İŞYERİ ARKADAŞLIĞININ İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE İŞE BAĞLILIĞIN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 28 - 41, 21.04.2018

Ozan Büyükyılmaz , Can Biçer

Öz

            Bu
çalışma, işyeri arkadaşlığı, işten ayrılma niyeti ve işe bağlılık arasındaki
ilişkilere odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, sağlık personeli tarafından
algılanan işyeri arkadaşlığının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini
belirleyebilmek ve çalışanın işe bağlılık derecesinin bu ilişkide aracılık edip
etmediğini tespit edebilmektir. Bu amaçla, Karabük Üniversitesi Eğitim ve
Araştırma Hastanesi’ndeki 281 sağlık çalışanından veri toplanmıştır. Hipotezler
hiyerarşik regresyon analizi ile test edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, işe
bağlılığın, işyeri arkadaşlığının arkadaşlık derecesi boyutu ile işten ayrılma
niyeti arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolünün bulunduğu belirlenmiştir.
Buna karşılık işe bağlılığın, işyeri arkadaşlığının arkadaşlık fırsatı boyutu
ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide herhangi bir aracılık rolü tespit
edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

İşyeri Arkadaşlığı, İşe Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, Regrasyon Analizi, Karabük

Kaynakça

• 1. Akgündüz, Y. ve Akdağ, G., (2014). İşgörenlerin Kişilik Özelliklerinin Temel Benlik Değerlendirmelerine ve İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(24), 295-318.
• 2. Asgharian, R., Anvari, R., Ahmad, U.N.U., and Tehrani, A.M., (2015). The Mediating Effect of Job Satisfaction on the Relationship between Workplace Friendships and Turnover Intention in Iran Hotel Industry. Mediterranean Journal of Social Science, 6(6), 304-314.
• 3. Baron, R.M. and Kenny, D.A., (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• 4. Başıbüyük, K., (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Bağlılıkları İle Moral Durumları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• 5. Bedük, A., (2014). Örgüt Psikolojisi, 2. Baskı, Konya: Atlas Akademi.
• 6. Berman, E.M., West, J.P., and Richter Jr., M.N., (2002). Workplace Relations: Friendship Patterns and Consequences (According to Managers). Public Administration Review, 62(2), 217-230.
• 7. Bhardwaj, A., Qureshi, I., Konrad, A.M., and Lee, S.H., (2016). A Two-Wave Study of Self-Monitoring Personality, Social Network Churn, and In-Degree Centrality in Close Friendship and General Socializing Networks. Group & Organization Management, 41(4), 526-559.
• 8. Biçer, C. ve Büyükyılmaz, O., (2007). The Effects of Workplace Friendship on Job Involvement. The Online Journal of Science and Technology, 7(4), 214-220.
• 9. Büyükyılmaz, O. ve Çakmak, A.F., (2014). İlişkisel ve İşlemsel Psikolojik Sözleşmede Algılanan İhlalin İşten Ayrılma Niyeti ve Algılanan Örgütsel Destek Üzerindeki Etkisi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 583-596.
• 10. Byrne, B.M., (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications and Programming, 2nd Edition, New York: Routledge Taylor and Francis Group.
• 11. Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, G.D., and Klesh, J.R., (1983). The Michigan Organizational Assessment Survey: Conceptualization and Instrumentation, (Ed.: Stanley E. Seashore, Edward E. Lawler, Philip H. Mirvis ve Cortlandt Cammann), Assessing Organizational Change: A Guide to Methods, Measures and Practices, New York: Wiley Interstice.
• 12. Chang, H.T., Chou, Y.J., Liou, J.W., and Tu, Y.T., (2016). The Effects of Perfectionism on Innovative Behavior and Job Burnout: Team Workplace Friendship as a Moderator. Personality and Individual Differences, 96, 260-265.
• 13. Chen, C.C. and Chiu, S.F., (2009). The Mediating Role of Job Involvement in the Relationship Between Job Characteristics and Organizational Citizenship Behavior. The Journal of Social Psychology, 149(4), 474-494.
• 14. Chi, H., Yeh, H., and Choum, S., (2013). The Organizational Commitment, Personality Traits and Teaching Efficacy of Junior High School Teachers: The Meditating Effect of Job Involvement. The Journal of Human Resource and Adult Learning, 9(2), 131-142.
• 15. Derin, N. ve Demirel, E.T., (2013). Hemşirelerde Rol Çatışması ve Rol Belirsizliğinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Sakarya Üniversitesi, 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 239-244, Sakarya.
• 16. Dickie, C., (2009). Exploring Workplace Friendships in Business: Cultural Variations of Employee Behaviour, Research and Practice in Human Resource Management, 17(1), 128-137.
