Bireysel Yenilikçilik Sınıflandırması ve Öz Yeterlilik İlişkisi: Mutfak Çalışanlarında Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 33, 278 - 302, 31.01.2021

Ediz Güripek , Cemal İnce , Serdar Eren

https://doi.org/10.26466/opus.816491

Cited By: 3

Öz

Kişisel doyumu gerçekleştirmiş müşterilerin odağında yiyecek-içecek işletmelerinden hedonik duyguları tatmin etmek, sunduğu yiyecek ve içeceklerden çok daha önemli hale gelmiştir. Bu nedenle yiyecek içecek işletmelerinde müşteri memnuniyetinin sağlanmasında sadece ürünler değil yenilikçi düşünce ve uygulamalar da büyük önem kazanmıştır. Rekabet avantajı elde etmek isteyen işletmelerin yenilikçi stratejiler geliştirmeleri kaçınılmazdır.Yenilik yapabilmek için bireysel olarak yenilik yeteneğine sahip olmak gereklidir. Çünkü yenilik yapma yeteneğine sahip çalışanlar, yenilikçi olmayan çalışanlara göre daha orijinal düşüncelere sahip, cesur, girişimci ve bağımsız kişilerdir. Yenilikçi kişiliğin, yeni ürünlerin arz edilmesi, yeni üretim tekniklerinden yararlanma, yeni müşteri ve pazarların elde edilmesi, yeni hizmet yöntemlerinin bulunması gibi çeşitli konularda işletmeye yararlar sağlayabileceği bir gerçektir.
Yenilikçi kişiliğe sahip olan çalışanlarda bulunan bir diğer özellik ise öz yeterliliktir. Öz yeterlilik; çalışanın ilgili alanda kendisinden beklenen davranışları gerçekleştirmek için sahip olduğu bilgi ve yeteneklerinin farkında olması ile bunları uygulama becerisidir. Öz yeterlilik; yenilikçi, öncü, sorgulayıcı, kuşkucu ve gelenekçi olarak sınıflandırılmaktadır. Yiyecek-içecek işletmelerinde öz yeterliliğin dışarıya yansıyan hallerinden birisi de yenilikçilik ve yenilikçiliğin eyleme dönüşmüş halidir.Bu çalışmada, Ankara, Bodrum ve Mersin illerindeki 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinin mutfak departmanında çalışanlarda bireysel yenilikçilik ve öz yeterlilik arasındaki ilişki araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Yenilikçilik, Öz Yeterlilik, Otel İşletmeleri, Mutfak ÇAlışanları

The Relationship Between Individual Innovation Classification and Self-Efficiency: A Research in Kitchen Employees

Öz

Satisfaction of hedonic emotions from food and beverage businesses has become more important than products in the focus of customers who have achieved personal satisfaction. Therefore, not only products but also innovative ideas and practices have gained great importance in ensuring customer satisfaction in food and beverage establishments. It is inevitable for enterprises that want to gain competitive advantage to develop innovative strategies.In order to innovate, it is necessary to have the ability to innovate individually. Because employees who have the ability to innovate are brave, entrepreneurial and independent people who have more original ideas than non-innovators. It is a fact that the innovative personality can provide benefits to the company in various subjects such as the supply of new products, the utilization of new production techniques, the acquisition of new customers and markets, the existence of new service methods.Self-efficacy is the form of innovative personality in the employee. Self-sufficiency: is aware of the knowledge and abilities of the employee to perform the behaviors expected from him in the related field and the ability to apply them. Self-sufficiency; innovative, pioneering, questioning, skeptical and traditionalist. One of the externally reflected states of self-efficacy in food and beverage establishments is innovation and the transformation of innovation into action.
In this study, the relationship between individual innovation and self-efficacy was investigated in the kitchen department of 4- and 5- star hotels in Ankara, Bodrum and Mersin.

