Zeytin Yapraklarının Ruminant Hayvan Beslemede Kullanılabilirliği

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 70 - 76, 28.08.2023

Ali Kaya , Hatice Kaya

https://doi.org/10.5152/JASE.2023.23010

Öz

Ruminant hayvan beslemede kaba yemlerin yeterince üretilmemesi Türkiye hayvancılığının en önemli sorunlarından biridir. Ucuz yem kaynakları olmasına ilave olarak sindirim fizyolojisinin normal işlemesi bakımından kaba yemler ruminant hayvanların beslenmesinde büyük bir öneme sahiptirler. Özellikle kıtlık ve yeterli yemin bulunmadığı dönemlerde alternatif yem kaynağı olarak ağaç dal ve yapraklarının hayvan beslemede kullanılmasına ihtiyaç olmaktadır. Ülkemizde çeşitli
nedenlerle çayır meraların verimsiz olması ve yem bitkileri üretimindeki yetersizlikler alternatif yem kaynaklarının kullanımına yönelmeye yol açmıştır. Ucuz ve alternatif kaba yem kaynakları hayvancılık işletmelerine kazandırılarak kaliteli kaba yem ihtiyacını karşılamak için alternatif kaba yem kullanım bilgileri üreticilere verilmesi gerekmektedir. Zeytin ağaçlarının; budanma, temizleme ve harmanlama işlemleminden arta kalan yaprak ve dallarından oluşan zeytin yaprakları kaba yemlere alternatif olarak ruminant rasyonlarında kullanılabilir. Ayrıca zeytin yaprağı, fonksiyonel değere sahip birçok biyoaktif bileşeni doğal olarak içeren yan üründür. Bu derleme, özellikle kuraklık ve yem kıtlığı dönemlerinde, hayvanların gereksinimlerinin karşılanması için zeytin hasadı artığı olan zeytin yapraklarının hayvan yemi olarak kullanılmasının önemi ve bu konuda yapılan in vivo ve in vitro çalışmaları sunmaktadır