• 17. Griffin, M.L., Hogan, N.L., Lambert, E.G., Tucker-Gail, K.A., and Baker, D.N., (2010). Job Involvement, Job Stress, Job Satisfactıon, and Organizational Commitment and the Burnout of Correctional Staff. Criminal Justice and Behavior, 37(2), 239-255.
• 18. Huang, S.P., (2016). A Study on the Effects of Emotional Intelligence and Workplace Friendship on Job Satisfaction and Performance of Employees in Micro-enterprises. Journal of Interdisciplinary Mathematics, 19(3), 567-583.
• 19. Kanbur, A., (2015). Örgütsel Bağlılığı Belirleyici Bir Faktör Olarak İşyeri Arkadaşlığının İncelenmesi Üzerine Emniyet Teşkilatında Bir Araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 31(2), 45-63.
• 20. Kanungo, R.N., (1982). Measurement of job and work involvement. Journal of Applied Psychology, 67(3), 341-349.
• 21. Khan, T.I., Jam, F.A., Akbar, A., Khan, M.B., and Hijazi, S.T., (2011). Job Involvement as Predictor of Employee Commitment: Evidence from Pakistan. International Journal of Business and Management 6(4), 252-262.
• 22. Kline, R.B., (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, 3rd Edition, New York: The Guilford Press.
• 23. Mao, H.Y. and Hsieh, A.T., (2012). Organizational Level and Friendship Expectation at Work. Asian Business & Management, 11(4), 485–506.
• 24. Methot, J.R., Lepine, J.A., Podsakoff, N.P., and Christian, J.S., (2015). Are workplace friendships a mixed blessing? Exploring tradeoffs of multiplex relationships and their associations with job performance. Personnel Psychology, 69(2), 311-355.
• 25. Meydan, C.H. ve Şeşen, H., (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi: AMOS Uygulamaları, Ankara: Detay Yayıncılık.
• 26. Milam, J.G., (2012). Why Workplace Friendships Matter: An Assessment of Workplace Friendships, Employee Engagement, Job Embeddedness, and Job Burnout. PhD Thesis, Alliant International University, Los Angeles, California.
• 27. Morrison, R., (2004). Informal Relationships in the Workplace: Associations with Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intentions. New Zealand Journal of Psychology, 33(3), 114-128.
• 28. Nielsen, I.K., Jex, S.M. and Adams, G.A., (2000). Development and Validation of Scores on A Two-Dimensional Workplace Friendship Scale, Educational and Psychological Measurement, 60(4), 628-643.
• 29. Nunnally, J.C. and Bernstein, I.H., (1994). Psychometric Theory, 3rd Edition, New York: McGraw-Hill Inc.
• 30. Öztürk, V., Koçyiğit, S.Ç. ve Bal, E.Ç., (2011). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri İle İşe Bağlılık Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Ankara İli Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 84-98.
• 31. Özyer, K., Irk, E. ve Anaç, S., (2015). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisinde İş Arkadaşlığının Aracılık Rolü. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 261-278.
• 32. Richer, S.F., Blanchard, C. and Vallerandi, R.J., (2002). A Motivational Model of Work Turnover. Journal of Applied Social Psychology, 32(10), 2089–2113.
• 33. Riordan, C.M. ve Griffeth, R.W., (1995). The Opportunity for Friendship in the Workplace: An Underexplored Construct. Journal of Business and Psychology, 10(2), 141-154.
• 34. Schumacker, R.E. and Lomax, R.G., (2004). A Beginner's Guide to Structural Equation Modelling, 2nd Edition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• 35. Sias, P.M. and Cahill, D.J., (1998). From Coworkers to Friends: The Development of Peer Friendships in the Workplace, Western Journal of Communication (includes Communication Reports), 62(3), 273-299.
• 36. Sobel, M.E., (1982). Asymptotic Confidence Intervals for Indirect Effects in Structural Equation Models, Sociological Methodology, 13, 290-312.
• 37. Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S., (2007). Using Multivariate Statistics, 5th edition. Boston: Pearson.
• 38. Tham, P., (2007). Why Are They Leaving? Factors Affecting Intention to Leave among Social Workers in Child Welfare. The British Journal of Social Work, 37(7), 1225-1246.
• 39. Tse, H.H.M., Dasborough, M.T., and Ashkanasy, N.M., (2008). A Multi-level Analysis of Team Climate and Interpersonal Exchange Relationships at Work. The Leadership Quarterly, 19, 195–211.
• 40. Yılmaz, B. ve Halıcı, A., (2010). İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies, 2(4), 93-108.
• 41. Yüksel, İ., (2003). İş Stresi, İşe Bağlılık ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Analizi: Teknisyenlere Yönelik Bir Uygulama. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 17(1-2), 213-224.