Anahtar Kelimeler

Individual innovation, Self-efficacy, Hotel managements, Kitchen employees

Kaynakça

• Acaray, A. (2007). Küçük ve orta boy işletmelerde yenilik yönetimi: yenilik yönetiminde etkili olan örgütsel yapı ve faktörlere ilişkin bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180-204.
• Atçı, D., Kale, A. ve Şeker, F. (2017). Otel işletmecilerinin bireysel yenilikçilik profili ve çift yönlülük (ambidexterity) düzeyi ilişkisi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(3), 47-58.
• Basım, H. N., Korkmazyürek, H. ve Tokat, A. O. (2008). Çalışanların öz yeterlilik algılamasının yenilikçilik ve risk alma üzerine etkisi: kamu sektöründe bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121-130.
• Beeftink, F., Van Eerde, W., Rutte, C. G. ve Bertrand, J. W. M. (2012). Being successful in a creative profession: the role of innovative cognitive style, self-regulation, and self-efficacy. Journal of Business and Psychology, 27(1), 71-81.
• Çavuş, M. F. ve Akgemci T. (2008). İşletmelerde personel güçlendirmenin örgütsel yaratıcılık ve yenilikçiliğe etkisi: imalat sanayiinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 229-244.
• Chen, W. J. (2011). Innovation in hotel services: culture and personality. International Journal of Hospitality Management, 30(1), 64-72.
• Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlilik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85.
• Demirel, Y. ve İskan Z. (2014). Örgütsel öğrenmenin yenilikçilik üzerine etkisi: otomotiv sektöründe bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2), 137-151.
• Drucker, P. (1985), Discipline of innovation. Harvard Business Review, 63(3), 67-72.
• Elçi, Ş. (2006). İnovasyon: kalkınmanın ve rekabetin anahtarı (Genişletilmiş Yeni Baskı). Ankara: Nova Yayınları.
• Evers, W. J., Brouwers, A. ve Tomic, W. (2002). Burnout and self‐efficacy: a study on teachers' beliefs when implementing an innovative educational system in the Netherlands. British Journal of Educational Psychology, 72(2), 227-243.
• Hoarau, H. ve Kline, C. (2014). Science and industry: sharing knowledge for innovation. Annals of Tourism Research, 46, 44-61.
• Hsu, C. L., Lu, H. P. ve Hsu, H. H. (2007). Adoption of the mobile internet: an empirical study of multimedia message service (MMS). The International Journal of Management Science, 35, 715-726.
• Hu, M. L. M., Horng, J. S. ve Sun, Y. H. C. (2009). Hospitality teams: knowledge sharing and service innovation performance. Tourism Management, 30(1), 41-50.
• Hu, B. ve Zhao, Y. (2016). Creative self-efficacy mediates the relationship between knowledge sharing and employee innovation. Social Behavior and Personality: an international journal, 44(5), 815-826.
• Hurt, H. T., Joseph, K., ve Cook, C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research , 4, 58-65
• Işık, C. ve Keskin, G. (2013). Bilgi ekonomilerinde rekabet üstünlüğü oluşturulması açısından inovasyonun önemi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 41-57.
• Işık, C. ve Türkmendağ, T. (2016). Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi öğrencilerinin bireysel yenilikçilik algılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 70-99.
• Işık, C., Işık, Z. ve Tırak, L. (2016). Turizm amaçlı konaklama işletmelerinde duygusal emek ile bireysel yenilikçilik ilişkisi: Palandöken örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2(2), 117-133.
• Işık, C. ve Meriç, S. (2015). Otel yöneticilerinin bireysel yenilikçi kapsamında değerlendirilmesi: van ili örneği. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 4(1), 1-16.
• Jong, J. P. J. (2007). Individual innovation the connection between leadership and employees’ innovative work behavior. Unpublished doctorate thesis. Amsterdam University, Amsterdam School of Economics Research Institute.
• Jaiswal, N. K. ve Dhar, R. L. (2015). Transformational leadership, innovation climate, creative self-efficacy and employee creativity: a multilevel study, International Journal of Hospitality Management, 51, 30-41.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150-164.
• Korucu, A. ve Olpak, Y. (2015). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özelliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 109-127.
• Michael, L. H., Hou, S. T. ve Fan, H. L. (2011). Creative self‐efficacy and innovative behavior in a service setting: optimism as a moderator. The Journal of Creative Behavior, 45(4), 258-272.
• Lu, J., Yao, J. E. ve Yu, C. S. (2005). Personal innovativeness, social influences and adoption of wireless internet services via mobile technology. Journal of Strategic Information Systems, 14, 245-268.
• Luszczynska, A., Scholz, U. ve Schwarzer, R. (2005). The general self-efficacy scale: multicultural validation studies. The Journal of Psychology, 139(5), 439-457.
• Meydan, C. H. (2011). İş tatmini ve öz yeterliliğin örgüt içi girişimciliğe etkisi: kamu sektöründe bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 25-40.
• Morris, M. H., Kuratko D. F. ve Covin J. G., (2011). Corporate entrepreneurship and innovation. Natorp: Cengage/South-Western Publishers.
• Nieves, J. ve Quintana, A. (2018). Human resource practices and innovation in the hotel industry: the mediating role of human capital. Tourism and Hospitality Research, 18(1), 72-83.
• OECD (2006). Oslo kılavuzu yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler (3. Baskı). Ankara: TUBİTAK.
• Oyedoyin, B., Ilori, M. O., Oyebisi, T., Oluwale, B. A. ve Jegede, O. O. (2014). Involvement of stakeholders in the R&D and innovation process: an analysis of Nigeria’s innovation system. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 3(1), 1-24.1
• Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Özler, N. D. E., Giderler, C. ve Baran, H. (2017). Öz yeterlilik ve kontrol odağının bireylerin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. International Journal of Management Economics & Business, 13, 736-747.
• Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovations. New York: Collier Macmillan Publisher. Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development. London: Oxford University Press:
• Salas, E. ve Cannon-Bowers, J. A. (2001). The science of training: a decade of progress. Annual Review of Psychology, 52, 471-499.
• Schwarzer, R. ve Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. J. Weinman, S. Wright, ve M. Johnston (Der.), Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs içinde (s. 35-37). Windsor, UK: NFER-NELSON.
• Scott, S. G. ve Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: a path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
• Slåtten, T. (2014). Determinants and effects of employee’s creative self-efficacy on innovative activities. International Journal of Quality and Service Sciences, 6(4), 326-347.
• Şahin, F. ve Gürbüz, S. (2012). Kültürel zekâ ve öz-yeterliliğin görev performansı ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisi: çokuluslu örgüt üzerinde bir uygulama ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(2), 123-140.
• Şeşen, H. (2010). Kontrol odağı, genel öz yeterlik, iş tatmini ve örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: Ankara’da bulunan kamu kurumlarında bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 195-220.
• Uzkurt, C. (2008). Pazarlamada değer yaratma aracı olarak yenilik yönetimi ve yenilikçi örgüt kültürü. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Yuan, F. ve Woodman, R. W. (2010). Innovative behavior in the workplace: the role of performance and image outcome expectations. Academy of Management Journal, 53(2), 323-342.