Yansıtıcı Düşünme Etkinlikleri ile Zenginleştirilmiş REACT Stratejisinin Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünmelerine Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 57, 74 - 102, 01.01.2023

Hilal Aslangiray , Seda Usta Gezer

https://doi.org/10.9779/pauefd.1017438

Öz

Bu çalışmanın amacı, yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile zenginleştirilmiş REACT stratejisi kullanılarak gerçekleştirilen öğretimin; öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerine olan etkisinin incelenmesidir. Araştırma, İstanbul ilinde bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan öğrencilerle 2019 – 2020 Eğitim Öğretim yılının birinci döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kontrol ve deney gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Uygulama araştırmacı tarafından “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesine yönelik sekiz hafta olmak üzere toplamda 28 ders saati şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yansıtıcı Düşünme Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen nicel veriler IBM SPSS v22 ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre deney grubu öğrencilerinin öntest ve sontest puanlarında uygulama sonrası anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda deney grubu öğrencilerinin Yansıtıcı Düşünme Ölçeği toplam puanlarında da artış sağlandığı belirlenmiştir. Kontrol grubu öğrencilerinin Yansıtıcı Düşünme Ölçeği öntest ve sontest puanların arasında bir artış görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

fen bilimleri eğitimi, yaşam temelli öğrenme, REACT stratejisi, yansıtıcı düşünme

The Effect of REACT Strategy Enriched with Reflective Thinking Activities on Students' Reflective Thinking

Öz

The aim of this study is to examine the effect of teaching carried out using the REACT strategy enriched with reflective thinking activities on students' Reflective Thinking. The research was carried out in the first semester of the 2019 – 2020 academic year with students studying at a public school in Istanbul. A quasi-experimental design with control and experimental groups was used in the research. The application was designed by the researcher in the form of 28 lesson hours in total, eight weeks for the "Systems in Our Body" unit. The reflective Thinking Scale was used as a data collection tool in the study. Obtained quantitative data were analyzed with IBM SPSS v22. According to the results of the analysis, a significant difference was found after the application in the pretest and posttest scores of the experimental group students. As a result of the research, it was determined that the students in the experimental group also increased their Reflective Thinking Scale total scores. There was no increase between the Reflective Thinking Scale pretest and posttest scores of the control group students.

