Türk ve Dünya Mutfaklarında Kahvaltı Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 71 - 88, 18.01.2021

Nurten Çekal , Esradeniz Doğan

Öz

Kahvaltı; günün en önemli öğünü olarak tanımlanmakta ve gün boyu dayanıklılık sağlamak için günlük alınması gereken enerji ve besin öğesi miktarına önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. Konuyla ilgili literatür incelendiğinde Dünya mutfaklarında kahvaltı içeriklerinin ülkeden ülkeye çeşitlilik gösterdiği görülmektedir. Bu farklılıkların temel nedeni ülkelerin yemek kültürlerinin çeşitliliği ile ilgilidir. Türk mutfağında kahvaltı diğer ülke mutfakları ile karşılaştırıldığında çeşitliliği en fazla olanıdır. Türkiye’nin bölgelere ve yörelere göre değişiklik gösteren bir kahvaltı kültürü vardır. Yaşanılan yerin coğrafi yapısı, iklimi ve insanların beslenme alışkanlıkları gibi unsurlar bu zengin çeşitliliğin temel sebebi olarak gösterilebilir. Yapılan alan yazın taramasında Türk kahvaltı kültürü üzerinde yeterince durulmadığı görülmüş ve Türkiye’nin yedi bölgesini kapsayan bir araştırmaya rastlanamamıştır. Çalışmada bazı Türk ve Dünya mutfaklarındaki kahvaltı kültürü hakkında literatür taraması yapılmış ve diğer ülkeler ile kıyaslandığında Türk kahvaltısının farklılığı ve besleyiciliğinin ön plana çıkarılması hedeflenmiştir. Araştırma kapsamına Dünya’nın farklı bölgelerinden seçilmiş sekiz ülke ile Türkiye’nin yedi bölgesinden birer il seçilmiş, kahvaltıda neler tükettiklerine değinilmiş ve resimlerle örneklendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Kahvaltı Kültürü, Türk Mutfağında Kahvaltı, Dünya Mutfaklarında Kahvaltı, Kahvaltı

