Gösterişçi, Deneyimsel Ve Sembolik Tüketim Ölçeklerinin Türkçeye Uyarlanması

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 193 - 218, 31.01.2022

Celile Gürbüz , Özlem Çetinkaya Bozkurt

Öz

Bu çalışmanın amacı Chaudri, Mazumdar ve Ghoshal (2011) tarafından geliştirilen Gösterişçi Tüketim ölçeği, Chen, Leask ve Phou (2016) tarafından geliştirilen Deneyimsel Tüketim ölçeği ile Tangsupwattana ve Liu (2018)’nın geliştirdiği Sembolik Tüketim ölçeğini Türk kültürüne ve diline uyarlamak, geçerlik ve güvenirliklerini test etmektir. Çalışmada Batı Akdeniz Bölgesindeki 400 katılımcıdan veri toplanmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Faktör analizi sonuçları ölçeklerin faktör yapılarının standart uyum ölçüleri ile yeterli uyum değerlerini sağladığını ortaya koymaktadır. Ölçeklerin güvenirliklerini belirlemek amacıyla Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Yapılan güvenilirlik analizinde gösterişçi tüketim ölçeğinin 0,825, deneyimsel tüketim ölçeğinin 0,921 ve sembolik tüketim ölçeğinin iç tutarlılık katsayısı 0,928 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ölçeklerin Türkçe formlarının tüketiciler üzerinde gösterişçi, deneyimsel ve sembolik tüketimin ölçülmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca uyarlaması yapılan söz konusu ölçme araçlarının önemli bir ihtiyacı karşılayarak Türkçe alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

: Gösterişçi Tüketim, Deneyimsel Tüketim, Sembolik Tüketim, Ölçek Uyarlama

Adaptation of Conspicuous, Experiential, and Symbolic Consumption Scales to Turkish

Öz

The aim of this study is to adapt the Conspicuous Consumption scale developed by Chaudri, Mazumdar and Ghoshal (2011), the Experiential Consumption scale developed by Chen, Leask and Phou (2016), and the Symbolic Consumption scale developed by Tangsupwattana and Liu (2018) to Turkish culture and language, and to test their reliability. Data were collected from 400 participants in the Western Mediterranean Region. Confirmatory Factor Analysis was applied to test the construct validity of the scales. The factor analysis results reveal that the factor structures of the scales provide adequate fit values with standard fit measures. In order to determine the reliability of the scales, the Cronbach Alpha internal consistency coefficient was calculated. In the reliability analysis, the internal consistency coefficient of the conspicuous consumption scale was calculated as 0.825, the experiential consumption scale as 0.921 and the symbolic consumption scale as 0.928. As a result of the research, it has been determined that the Turkish forms of the scales are valid and reliable, which can be used to measure conspicuous, experiential and symbolic consumption on consumers. In addition, it is thought that the adapted measurement tools will contribute to the Turkish literature by meeting an important need.

Anahtar Kelimeler

Conspicuous consumption, experiential consumption, symbolic consumption, scale adaptation

Kaynakça

• Acar Güvendir, M. ve Özer Özkan, Y. (2015). Türkiye'deki Eğitim Alanında Yayımlanan Bilimsel Dergilerde Ölçek Geliştirme ve Uyarlama Konulu Makalelerin İncelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 14(52), 23-33.
• Başçı, E. (2015). Pazarlama ve Tüketim Toplumuna Eleştirel Bir Bakış: Tüketim Karşıtlığına İlişkin Nitel Bir Model. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi.
• Bayık, M. E. ve Gürbüz, S. (2016). Ölçek Uyarlamada Metodoloji Sorunu: Yönetim ve Örgüt Alanında Uyarlanan Ölçekler Üzerinden Bir Araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 3(1), 1-20.
• Biçer, H. (2019). E-Öğrenmeye Yönelik Tutum: Ölçek Uyarlama Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Bocock, R. (2008). Consumption. Routledge.
• Brislin, R. W., Lonner, W. J. ve Thorndike, R. M. (1973). Cross-cultural Research Methods. New York: John Wiley.
• Brown, T. A., ve Moore, M. T. (2012). Confirmatory Factor Analysis. Handbook Of Structural Equation Modeling, 361-379.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analiz El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Chaudhuri, H. R., Mazumdar, S. ve Ghoshal, A. (2011). Conspicuous Consumption Orientation: Conceptualisation, Scale Development and Validation. Journal of Consumer Behaviour, 10(4), 216-224. Chen, C. F., Leask, A. ve Phou, S. (2016). Symbolic, Experiential and Functional Consumptions of Heritage Tourism Destinations: The Case of Angkor World Heritage Site, Cambodia. International Journal of Tourism Research, 18(6), 602-611. Doi: 10.1002/jtr.2077
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Deniz, K. Z. (2007). The Adaptation of Psychological Scales. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 1-16.
• Doğan, T. ve Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Üniversite Öğrencilerinde İncelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
• Erol, E. (2019). Politik Taktikler Ölçeği- Üniversite/Fakülte Versiyonunun Geliştirilmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 14(3), 531-563.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Güleç, C. (2015). Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Kavramı. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 62-82.
• Hambleton, R.K. ve Patsula, L. (1999). Increasing the Validity of Adapted Tests: Myths to be Avoided and Guidelines for Improving Test Adaptation Practices, Journal Of Applied Testing Technology, 1(1), 1-30.
• İşeri, K. ve Ünal, E. (2010). Yazma Eğilimi Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 35(155), 1-20.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Individual Innovativeness Scale (is): The Study of Adaptation to Turkish, Validity And Reliability. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38.
• Lee, E. J. (2013). A Prototype of Multi-component Brand Personalitystructure: A Consumption Symbolism Approach. Marketing & Psychology, 30(2), 173-186.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü-Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-Of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Sun, X., Wang, P., Lepp, A. ve Robertson, L. (2014). Symbolic Consumption and Brand Choice: China’s Youth Hostels for the International Travel Market. Journal of China Tourism Research, 10(1), 51-68.
• Tangsupwattana, W. ve Liu, X. (2018). Effect of Emotional Experience on Symbolic Consumption in Generation Y Consumers. Marketing Intelligence & Planning, 36(15), 514-527.
• Tu, Y. ve Hsee, C. K. (2018). Hedonomics: On Subtle Yet Significant Determinants of Happiness. Handbook of well-being. Salt Lake City, UT: DEF Publishers.
• Van Boven, L. ve Gilovich, T. (2003). To Do or to Have? That is the Question. J Pers Soc Psychol, 85(6), 1193–1202.
• Yeşilot, F. ve Dal, N. E. (2019). Müşteri Deneyimi Oluşturma ve Deneyimsel Pazarlama: İyaşpark Alışveriş Merkezi (AVM) Müşterileri ile Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(2), 263-296.
• Zhang, J. ve Xiong, Y. (2015). Effects of Multifaceted Consumption on Happiness in Life: A Case Study in Japan Based on an Integrated Approach. International Review of Economics, 62(2), 143-162.