BANDIRMA MÜZESİ’NDE BULUNAN SEDEF KEMER TOKASI PARÇASI

Yıl 2024, Sayı: 5, 42 - 53, 29.03.2024

Feride İmrana Sıddıki

Öz

Sedef: içinden inci çıkan istiridye kabuğudur. Parlak yüzeyi sayesinde oldukça dikkat çekicidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde sedef işçiliği önemli bir yere sahipti. Osmanlı sınırları içinde yaşayan gayrimüslim halktan Rumlar da pek çok el sanatında sedef malzeme kullanmışlardır. Sedef genellikle dini ve gündelik yaşam objeleri üzerinde kullanılmıştır. Günümüzde farklı müzelerde sedeften yapılmış eserlere rastlamak mümkündür. Konumuzu oluşturan Bandırma Müzesi, Niğde Müzesi, İzmir Arkeoloji Müzesi ve Atina Benaki Müze Koleksiyonu gibi müzelerin yanı sıra Sinop Balatlar Kilisesi Rum mezarlarında da sedef malzemeye rastlamak mümkündür. Farklı müze koleksiyonlarında aplik, haç, kolye uçları ve kemer tokalarını görmekteyiz. Bu çalışmada ise Bandırma Müzesi’nde bulunan Rumlara ait sedef kemer tokası parçası tanıtılmıştır. Diğer örneklerde geometrik, bitkisel ve figürlü süslemeler görülürken, Bandırma Müzesi’ndeki örnekte İsa’nın doğum sahnesi tasvir edilmiştir. Eser, müze koleksiyonuna satın alma, yoluyla kazandırılmıştır. Sedef kemer tokasının, Rumlara ait olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu eser makalede tanıtılarak genel özelikleri ele alınmış, sonrasında benzerleriyle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Buluntu yerleri bilinmeyen eserin tarihlendirmeleri benzer örnekler üzerinden yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bandırma Müzesi, Gayrimüslim, Sedef, Kemer Tokası

Kaynakça

• Öztürk, İ. (2019). Mysi’dan üç nekropolis, three necropoleis from Mysia, Üzümlü. Kalebayır. Şevketiye. (Ed. İ. Öztürk- E. Çoşar). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Soylu Yılmaz, S. (2022). Osmanlı’nın son döneminden Sinop’ta bir Rum mezarlığı. Turcology Research, 75, 476-484.
• Umar, B. (1993). Türkiye’deki tarihsel adlar. İnkılap Kitabevi.