Anahtar Kelimeler

Zeytin yaprağı, besin değeri, ruminant

Kaynakça

• Aksoy, A., Macit, M., & Karaoğlu, M. (2000). Hayvan besleme ders kitabı: Enerji metabolizması. Atatürk Üniversitesi Yayınları, 220.
• Alçiçek, A., Kılıç, A., Ayhan, V., & Özdoğan, M. (2010). Türkiye’de kaba yemüretimi ve sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası VII: Teknik Kongesi, 11-15 Ocak 2010, Ankara, Bildirler Kitabı 2, 1071–1080.
• Amici, A., Verna, M., & Martillotti, F. (1991). Olive byproducts in animal feeding: Improvement and utilization. Options mediterraneennes- Serie Seminaires, 16, 149–152.
• Arslan, C., & Çelebi, E. (2017). Ruminantlarda rumende oluşan metan üretimini azaltmaya yönelik çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 12(3), 327–337. [CrossRef]
• Dalkılıç, B. (2018). Zeytinyağı endüstrisi yan ürünlerinin hayvan besleme alanında değerlendirilme olanakları. El-Cezerî Journal of Science and Engineering, 5(3), 917–926.
• Canbolat, Ö., Karabulut, A., & Gürbüzol, F. (2003). Zeytin ağacı dal ve yaprakları ile zeytin küspesinin yem değerinin in vivo ve in vitro yöntemlerle saptanması. III (pp. 332–342). Ulusal Zootekni Bilim Kongresi.
• Delgado-Pertíñez, M., Gómez-Cabrera, A., & Garrido, A. (2000). Predicting the nutritive value of the olive leaf (Olea europaea): Digestibility and chemical composition and in vitro studies. Animal Feed Science and Technology, 87(3–4), 187–201. [CrossRef]
• FAO. (2021). FAOSTAT veri tabanı. http://faostat.fao.org/site/339/default. aspxTÜİK
• Fayed, A. M., El-Ashry, M. A., & Hend, A. A. (2009). Effect of feeding olive tree pruning by-products on sheep performance in Sinai. World Journal of Agricultural Sciences, 5(4), 436–445.
• Fegeros, K., Zervas, G., Apsokardos, F., Vastardis, J., & Apostolaki, E. (1995). Nutritive evaluation of ammonia treated olive tree leaves for lactating sheep. Small Ruminant Research, 17(1), 9–15. [CrossRef]
• Gemalmaz, E., & Bilal, T. (2016). Alternatif kaba yem kaynakları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 56(2), 63–69.
• Gökçay, E. İ., & Uysal, E. (2022). Covid-19 ve zeytin yaprakları. https://tibuad.istanbul.edu.tr/tr/content/blog/olea-europaea-l.-folium-(zeytinyapragi)
• Gökkuş, A., Koç, A. & Çomaklı, B. (1995). Çayır-Mera Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 142, 49–50.
• Göncü, M. (2022). Zeytin yaprağının (Folium olivae) süt sığırı toplam rasyon karışımlarında(TMR) kuru çayır otu yerine ikame edilebilirliğinin in vitro gaz üretim tekniği ile belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Gül, H., Avcı, M., & Kaplan, O. (2017). Bazı kaba yemlere çörek otu, kekik otu ve yağları ilavesinin in vitro organik madde sindirimi ve metan üretimi üzerine etkileri. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 6(2), 167–173. [CrossRef]
• Kaya, A., Başer, A., Kaya, A., & Selçuk, B. (2022). Ruminant rasyonlarına farklı oranlarda ikame edilen Sandal Ağacı (Arbutus Andrachne) yapraklarının potansiyel yem değeri ve anti-metanojenik özelliklerinin in vitro gaz üretim yöntemi ile belirlenmesi. Palandöken Journal of Animal Sciences Technology and Economics, 1(1), 1–6.
• Kaya, A., Kaya, H., & Çelebi, Ş. (2012). Ruminant hayvanlarda metan üretimini azaltmaya yönelik çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 43(2), 197–204.
• Keser, O., & Tanay, B. (2010). Zeytin sanayi yan ürünlerinin hayvansal beslenmede kullanım olanakları. Hayvansal Üretim, 51(1), 64–72.
• Khorchani, T., Hammadi, M., Hammami, H., & Ben-Rouina, B. (1997). Use of olive by-products in the nutrition of lambs in Southern Tunisia. In
• J. E. Lindberg, H. L. Gonda & I. Ledin (Eds.). Recent advances in small ruminant nutrition (pp. 99–102). CIHEAM-IAMZ.
• Knapp, J. R., Laur, G. L., Vadas, P. A., Weiss, W. P., & Tricarico, J. M. (2014). Invited review: Enteric methane in Dairy Cattle Production: Quantifying The Opportunities and impact of Reducing Emissions. Journal of Dairy Science, 97(6), 3231–3261. [CrossRef]