Anahtar Kelimeler

Science education, life-based learning, REACT strategy, reflective thinking

Kaynakça

• Aktaş, L. (2013). Maddenin tanecikli yapısı ve ısı konusunda REACT öğretim stratejisine yönelik geliştirilen bilgisayar destekli öğretim materyalinin öğrenci başarısına etkisi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon
• Assaraf, O. B. Z., Dodick, J., & Tripto, J. (2013). High school students’ understanding of the human body system. Research in Science Education, 43(1), 33-56.
• Ayas, A. (1995). Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: İki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11).
• Ayvacı, H. Ş., & Bebek, G. (2018). REACT stratejisine göre hazırlanmış rehber materyalin öğrenci başarısına etkisi: katı basıncı konusu. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 71-83.
• Ayvacı, H. Ş., Nas, S. E., & Dilber, Y. (2016). Effectiveness of the context-based guide materialson students’ conceptual understanding: “Conducting and insulating materials” Sample. YYU Journal of Education Faculty, 8, 51-78.
• Bağcıoğlu, G. (1999). Öğretmen adaylarında yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinlikler. VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Karadeniz TeknikÜniversitesi Eğitim Fakültesi. Trabzon: I.
• Barker, V., & Millar, R. (2000). Students' reasoning about basic chemical thermodynamics and chemical bonding: what changes occur during a context-based post-16 chemistry course? . International Journal of Science Education, 22(11), 1171-1200.
• Baş, G., & Beyhan, Ö. (2012). İngilizce dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 128-142.
• Baydere, F. K., & Aydın, E. (2019). Bağlam temelli yaklaşımın açıklama destekli REACT stratejisine göre ‘göz ’konusunun öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 755-791.
• Branch, J., & Oberg, D. (2004). Focus on inquiry: A teacher’s guide to implementing inquiry-based learning. Canada: Alberta Education, Alberta.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Deneysel desenler: öntest-sontest kontrol grubu, desen ve veri analizi. Pegem Akademi.
• Can, H. (2016). Yaşam temelli ısı ve sıcaklık konusu öğretiminin sekizinci sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Can, B., & Pekmez, E. Ş. (2010). Bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 113-123.
• Cengiz, C., & Karataş, F. Ö., (2016). Yansıtıcı düşünme ve öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 45(211), 5-27.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Research Methods, Design, an Analysis (12è éd.). Édimbourg.
• Copeland, W. D., Birmingham, C., de la Cruz, E., & Lewin, B. (1993). The reflective practitionerin teaching: Toward a research agenda. Teaching and Teacher Education, 9(4), 347-359
• CORD, (1999). Teaching mathematics contextually. Waco, Texas, USA: CORD Communications, Inc.
• Coştu, S. (2009). Matematik öğretiminde bağlamsal öğrenme ve öğretme yaklaşımına göre tasarlanan öğrenme ortamlarında öğretmen deneyimleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning. Conducting, and Evaluating.
• Çeliker, H. D., & Kara, M. (2020). Fen öğretiminde react’ın etkileri: 21. yüzyıl becerileri ve fene yönelik öz yeterlilik inançları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 1-1.
• Çepni, S., & Özmen, H. (2012). Yaşam (bağlam) temelli ve beyin temelli öğrenme kuramları ve fen bilimleri öğretimindeki uygulamaları. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem A.
• Çetinkaya, M., & Taş, E. (2018). Etkinlik temelli web materyalinin 6. Sınıf “vücudumuzda sistemler” ünitesindeki kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Internationale-Journal of Educational Studies, 2(4), 92-113.
• Değermenci, A. (2009). Bağlam temelli dokuzuncu sınıf dalgalar ünitesine yönelik materyal geliştirme, uygulama ve değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Demircioglu, H., Asik, T., & Yilmaz, P. (2019). REACT stratejisine dayalı öğretimin etkisi:‘su arıtımı ve suyun sertliği’. International Journal of Scientific and Technological Research, 5(2), 104-118.
• Demircioğlu, H., Aslan, A., Açıkgöz, D., Karababa, Y., & Güven, O. (2019). REACT stratejisinin öğrencilerin akademik başarıları ve motivasyonları üzerindeki etkisi. Journal of International Social Research, 12(64).
• Demircioğlu, H., Vural, S. & Demircioğlu, G. (2012). “REACT” stratejisine uygun hazırlanan materyalin üstün yetenekli öğrencilerin başarısı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 101-144.
• Demirören, M., Koşan, A. M. A., Paloğlu, Ö., & Koşan, A. (2009). Bir öğrenme ve değerlendirme yöntemi olarak “portfolyo”. Ankara Üniversitesi Tıp
• Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. DC Heath.
