Development Of Scıence Curıosıty Scale In Early Chıldhood: Valıdıty And Relıabılıty Studıes

Yıl 2023, Cilt: 42 Sayı: 2, 505 - 562, 31.12.2023

Aslı Sarışan Tungaç , Süleyman Yaman

https://doi.org/10.7822/omuefd.1291463

Öz

The main purpose of this study is to develop a valid and reliable measurement tool that aims to reveal the curiosity perceptions of early childhood children towards science. Since no science curiosity scale suitable for early childhood can be found in the literature, scale development studies have been started in order to eliminate this deficiency in the literature. First of all, the dimensions of the concept of curiosity were examined by making a literature review, and then an item pool was created with the focus group interview with the children. The created items were submitted to expert opinion and necessary arrangements were made. After obtaining the ethics committee and MEB permissions required for the research, the questions were converted into an online form and sent to preschool teachers working in a province in the Black Sea region. The teachers were also given the necessary instructions for the application of the form to the students by their parents. In this way, the parents read the scale items to the children and made markings on their behalf. A total of 645 children were reached, 372 for exploratory factor analysis and 273 for confirmatory factor analysis. The scale, which had 25 statements before the exploratory factor analysis, displayed a structure consisting of 16 statements and 5 factors after the analysis. After the confirmatory factor analysis, the reliability coefficient of the developed scale was determined as .80 for the whole scale and for its sub-dimensions; .75; .80; .81; .82 and .75.

Anahtar Kelimeler

early childhood, science, curiosity

Erken Çocukluk Döneminde Fen Bilimlerine Yönelik Merak Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışmaları

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, erken çocukluk dönemindeki çocukların fen bilimlerine yönelik merak algılarını ortayı koymayı hedefleyen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Alanyazında erken çocukluk dönemine uygun ve fen bilimlerine yönelik bir merak ölçeğine rastlanamadığı için literatürdeki bu eksikliğin giderilmesi amacıyla ölçek geliştirme çalışmalarına başlanmıştır. Öncelikle literatür taraması yapılarak merak kavramının boyutları incelenmiş, ardından çocuklarla yapılan odak grup görüşmesi ile madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan maddeler uzman görüşüne sunularak gerekli düzenlemeler sağlanmıştır. Araştırma için gerekli olan etik kurul ve MEB izinleri alındıktan sonra sorular online forma dönüştürülmüş ve Karadeniz bölgesinde yer alan bir ilde görev yapmakta olan okulöncesi öğretmenlerine gönderilmiştir. Öğretmenlere, formun öğrencilere velileri tarafından uygulanabilmesi için gerekli olan yönerge de verilmiştir. Bu sayede veliler ölçek maddelerini çocuklara okuyarak onlar adına işaretlemelerde bulunmuştur. Açımlayıcı faktör analizi için 372, doğrulayıcı faktör analizi için ise toplamda 273 olmak üzere toplamda 645 çocuğa ulaşılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi öncesinde 25 ifadeye sahip olan ölçek, analiz sonrasında 16 ifadeli ve 5 faktörden meydana gelen bir yapı sergilemiştir. Geliştirilen ölçeğin güvenirlik katsayısı doğrulayıcı faktör analizi sonrasında ölçeğin tamamı için ,80; alt boyutları içinse sırasıyla ,75; ,80; ,81; ,82 ve ,75 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

erken çocukluk, fen bilimleri, merak

Kaynakça

• Acun, N., Kapıkıran, Ş., & Kabasakal, Z. (2013). Merak ve keşfetme ölçeği II: Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 16(31), 74-85.
• Arend, R., Gove, F. L., & Sroufe, L. A. (1979). Continuity of individual adaptation from infancy to kindergarten: A predictive study of ego-resiliency and curiosity in preschoolers. Child Development, 50(4), 950-959.
• Aytaç, M., & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi: İstatistik ve Aktüerya, 5(1), 14-22.
• Bal-İncebacak, B. (2019). Sorgulama temelli öğretimin 4. Sınıf öğrencilerinin kesir dilini kullanma becerilerine ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Berlyne, D. E. (1966). Conditions of prequestioning and retention of meaningful material. Journal of Educational Psychology, 57(3), 128.
• Darancık, Y. (2018). Merak duygusu ile etkili yabancı dil öğretimi. Turkish Studies, 13(4), 421-437. Demirel, M., & Diker-Coşkun, Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin meraklılık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 111-134.
• Deringöl, Y., Yaman, Y., Özsarı, İ., & Çağırgan, G. D. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının meraklılık düzeylerinin incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, Antalya.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., & Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri, Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Erkuş A. (2003). Psikometri üzerine yazılar(1. Basım). Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Erkuş, A. (2019). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme I. Pegem Akademi.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal Of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Jackson, J. E. (2005). Varimax rotation. Encyclopedia of biostatistics, 8. https://doi.org/10.1002/0470011815.b2a13091
• James, W. (1984). Psychology, briefer course (Vol. 14). Harvard University Press. Karataş, D. (2021). Okul öncesi çocuklar için bilim merakı ölçeğinin geliştirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Kelloway, E. K. (1998). Using LISREL for structural equation modeling: A researcher’s guide. Sage. Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (4th Ed.). New York: The Guilford Pres.
• Kurtbaş, İ. (2011). Merak (in) sosyolojisi psikolojik dürtü, sosyal uyaran, kültürel nosyon ve İdeolojik bir konsept olarak “sosyal merak”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 14(2), 18-58.
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (Vol. 1). Lippincott Williams & Wilkins. Özenç, M., & Çekirdekçi, S. (2013). İlkokul 1. sınıfa kaydolan okul öncesi dönem çağindaki öğrencilerin (60-69 ay) yaşadıkları sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 177-192.
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. New York: Routledge.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri, Siyasal Basın ve Dağıtım.
• Stevens, J. (2001). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. Tabachnick, G. B. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). London: Pearson.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Turhan, B., & Özbay, Y. (2016). Erken çocukluk eğitimi ve nöroplastisite. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 54-63.
• Vidler, D. C. (1972). The relationship between convergent and divergent thinking, test-anxiety and curiosity (Order No. 7231238). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (302673857). Retrieved from https://www.proquest.com/dissertations-theses/relationship-between-convergent-divergent/docview/ 302673857/se-2
• Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research (4 th ed.). New York: Springer.
• Wang, Z., & Wang, N. (2012). Knowledge sharing, innovation and firm performance. Expert Systems with Applications, 39(10), 8899-8908.
• Weisler, A., & McCall, R. R. (1976). Exploration and play: Resume and redirection. American Psychologist, 31(7), 492–508.
• Yıldız, D., & Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 14-28.