• Lee, S. J., Kim, H. S., Eom, J. S., Choi, Y. Y., Jo, S. U., Chu, G. M., Lee, Y., Seo,J., Kim, K. H., & Lee, S. S. (2021). Effects of olive (Olea europaea L.) leaves with antioxidant and antimicrobial activities on in vitro ruminal fermentation and methane emission. Animals: An Open Access Journal from MDPI, 11(7), 2008. [CrossRef]
• Martín-García, A. I., Moumen, A., Yáñez-Ruiz, D. R., & Molina Alcaide, E. (2003). Chemical composition and nutrients availability for goats and sheep of two stage olive cake and olive leaves. Animal Feed Science and Technology, 107(1–4), 61–74. [CrossRef]
• Meral, Y., & Biricik, H. (2013). Ruminantlarda metan emisyonunu azaltmak için kullanılan beslenme yöntemleri. VII. Ulusal Hayvan Besleme Kongresi (Uluslararası Katılımlı), 26–27 Eylül, Ankara Poster Bildiriler Volume:7.
• Molina Alcaide, E., Ruiz, D. R. Y., Moumen, A., & García, A. I. M. (2003). Ruminal degradability and in vitro intestinal digestibility of sunflower meal and in vitro digestibility of olive by-products supplemented with urea or sunflower meal. Animal Feed Science and Technology, 110(1–4), 3–15. [CrossRef]
• Molina-Alcaide, E., & Yáñez-Ruiz, D. R. (2008). Potential use of olive byproducts in ruminant feeding: A review. Animal Feed Science and Technology, 147(1–3), 247–264. [CrossRef]
• Muñoz, F., Anguita, T., Lara, L., Suarez, A., & Boza, J. (1983). The utilisation of olive leaves in goats feeding. Advances in Animal Nutrition Breeding, 24(4), 355–358.
• Naumann, H. D., Tedeschi, L. O., Zeller, W. E., & Huntley, N. F. (2017). The role of condensed tannins in ruminant animal production: Advances,limitations and future directions. Revista Brasileira de Zootecnia, 46(12), 929–949. [CrossRef]
• Önel, S. E., Aksu, T., & Alaşahan, S. (2021). Ruminantlarda enterik metan emisyonunu azaltma stratejilerinde tanenlerin rolü ve önemi. Journal of Kadirli Faculty of Applied Sciencesvolume, 1(2), 127–138.
• Özcan, M. (2020). Zeytin yetiştiriciliği (Subtropik meyveler ders notu). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü.
• Özkan, Z. (2021). Zeytinyağı Ürün Raporu Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (Tepge) Tepge Yayın No: 350. Isbn: 978-625-8451-34-4.
• Seçmeler, Ö., & Üstündağ Güçlü, Ö. (2016). Zeytinyağı sektörü atık ve yan ürünlerindeki biyoaktif maddelerin değerlendirilmesi. Dünya Gıda Dergisi, May 2015.
• Sejian, V., Lal, R., Lakritz, J., & Ezeji, T. (2011). Measurement and prediction of enteric methane emission. International Journal of Biometeorology, 55(1), 1–16. [CrossRef]
• Serin, Y., & Tan, M. (2001). Yem bitkileri kültürüne giriş. Atatürk Üniversitesi ziraat Fakültesi Yayınları, 206, 217.
• Shakeri, P., Durmic, Z., Vadhanabhuti, J., & Vercoe, P. E. (2017). Products derived from olive leaves and fruits can alter in vitro ruminal fermentation and methane production. Journal of the Science of Food and Agriculture, 97(4), 1367–1372. [CrossRef]
• Singh, K., Rai, S. N., Singh, G. P., & Gupta, B. N. (1998). Solid state fermentation of urea-ammonia treated wheat straw and rice straw with Comprinus fimetarius. Indian Journal of Microbiolgy, 29, 371–376.
• Sudjana, A. N., D’Orazio, C., Ryan, V., Rasool, N., Ng, J., Islam, N., Riley, V. T. & Hammer, K. A. (2009). Antimicrobial activity of commercial Olea europaea (olive) leaf extract. International Journal of Antimicrobial Agents, 33, 461–463.
• Tatlıyer, A., Kamalak, A., & Öztürk, D. (2019). Sandal ağacı (arbutus andrachne) yapraklarının potansiyel besleme değerinin belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2), 315–321.
• Tsiplakou, E., & Zervas, G. (2008). The effect of dietary inclusion of olive tree leaves and grape marc on the content of conjugated linoleic acid and vaccenic acid in the milk of dairy sheep and goats. Journal of Dairy Research, 75(3), 270–278. [CrossRef]
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2023). Bitkisel üretim istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/
• Yáñez Ruiz, D. R., Martín García, A. I., Moumen, A., & Molina Alcaide, E. (2004). Ruminal fermentation and degradation patterns, protozoa population and urinary purine derivatives excretion in goats and wethers fed diets based on olive leaves. Journal of Animal Science, 82(10), 3006–3014. [CrossR