• Duban, N., & Yelken, T. Y. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-360.
• Eichler, D. W. (2009). The experıence of usıng reflectıve journals on an outward bound course. Unpublished doctoral thesis Pennsylvania: The Pennsylvania State University.
• Genç, M., Ulugöl, S., & Ünsal, S. (2017). Ortaokul öğrencilerinin yaşam temelli öğrenmehakkındaki görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5(9), 244- 255.
• Glynn, S., & Koballa, T. R. (2005). The contextual teaching and learning instructional approach. Exemplary science: Best practices in professional development, 75-84.
• Gül, Ş. (2016). Yaşam temelli öğretim modeliyle “fotosentez” konusunun öğretimi: REACT stratejine dayalı bir uygulama. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 21-45.
• Gül, Ş. (2019). Yedinci sınıf öğrencilerinin vücudumuzdaki sistemler ünitesine ait konuları günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-16.
• Gül, Ş., Yalmancı, S., & Yalmancı, E. (2017). Boşaltım sistemi konusunun öğretiminde REACT stratejisinin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 79-96.
• Günter, T. (2018). The effect of the REACT strategy on students’ achievements with regard to solubility equilibrium: using chemistry in contexts. Chemistry Education Research and Practice, 19(4), 1287-1306.
• Hammond, M., & Collins, R. (1991). Self-directed learning: critical practice. New York: Nichols.
• Hull, D. (1999). Teaching mathematics contextually, The cornerstone of tech prep. CORD Communications. Inc., Waco, Texas.
• Ingram, S. J. (2003). The effects of contextual learning ınstruction on science achievement of male and female tenth grade students. Doctor of Philosophy Dissertation, The Graduate Faculty of the University of South Alabama.
• Karaş, Ö. E. (2019). 7. sınıf hücre ve bölünmeler ünitesinin REACT stratejisiyle öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Karaş, Ö. E., & Gül, Ş. (2019). ‘Hücre ve Bölünmeler’ ünitesinin REACT stratejisiyle öğretiminin tutum ve motivasyona etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019(13), 30-50.
• Karslı, F., & Yiğit, M. (2016). 12 th grade students' views about an alkanes worksheet based on the REACT strategy. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 10(1).
• Keleş, İ. H. (2019). 7. sınıf fen bilimleri dersi “saf maddeler, karışımlar vekarışımlarınayrılması” konularının react stratejisiyle öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis.
• Keleş, İ. H. & Dede, H., (2020). Saf madde, karışımlar ve karışımların ayrılması konularında yaşam temelli başarı testinin geliştirilmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 40(3).
• Keskin, F., & Çam, A. (2019). Yaşam Temelli REACT Stratejisinin Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısına ve Fen Okuryazarlığına Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (49), 38-59.
• Kızılkaya, G., & Aşkar, P. (2009). The development of a reflective thinking skill scale towards problem solving. Egitim ve Bilim, 34(154), 82.
• Kirman Bilgin A. (2015).“Maddenin Yapısı ve Özellikleri” ünitesi kapsamında REACT stratejisine yönelik tasarlanan öğretim materyallerinin etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kirman Bilgin, A., & Yiğit, N. (2017a). Öğrencilerin" maddenin tanecikli yapısı" konusu ile bağlamları ilişkilendirme durumlarının incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(1).
• Kirman Bilgin, A., & Yiğit, N. (2017b). REACT stratejisine yönelik tasarlanan öğretim materyallerinin öğrencilerin “Yoğunluk” kavramı ile bağlamları ilişkilendirmeleri üzerine etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 495-519.
• Kozan, S. (2007). Yansıtıcı düşünme becerisinin kaynak tarama ve rapor yazma derslerindeki etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kuloğlu, B. Z., (2019). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının 6. sınıf öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı konusundaki başarılarına ve motivasyonlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Kumaş, A. (2015). Fizik öğretiminde REACT öğretim stratejisine dayalı olarak geliştirilen yenilikçi teknoloji destekli zenginleştirilmiş öğretmen rehber materyallerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Mathai, S., & Ramadas, J. (2009). Visuals and visualisation of human body systems. International Journal of Science Education, 31(3), 439-458.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mills, G. E., & Gay, L. R. (2016). Educational research: Competencies for analysis and applications. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
• Navarra, A., (2006). Achieving pedagogical equity in the classroom. CORD Publishing.