Kaynakça

• Abramson, J., (2007). Food Culture in France. United States of America: Greenwood Publishing Group, Inc.
• Akdeniz Diyeti Kahvaltısı Nasıl Olur. (2013). Erişim Adresi: http://ascifok.com/default.asp?sayfa=10&id=818. (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
• Albertson, A., Franko, D., Thompson, D., Eldridge, A., Holschuh, N., Affenıto, S., Bauserman, R., and Striegel-moore, R., (2007). Longitudinal Patterns of Breakfast Eating in Black and White Adolescent Girls. Obesity 15-9.
• Arndt Anderson, H., (2013). Breakfast: A History. The United States of America: Rowman & Littlefield.
• Ashkenazi, M. and Jacob, J., (2003). Food Culture in Japan. The United States of America: Greenwood Publishing Group, Inc. Australian Breakfast. (2015). Erişim Adresi: http://thesmartlocal.com/read/must-try-australian-snacks. (Erişim Tarihi: 16.04.2019).
• Ayaz, S., Tezcan, S. ve Akıncı, F., (2005). Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(2).
• Başaran, B., (2017). Gastronomi Turizmi Kapsamında Rize Yöresel Lezzetlerinin Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5/3, 135-149.
• Bursa Kahvaltı, (2019). https://kahvaltikulubu.com.tr/bursa-kahvalti/. (Erişim Tarihi: 08.05.2019).
• Cevizli Biber (Muhammara), (2017). https://www.yoresel.com/cevizli-biber-muhammara-1-kg-2. (Erişim Tarihi: 05.05.2019).
• Crepinsek, M.K., Singh, A., Bernstein, L.S., and Mclaughlin, J.E., (2006). Dietary Effects of Universal-free School Breakfast: Findings from the Evaluation of the School Breakfast Program Pilot Project. Journal of the American Dietetic Association, 106-11, 1796-1803.
• Denizli Kahvaltı Kültürü, (2019). http://www.pamukkale.gov.tr/tr/Kahvalti-Kulturu. (Erişim Tarihi: 03.05.2019).
• Domates Kavurması, (2019). http://www.yemekmutfak.com/yemek-tarifleri/1/206/kurutulmus-domates-kavurmasi. (Erişim Tarihi: 05.05.2019).
• Dünya Kahvaltıları, (2014). https://sanatkaravani.com/17-cesitle-dunya-kahvaltilari/. (Erişim Tarihi: 03.04.2019).
• Ekşili Kuru Bamya Tarifi, (2014). http://beyazlimon.blogspot.com/2015/06/nurselin-mutfagi-28-haziran-eksili-kuru-bamya-corbasi-tarifi-izle-konya-28-06-2015.html. (Erişim Tarihi: 25.04.2019).
• Full English Breakfast, (2016). https://www.telegraph.co.uk/only-in-britain/the-15-most-british-foods-ever/full-english-breakfast/. (Erişim tarihi: 03.04.2019).
• Gaziantep Beyran ve Yuvalaması Coğrafi İşaret Tescili Aldı, (2019). https://www.tourismexclusive.com/haber-detay/gaziantep-beyran-ve-yuvalamasi-cografi-isaret-tescili-aldi-5882439dd7b21. (Erişim tarihi: 04.05.2019).
• Gaziantep Usulü Katmer, (2016). https://www.mygaziantep.com/haber/Gaziantep-Usulu-Katmer-1034.html. (Erişim Tarihi: 25.04.2019).
• German Breakfast on Plate, (2019). https://focusedcollection.com/de/157137420/stock-photo-german-breakfast-on-plate.html. (Erişim Tarihi: 05.04.2019).
• Gökırmaklı, Ç., Balcı, F., Bayram, M., Kaplan, M., Bayram, Ö. ve Tiryakioğlu, A., (2017). Gaziantep’in Bazı Geleneksel Lezzetlerinin Tarihsel Gelişimi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5/4, 59-69.
• Hatay ve Kahvaltı, (2014). https://hatayyoresel.wordpress.com/2014/12/24/hatay-ve-kahvalti/. (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
• Hatay Kahvaltısı, (2019). http://www.gastrofests.com/bir-solendir-hatay- kahvaltisi/. (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
• Heinzelmann, U., (2008). Food culture in Germany. The United States of America: Greenwood Publishing Group, Inc.
• How to Prepare a Traditional Japanese Breakfast, (2019). https://www.thespruceeats.com/traditional-japanese-breakfast-2030063. (Erişim Tarihi: 16.04.2019).
• Kadim Bir Türk Tatlısı Kavut, (2019). https://www.turktoyu.com/kadim-bir-turk-tatlisi-kavut. (Erişim Tarihi: 03.05.2019).
• Kahvaltıda Nohut Dürümü, (2015). https://gaziantepfan.wordpress.com/2014/12/09/bu-sabah-kahvalti-da-nohut-durumu-yenir-diyenler-%E2%98%BA-gaziantep-gaziantepfan/. (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
• Karadeniz Kültürünü Anlatan Yöresel Lezzetler, (2019). https://kulturveyasam.com/karadeniz-kulturunu-anlatan-11-yoresel-lezzet/. (Erişim Tarihi: 07.05.2019).
• Kaytaz Böreği Tarifi, (2018). https://www.yemekyoresi.com/kaytaz-boregi-tarifi/. (Erişim Tarihi: 02.05.2019).
• Kılıçhan, R. ve Köşker, H., (2015). Destinasyon Markalaşmasında Gastronominin Önemi: Van Kahvaltısı Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3/3, 102-115.
• Konya Kahvaltısı, (2016). https://www.otelz.com/blog/kahvaltisiyla-unlu-8-sehrimiz/1780. (Erişim Tarihi: 06.05.2019).
• Mack, G.R. ve Surina, A., (2005). Food Culture in Russia and Central Asia. The United States of America: Greenwood Publishing Group, Inc.
• Maraş Usulü Paça Çorbası, (2018). http://www.yasemin.com/yemek/haber/2781701-maras-usulu-paca-corbasi-nasil-yapilir. (Erişim Tarihi: 02.05.2019).
• Mıhlama Tarifi, (2015). http://www.efsanetarifler.com/tarif/mihlama-tarifi. (Erişim Tarihi: 08.05.2019).
• Murtuğa, (2019). https://www.lezzet.com.tr/yemek-tarifleri/et-yemekleri/tavuk-yemekleri/murtuga. (Erişim Tarihi: 03.05.2019).
• Nakiboğlu, M., (2017). Van’da Kahvaltı Kültürü ve Kahvaltı Salonları. Iwact International West Asia Congress of Tourism Research.
• Özkeçeci, C.F., (2018). Okula Giden Çocuklarda Günlük Besin Ve Enerji İhtiyacının Karşılanmasında Kahvaltının Yeterliliğinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gülhane Tıp Fakültesi, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
• Rize Simidi, (2018). https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/rize-simidi-tescillendi/1237191. (Erişim Tarihi: 08.05.2019).
• Rozin, P. and Siegal, M., (2003). Vegemite as a Marker of National Identity. Gastronomica: The Journal of Food and Culture, 3-4.
• Russian Breakfast, (2016). http://cookingtheglobe.com/russian-breakfast/. (Erişim Tarihi: 06.04.2019).
• Sabbağ, Ç., (2015). Gaziantep Yeme İçme Kültürü. Ramilya Yarullina Yıldırım, (Ed.), Fırat’tan Volga’ya Medeniyetler Köprüsü İçinde (ss:199-217). Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Yayınları.
• Sormaz, Ü. ve Kaya, Ş., (2017). Kahvaltı Kültürümüzde Yöresel Yiyecekler: Gaziantep Mutfağı Örneği. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15.
• Traditional English Breakfast, (2015). https://www.historic-uk.com/CultureUK/Traditional-English-Breakfast/. (Erişim Tarihi: 03.04.2019).
• Turkish Breakfast, (2019). http://www.dubaiconfidential.ae/food-and-drinks/review-gurkan-sef-turkish-breakfast-in-dubai/. (Erişim Tarihi: 16.04.2019).
• Türk Mutfağında Kahvaltı Kültürü, (2017). https://social.siemens-home.bsh-group.com/tr/turk-mutfaginda-kahvalti-kulturu/. (Erişim Tarihi: 12.04.2019).
• Van Kahvaltısı, (2019). http://www.vankulturturizm.gov.tr/TR-88275/van-kahvaltisi.html. (Erişim Tarihi: 22.04.2019).
• Van Kahvaltı Sarayı, (2019). https://van-kahvalti-salonu-kayseri.business.site/. (Erişim Tarihi: 03.05.2019).
• Van Kavut’unun Tarihçesi ve Tarifi, (2018). https://vanlinihathoca.com/tescili-burnunda-kavutun-tarihcesi-ve-tarifi.html. (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
• What Do French People Eat, (2006). https://french.lovetoknow.com/What_Do_French_People_Eat. (Erişim Tarihi: 03.04.2019).
• Woolgar, C.M., Serjeantson, D., and Waldron, T., (2006). Food in Medieval England Diet and Nutrition. The United States of America: Oxford University Press Inc.