Etik İlkeler ve Yayın Politikası
PAMUKKALE TIP DERGİSİ YAYIN ETİĞİ VE YAYINLAMA İLKELERİ
Bilimsel bir çalışma ortaya koyan tüm paydaşların (yazar, editör, hakem, yayıncı ve okuyucu), bilimin doğru bir şekilde ilerlemesine katkı sağlaması hedeflenir. Bu hedef gereğince hazırlanan bilimsel çalışmalarda bilimsel etik ilkelere uygunluk önemlidir. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
Bu etik ilkeler, COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından hazırlanan yönerge esas alınarak tarafımızca kabul edilmiştir ve paydaşlar tarafından da benimsenmesi önerilerek, bir kısmı ile aşağıda sunulmuştur.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Çalışmayla ilişkili verilerin doğruluğundan emin olmak, araştırmasına ilişkin kayıtlarını düzenli tutmak ve olası bir talep üzerine bu verilere erişim verebilmek.
Gönderdiği makalenin başka bir yerde yayınlanmadığından, yayına kabul edilmediğinden ya da başka bir dergide halen değerlendirme aşamasında olmadığından emin olmak.
Sunduğu içerik yayınlanmış veya sunulan içerikle eşleşirse, bu çakışmayı kabul etmek ve alıntı yapmak, gerektiğinde editöre, çalışmasıyla ilgili benzer içeriğe sahip olabilecek herhangi bir çalışma varsa bunun bir kopyasını sunmak, başka kaynaklardan herhangi bir içeriği çoğaltmak ya da kullanmak için izin almak, atıf göstermek. Telif hakkı gerektiren görsel materyaller için yayın hakkı sahiplerinden alınmış olan yazılı izin belgesini göndermek ve bu durumu makale içinde belirtmek. Aynı çalışmanın tamamı ya da bir kısmı herhangi bir kongrede poster ya da sözel olarak bildiri olarak sunuldu ise ayrıntılı bilgi vermek.
İnsan veya hayvan denekleri içeren tüm çalışmalar için ulusal ve uluslararası yasalara ve yönergelere uygun olmasını sağlamak, (örneğin, WMA Helsinki Bildirgesi, NIH Laboratuvar Hayvanlarının Kullanımına İlişkin Politika, Hayvanların Kullanımına İlişkin AB Direktifi) gerekli onayların alındığını onaylamak, denek mahremiyetine saygı göstermek. Çalışmasına dair ilgili etik kurul onaylarını ve araştırma detaylarını çalışmanın “Gereç ve Yöntem” kısmında belirtmek.
Herhangi bir çıkar çatışması veya etik ihlal varlığında bunu editör ve yayıncı ile paylaşmak, hata beyanı, zeyilname, tazminat bildirimini belirtmek yayınlamak veya gerekli görüldüğü durumlarda çalışmayı geri çekmek.
Editör ve Bölüm Editörlerinin Etik Görev ve Sorumlulukları
Cinsiyet, dini veya politik inançlar, yazarların etnik veya coğrafi kökenleri üzerine ayrım yapılmaksızın görevlerini yerine getirirken dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket etmek.
Dergiye gönderilen çalışmaları içeriğine göre değerlendirmek, hiçbir yazara ayrıcalık göstermemek.
Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına mevcut beyanları değerlendirmek.
Sponsorlu çalışmaları veya özel konulardaki çalışmaları diğer çalışmalarla aynı şekilde ele almak,
Etik ihlali niteliğinde bir şikayet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak. Yazarlara, gelen şikayete cevap vermek için bir fırsat vermek, çalışma kime ait olursa olsun gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmamak.
Derginin amaç, kapsam ve yazım kurallarına uygun olmaması durumunda makaleleri içerik açısından değerlendirmeye almadan yazarlara iade etmek.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak zamanında incelemek ve öncelikle ilgi alanı kapsamındaki çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek.
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak. Dini, siyasi ve ekonomik çıkarlar gözetmeden çalışmayı değerlendirmek.
Yayınlanacak makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yönlendirmelerde bulunmak ve çalışmayı titizlikle incelemek. Yorumlarını yapıcı ve nazik bir dille yazara iletmek.
Editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmek, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmek ve çalışmayı değerlendirmemek.
Potansiyel çıkar çatışmalarının (mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazar ve yazar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmak ve gerekirse bu yazı için öneri ve değerlendirmelerini geri çekmek konusunda editörü uyarmak.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Bilimsel bir çalışmada görev alan paydaşlardan yayıncının da bütün bu etik ilkeler kapsamında hareket etmesi gerekir.
