhadar, M. (2006), “Turizm Sektöründe Talep Tahmini İçin Yapay Sinir Ağları Kullanımı ve Diğer Yöntemlerle Karşılaştırmalı Analiz”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Demirayak, F. (2002), “Biyolojik Çeşitlilik Doğa Koruma ve Sürdürülebilir Kalkınma”, TUBITAK Vizyon 2023, http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/EKpdf Erişim: 10.06.2014
• Doğanay, S. (2009), “Koruma-Kullanma Dengesi Açısından Cami Boğazı Yaylası ve Çakırgöl Çevresinin Turistik Potansiyeline Coğrafî Bir Yaklaşım”, Doğu Coğrafya Dergisi, (22); 1651
• Ekici S., Çolakoğlu T., Bayrakdar, A. (2011), “Dağcılık Sporuyla Uğraşan Bireylerin Bu Spora Yönelme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma”, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2); 110-119.
• Emekli, G., İbrahimov, A. ve Soykan, F. (2006), “Turizmde Küreselleşmeye Coğrafi Yaklaşımlar ve Türkiye”, Ege Coğrafya Dergisi, (15); 1-16.
• Erdoğan, N. (2013), “Sıkça Sorulan Sorular: Sürdürülebilir Turizm, Ekoturizm, Doğa Turizmi Farklılıkları Nelerdir ya da Farklı mı?” http://files.nazmiyeerdogan.webnode.com.tr/200000176-a3471a4420/Nazmiererdogan_makale.docx, (Erişim Tarihi: 24.04.2014).
• Faullant, R., Matzler, K. ve Mooradian, T. A. (2011), Personality, Basic Emotions And Satisfaction: Primary Emotions In The Mountaineering Experience, Tourism Management, (32); 1423-1430.
• Güler, Ç., ve Çobanoğlu, Z. (1994), “Turist Sağlığı”, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No. 25, Aydoğdu Ofset, Ankara.
• Güngören, Y. (1994), “Erciyes Dağı'nın Kayakçılık ve Dağcılık Bakımından Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Gürlük, S. (2010). “Sürdürülebilir Kalkınma Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilir mi?” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2); 85 ‐
• Godde, P.M., Prıce, M.F., ve Zimmermann, F.M. (2000), “Tourism and Development in Mountain Regions”, CABI Publishing, Wallingford.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010), “Multivariate Data Analysis A Global Perspective”, New Jersey: Pearson.
• Hazar, A. (2007), “Spor ve Turizm”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Hendis, M. (2013), “Mountaineering Adventures to Africa's High Summits: Why do Norwegian Tourists Travel to Mt. Kilimanjaro in Tanzania and Mt. Margherita in Uganda?”, Master thesis in Sport Sciences Department of Physical Education Norwegian School of Sport Sciences.
• İçöz, O., Günlü, E. ve İçöz, O. (2012), “The Role Of Travel Intermediaries In The Development Of Sustainable Mountain Tourism: The case of Turkey”, Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 10 (5); 1-13.
• Johnston, M. (1989), “Accidents in Mountain Recreation - The Experiences of International and Domestic Visitors in New Zealand”, GeoJournal, 19(3); 323-328.
• Kalaycı, Ş. (2006), “SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri”, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kalkan, A. (2012), “Açık Alan Rekreasyonu, Doğa Sporları Yapan Bireylerin Bu Sporları Yapma Nedenleri: Antalya Örneği”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kara, E. ve Pulur, A. (2003), “Üniversite Öğrencilerinin Dağcılık Sporuna Yöneliş Nedenlerinin Araştırılması (100. YIL Üniversitesi Örneği)”, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2); 3
• Kiper, T. ve Arslan, M. (2007), “Anadolu’da Doğa Turizmi Kapsamında Doğa Yürüyüşü Güzergahlarının Belirlemesinde Örnek Bir Çalışma”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2); 165-1
• Koçak, F. ve Balcı, V. (2010), “Doğada Yapılan Sportif Etkinliklerde Çevresel Sürdürülebilirlik”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2): 213-222.
• Korkmaz, M. (2001), “Orman Kaynaklarında Doğa Turizmi Etkinliklerinin Ekonomik Çözümlemeleri (Kızıldağ Milli Parkı Örneği)”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, (2); 111-134.
• Kozak, M.A. ve Bahçe, S. (2009), “Özel İlgi Turizmi”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Kozak, N. (2012), “Genel Turizm Bilgisi”, Anadolu Üniversitesi, Web-Ofset, Eskişehir.
• Kuenzi, C. ve McNeely, C. (2008), “Nature-Based Tourism”, Global Risk Governance Concept and Practice Using the IRGC Framework Series: International Risk Governance Council Bookseries, Renn, O. ve Walker, K. D. (Eds.) Chapter 8, (1); 155-175.
• Kurt, Ş. (2010), “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Gelişimlerinde Dağcılık Eğitiminin Etkisi”, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Lourens, T. (2010), “Her Yönüyle Dağcılık ve Tırmanış Kitabı”, Çeviren: Perran Fügen Özülkü, Alfa Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Mahruki, N. (1996), “Bir Hayalin Peşinde Yedi Zirveler- Batı Yarıküre ve Antarktika”, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Monasterio, E. (2005), “Accident And Fatality Characteristics In A Population Of Mountain Climbers in New Zealand”, The New Zeland Medical Journal, ISSN 1175 8716, 118(1208); 1-8. Özdamar, K. (2011), “Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1”, 8. Baskı, Kaan Kitabevi, Ankara.
• Öztürk, Y. ve Yazıcıoğlu, İ. (2002), “Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Alternatif Turizm Faaliyetleri Üzerine Teorik Bir Çalışma”, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2); 183-1
• Pomfret, G. (2006), “Mountaineering Adventure Tourists: A Conceptual Framework For Research”, Tourism Management, (27); 113–123.
• Pomfret, G. (2011), “Package Mountaineer Tourists Holidaying In The French Alps: An Evaluation Of Key Influences Encouraging Their Participation”, Tourism Management, (32); 501-510.
• Sarı, C. (2007), “Antalya’nın Alternatif Turizm Kaynakları ve Planlaması”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beşeri ve İktisadi Coğrafya Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Sarıbaş, O. ve Öter, Z. (2014), “Risk As A Motivation In Adventure Tourism And Its Use In Terms Of Tourism Marketing”, 8th Silk Road International Conference, 53-57.
• Somuncu, M. (2004), “Dağcılık ve Dağ Turizmindeki İkilem: Ekonomik Yarar ve Ekolojik Bedel”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1); 1-22.
• Şencan, H. (2005), “Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik”, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şenol, F. (2011), “Türkiye Turizm Coğrafyası ve Dünya Kültürel Mirası”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Şimşek, K.Y. (2010), “Türk Ekstrem Sporcularının Spora Katılım Güdüleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (3); 107-118.
• Tavşancıl, E. (2002), “Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi”, Nobel Yayınevi, Ankara. TRAVEL ACTIVITIES AND MOTIVATIONS SURVEY-TAMS, (2006), “Ontario Ministry of Tourism, Culture and Sport”, http://www.mtc.gov.on.ca/en/research/travel_activities/2006%20TAMSquestionnaire_Canada_English.pdf, (Erişim Tarihi: 15.06.2014).
• Whitlock, W., Van Romer, K., ve Becker, R. (1991), “Nature Based Tourism: An Annotated Bibliography”, Clemson, SC: Strom Thurmond Institute, Regional Development Group.