• Ormancı, Ü. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 6. sınıf “vücudumuzda sistemler’’ ünitesinin öğretiminde drama yönteminin öğrenci başarı, tutum ve motivasyonu üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 100-111.
• Palmer, D. (2005). A motivational view of constructivist-informed teaching. International Journal of Science Education. 27 (15), 1853-1881.
• Patrick, P. G., & Tunnicliffe, S. D. (2010). Science teachers' drawings of what is inside the human body. Journal of Biological Education, 44(2), 81-87.
• Pollard, A., Anderson, J., Maddock, M., Swaffield, S., Warin, J. & Warwick, P. (2008). Reflective Teaching. Evidence-informed Professional Practice.3rd edition. London: Continuum.
• Prokop, P., & Faněoviěová, J. (2006). Students'ıdeas about the human body: do they really draw what they know?. Journal of Baltic Science Education, (10).
• Rule, A. C., & Furletti, C. (2004). Using form and function analogy object boxes to teach human body systems. School Science and Mathematics, 104(4), 155-169.
• Saka, A. Z. (2011). Investigation of student-centered teaching applications of physics student teachers. International Journal of Physics & Chemistry Education, 3(SI), 51-58.
• Sarıoğlu, S., Ortaokulu, B., & Girgin, S. (2019) Sanal Gerçeklik Kullanımının Ortaokul 6. Sınıf Öğrencilerinin Fen Dersine Yönelik Kaygı Düzeylerine Etkisi. International Conference on Science, Mathematics, Entrepreneurship and Technology Education.
• Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner, how professionals think in action. United States Of America, Basic Books.
• Sevinç B. (2015). Asitler ve bazlar konusunda REACT stratejisine göre materyallerin geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Doktora Tezi,Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Sherman, L. W. (2000). Postmodern constructivist pedagogy for teaching and learning cooperatively on the web. CyberPsychology and Behavior, 3(1), 51-57.
• Shermis, S. S. (1992). Critical thinking: helping students learn reflectively. ERIC Clearinghouse on Reading and Communication Skills, Indiana University, 2805 E. 10th St., Suite 150, Bloomington, IN 47408-2698.
• Suryaningtyas, B., & Halimah, L. (2017). The influence of REACT strategy (relating, experiencing, applying, cooperating, and transferring) on the ability of mathematical connection 5th grade elementary school students (Doctoral dissertation, Indonesia University of Education).
• Taggart G. L., & Wilson, A. P. (2005). Promoting reflective thinking in teachers,50 action strategies. Second Ed., Corwin Pres.
• Tok, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3).
• Tütüncü, G. (2016). Lise 10. sınıf gazlar konusu ile ilgili bağlam temelli yaklaşıma dayalı hikâyelerle destekli bir öğretim materyalinin geliştirilmesi ve uygulanması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Urhan, N. & Erdem, M. (2018). İşbirlikli Proje Tabanlı Öğrenme Sürecinde Dijital Belgesel Üretiminin Yansıtıcı Düşünmeye Katkısı. Journal of Faculty of Educational Sciences, 51(1).
• Uzun, H. (2019). Eğitsel filmlerin vücudumuzdaki sistemler ünitesinde öğrencilerin başarısına ve fen konularına yönelik ilgi düzeyine etkisi.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ültay, N. (2012). Asit ve baz konusuyla ilgili REACT stratejisine ve 5E modelinegöre etkinliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve karşılaştırılması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Ültay, E. (2014). İtme, momentum ve çarpışmalar konusuyla ilgili bağlam temelli öğrenme yaklaşımına dayalı açıklama destekli REACT stratejisine göre geliştirilen etkinliklerin etkisinin araştırılması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Ültay, N. & Çalık, M. (2011). Asitler ve bazlar konusu ile ilgili örnekler üzerinden 5E modelini ve REACT stratejisini ayırt etmek. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 199-220.
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Birinci Basım. Ankara: PegemA Yayıncılık
• Whitelegg, E., & Parry, M. (1999). Real-life contexts for learning physics: meanings, issuesand practice. Physics Education, 34(2), 68.
• Wilson, J., & Jan, L. W. (1993). Thinking for Themselves: Developing Strategies for Reflective Learning. Heinemann, 361 Hanover St., Portsmouth, NH 03801-3912.
• Yıldırım, C. (2012). Bilimsel süreç becerileri etkinliklerinin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünmelerine etkisi. Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Yiğit, M., (2015). 12.sınıf öğrencilerinin hidrokarbon bileşikleri konusundaki kavramsal anlamalarına, bağlam temelli öğrenme yaklaşımının REACT stratejisine göre hazırlanmış materyallerin etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi, Giresun.