Yayıncı, elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir bireysel çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür.
Bünyesinde yayınlanan her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olduğu düşünülen eylemlerden bazıları:
İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak
Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek, gerekli izinleri almamak,
Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.
PAMUKKALE TIP DERGİSİ YAYIN POLİTİKASI
Pamukkale Tıp Dergisi’nde görev yapan Baş Editör, Yayın Kurulu ve Alan Editörlerinin görev süresi üç yıldır. Yayın Kurulu ayda en az bir kez olmak üzere veya gerektiğinde Baş Editörün daveti üzerine daha sık toplanarak gündem maddelerini görüşür. Toplantı çoğunluk sağlandığı zaman gerçekleşir.
Başvuru makalelerinin ön değerlendirmesi, dergi sekreteryasınca dergimiz yazım kurallarına uygunluğu açısından incelenmekte ve düzeltmeler için yazara tekrar gönderilmektedir. Yazara tanınan süre en fazla 1 (bir) aydır. Dergimize gelen makaleler Baş Editör/Baş Editör Yardımcısı tarafından bir kez okunarak ilgili Alan Editörüne yönlendirilmektedir. Alan Editörü makaleyi değerlendirmeye uygun bulursa hakemlere yönlendirmektedir. Editör tarafından ön değerlendirme aşaması 10 gün, hakem değerlendirme süreci de 8 hafta olarak planlanmaktadır. Bundan sonraki süreç; makale Alan Editörü, Hakemler ve Yazar arasında yazışmalar şeklinde değerlendirilmektedir, ancak hakem görüşleri ve gerekli yazışmalar tamamlandıktan sonra en fazla 2 (iki) ay içerisinde makale için son karar belirlenmektedir.
Yayın kurallarına uygun gönderilen makaleler, ilgili Alan Editörünce değerlendirilmek üzere alanında uzman iki hakeme gönderilir. Ancak hakemlerden istenilmeyen nedenlerden dolayı zamanında dönüş olmaması nedeniyle yeniden hakem atama vb. nedenlerle hakem değerlendirme süreci uzun sürebilmektedir. Bu konuda yazarların makalelerini süreyi dikkate alarak göndermelerini rica ederiz. İki hakem, kendilerine gönderilen makaleyi değerlendirir ve sonucu tekrar ilgili Alan Editörüne bildirir. Yayın Kurulu makale ile ilgili son kararı vermek için en az iki hakemden 2 (iki) ay içinde sonuç almak zorundadır. Makaleyi değerlendiren iki hakemden birisinin olumlu diğerinin olumsuz rapor vermesi durumunda makale üçüncü hakeme gönderilerek üçüncü hakemin olumlu veya olumsuz görüşüne göre nihai karar verilmektedir. Hakem tarafından istenen düzeltmelere 2 (iki) ay içerisinde cevap verilmemesi durumunda makaleler ‘Red’de alınacaktır.
Alan Editörlerimiz makalenin tüm işlemlerinin en geç 4-6 ay içinde tamamlanması için gereken hassasiyeti göstermektedir. Dergi politikası ve yayım kurallarına uymayan eksik ve hatalı çalışmalar hiçbir etki altında kalmadan reddedilir. Pamukkale Tıp Dergisi’ne makale gönderen yazar/yazarlar, derginin söz konusu hakem değerlendirme koşullarını ve sürecini kabul etmiş sayılırlar. Pamukkale Tıp Dergisi’ne gönderilen çalışmalarda yazarlar, hakemlerin ve alan editörünün eleştiri ve önerilerini dikkate almak zorundadır. Katılmadıkları hususlar varsa gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler.
Makaleye ait son karar; Editörler Kurulu adına Baş Editör/Baş Editör Yardımcısı tarafınca yazara iletilir. Dolayısı ile karar yazısı Baş Editör/Baş Editör Yardımcısının bireysel olarak şahsına ait değildir. Bir makalenin hangi şartlar altında olursa olsun yayınlanıp yayınlanmayacağı kararının Editörler Kurulu tarafından verildiği, bilimsel açıdan değerlendirmede verilen bu kararın farklı bir üst kurul tarafından eleştirilemez olduğu bilinmelidir.
Okuyucu, yayımlanan bir makalede önemli bir hata ya da eksiklik fark ettiğinde tipdergisi@pau.edu.tr adresine e-posta göndermek suretiyle Dergi Sekretaryasına bildirimde bulunabilir.
Pamukkale Tıp Dergisi, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır