Mediating Effects of Family Climate on Relations Between Entrepreneurship Intention And Values

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 211 - 244, 31.07.2023

Serhat Ulucan , Gülten Gümüştekin

https://doi.org/10.33723/rs.1274179

Öz

This work; It aims to evaluate the conclusions on the relationship between the values of university students in Muş and their entrepreneurial intentions and the level of the effect of family climate on this relationship. More broadly, in this study; It is aimed to determine the effect of the values that shape the social structure and shape the attitudes of individuals that will turn into behaviors in the future, on the entrepreneurial intentions and the level of the role of the family climate in this effect. It is possible for countries to reach economic prosperity only if the number of individuals with entrepreneurial spirit increases. Although individuals who have received entrepreneurship education and graduated are more likely to participate in entrepreneurial activities at an early age and to be the owner and founder of large companies, the probability of losing their jobs is too likely to be underestimated. At this point, values and family climate gain importance in raising entrepreneurial individuals. Although there are studies that reveal the entrepreneurial intentions of individuals, there are very few studies that reveal the effects of values and family climate. For the research, data were obtained through 278 questionnaires from the students studying at the university in Muş. The data obtained were evaluated by means of explanatory factor, correlation and regression analyzes. According to the research findings; It has been seen that there is a positive significant relationship between the values and family climate and entrepreneurial intentions, but there is no mediating effect of family climate in the relationship between values and entrepreneurial intention.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship Intention, Values, Family Climate

DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK NİYETLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE AİLE İKLİMİNİN ARACILIK ROLÜNÜN ETKİSİ

Öz

Bu çalışma; Muş ilinde üniversitede okuyan öğrencilerinin sahip olduğu değerler ile girişimcilik niyetleri arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide aile ikliminin etkisinin ne seviyede olduğuna dair bulguları değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Daha geniş olarak bu çalışmada; sosyal yapıyı düzenleyen, bireylerin gelecekte davranışa dönüşecek tutumlarını şekillendiren değerlerin, girişimcilik niyetlerine etkisini ve bu etkide aile ikliminin rolünün seviyesinin tespiti amaçlanmaktadır. Ülkelerin ekonomik refaha ulaşabilmeleri ancak girişimci ruha sahip bireylerin sayılarının atması ile mümkündür. Girişimcilik eğitimi alan ve mezun olan bireylerin erken yaşta girişimcilik faaliyetlerine katılmaları, büyük şirketlerin sahibi ve kurucuları olma olasılıkları mezun olmayanlardan daha çok olmasına rağmen işlerini kaybetme olasılıkları da küçümsenemeyecek kadar ihtimal dahilindedir. Girişimci bireyler yetiştirme konusunda bu noktada sahip olunan değerler ve aile iklimi önem kazanmaktadır. Her ne kadar bireylerin girişimcilik niyetlerini ortaya koyan çalışmalar yapılmış olsa da sahip olunan değerlerin ve aile ikliminin etkilerini ortaya koyan çalışmalar çok az sayıdadır. Araştırma için Muş ilinde üniversitede okuyan öğrencilerden 278 adet anket aracılığı ile veriler elde edilmiştir. Toplanan veriler açıklayıcı faktör, korelasyon ve regresyon analizleri yardımıyla ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre; sahip olunan değerler ve aile iklimi ile girişimcilik niyetleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu ancak değerler ile girişimcilik niyeti arasındaki ilişkide aile ikliminin aracılık etkisinin olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik Niyeti, Değerler, Aile İklimi

Kaynakça

• Alparslan A., Taş M.A. ve Yastıoğlu S., (2017). “Girişimcilik niyeti eğitimle mi artar yoksa kültürel değerlerle mi açıklanır?”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi cilt:9 sayı:21, s:148-161.
• Antoncic, B. and Hisrich, R.D. (2000). Intrapreneurship modeling intransition economies: A comparison of Slovenia and the United States. Journal of Developmental Entrepreneurship, 5(1), 21–40.
• Arıkan, S. (2004). Girişimcilik Temel Kavramlar ve Bazı Güncel Konular. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Asante E. ve Osei E. A., (2019). Entrepreneurship as a career choice: The impact of locus of control onaspiring entrepreneurs' opportunity recognition. Journal of Business Research 98 (2019) 227–235.
• Audley, S. ve Jovic, S. (2020). Making meaning of children’s social interactions: The value tensions among school, classroom, and peer culture. Learning, Culture, and Social Interaction, 24.
• Aytaç Ö. (2006), “Girişimcilik: Sosyo-Kültürel Bir Perspektif”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:15, Ağustos, 139-160.
• Başyayla, Y. (2016). Lise Öğretmenlerinin Bireysel ve Örgütsel Değerlerinin Uyumu. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi. Yüksek Lisans Tezi.
• Björnberg, Å. ve Nicholson, N. (2007). The family climate scales: Development of a new measure for use in family business research. Family Business Review, 20, 229– 246.
• Bozkurt, Ö. (2011). Dünyada ve Türkiye’de girişimcilik eğitimi: Başarılı girişimciler ve öğretim üyelerinden öneriler. Ankara: Detay Yayınları, 10-55.
• Caughlin, J. P., Schrodt, P., Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2011). Interpersonal communication in family relationships. In M. Knapp, & J. Daly, Handbook of Interpersonal Communication, 679-714. CA: Sage Publications.
• Chow Wing S. and Yang C. (2009), “ Intended Belief And Actual Behavior In Gren Computing In Hong Kong,” The Journal of Computer Information Systems, Winter 2009; Vol:50, (2) (136-141).
• Collins, O. F. ve Moore, D. G. (1964), The Enterprising Man, Michigan State University. East Lansing.
• Daiute, C., Stern, R., Lelutiu-Weinberger, C. (2003). Negotiating violence prevention. Journal of Social Issues, 59, 83–101.
• Davidsson, P. ve Johan W., (1997), Values, beliefs and regional variations in new firm formation rates, Journal of Economic Psychology 18 (1997) 179-199.
• Doğrusöz Afşar L., Uluçay A.P. ve Yazısı S. (2023). “Kültürün Girişimcilik Niyeti Üzerindeki Etkisinde Algılanan İsteğin Moderatör Rolü: İstanbul Örneği”, Journal Of Business Research-Turk, 15(1), 147-161.
• Douglas, E. J., Fitzsimmons, J.R. (2005), “Entrepreneurial Intentions towards Individual vs. Corporate Entrepreneurship”, Paper presented at the SEAANZ 2005 Conference, Armidale, N.S.W., September 2005 Elizur, Dov, “Work values and commitment”, International Journal of Manpower, Year: 1996 Volume: 17 Issue: 3 Page: 25 – 30.
• Demirutku, K. ve Sümer N. (2010). Temel Değerlerin Ölçümü: Portre Değerler Anketinin Türkçe Uyarlaması. Türk Psikoloji Yazıları, Haziran 2010, 13(25), 17-25.
• Dose, J. K., Richard, J. (1999). “The Diversity of Diversity: Work Values Effect on Formative Team Processes”, Human Resource Management Review, Vol.9, N.1.
• Fitzpatrik, M. A., Caughlin, J. P. (2002). Interpersonal Communication in Family Relationships. Handbook of Interpersonal Communication. Third Edition. Thousand Oaks, Sage, 726-778.
• Formaini, R. L. (2001). The Engine of Capitalist Process: Entrepreneurs in Economic Theory. Economic and Financial Review, Fourth Quarter, Federal Reserve Bank of Dallas, 5.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50.
• Garcia, M. ve Tapia J. (2017). Evaluation of the family climate created by the management of behavioral problems, from the perspective of the children.  Electronic Journal of Research in Educational Psychology 15(2):259-280.
• Gerni, M., Nişancı M., Çelik A. (2013). “Geçiş Ekonomilerinde Girişimciliğin Ekonomik Büyüme Üzerine. “International Conference on Eurasian Economies. Session Bölgesel Konular, s.761-767.
• Gönül, B., Baş, I. H., Şahin Acar, B. (2018). Aile İklimi Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması ve Psikometrik Açıdan İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, [S.l.], v. 8, n. 50.
• Guerrero, M. (2008). The Impact Of Desirability And Feasibilitiy On Entrepreneurial Intentions: A Structural Equation Model. Springer Science, 36-38.
• Güğerçin, U., (2015). Bireyin Etik Yaklaşımı İle Kurumsal Değerlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ve Görev Performansı Üzerindeki Etkisi: Adana İlindeki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Mersin.
• Güven, B. (2020). Intrapreneurship in terms of Change Management. OPUS–International Journal of Society Researches, 16 (28), 846-863. Hair, J.F. - Black, W.C. - Babin, B.J. - Anderson, R.E (2010). Multivariate Data Analysis A Global Perspective, Pearson, 7th Edition, Global Edition.
• Hisrich, D. ve Michael, P. (2002). Entrepreneurship, Mc.Graw-Hill Irwin, USA,.
• Hökeleki, H. (2011). Ailede, Okulda ve Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• İrmiş, A. ve Barutçu E. (2012), “Öğrencilerin Kendilerini Girişimci Bir Kişiliğe Sahip Görmelerini Ve İş Kurma Niyetlerini Etkileyen Faktörler:Bir Alan Araştırması, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2), 1-25.
• Johnson, B. E. ve Ray, W. A. (2016). Family systems theory. In Shehan C. L. (Ed.), The Wiley Blackwell encyclopedia of family studies (Vol. 2, pp. 782– 787). Wiley-Blackwell Publishing.
• Jones, A. L., Fahrenwald, N., Ficek, A. (2012). Testing Ajzen’s theory of planned behavior for faculty simulation development. Clinical Simulation in Nursing. Advance online publication. doi: 10.1016/j.ecns.2012.01.005.
• Kanten, P. (2014). The effect of cultural intelligence on career competencies and customeroriented service behaviors. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43, 1, 100-119.
• Kapıkıran, N. A. ve Gündoğan, A. (2016). Çocuk değerlerinin ölçülmesi: Portre Değerler Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması, Ege Eğitim Dergisi 17(2), s. 620-639.
• Karakitapoğlu Aygün, Z. ve İmamoğlu, E. O. (2002). Value Domains Of Turkish Adults And University Students. Journal of Social Psychology, 142(3), 333-351.
• Kellermanns, Franz W. ve Kimberly A. Eddleston, (2006), Corporate Entrepreneurship in Family Firms: A Family Perspective, Entrepreneurshıp Theory and Practıce, November, pp. 809-830.
• Kilby, R. (1993) The Study of Human Values, University Press Of America, London.
• Köklü, N., Büyüköztürk Ş. & Bökeoğlu, Ö.Ç. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Krueger, N. (1993). The impact of prior entrepreneurial exposure on perceptions of new venture feasibility and desirability. Entrepreneurship Theory and Practice, 18(1), 5–21.
• Leffel A. ve John D. (2009), “Entrepreneurial Versus Organizational Employment Preferences: A Comparative Study of European and Amerıcan Respondents”, Journal of Entrepreneurship Education, Vol: 12, (79-92).
• Llano, J. A., (2006), The University Environment and Academic Entrepreneurship: A Behavioral Model For Measuring Environment Success, work paper. 1-27
• Leroy H., Johan M., Luc S., Debrulle J. ve Meuleman M. (2009),”Gender Effects On Entrepreneurial Intentıons: A Tpb Multigroup Analysıs at Factor and Indicator Level”. Working Paper Steunpunt STOIO Paper presented at the Academy of Management AnnualMeeting, 7-11 August 2009, Chicago. (1-29).
• Mcdonald, Paul R. (1993). Individual-Organizational Value Congruence: Operationalization and Consequents. Unpublished Doctoral Dissertation. London, Ontario: The University of Western Ontario.
• McEwan T., (2001.) Managing Values and Beliefs in Organizations, Prentice Hall Inc.
• Naktiyok, A. ve Timuroğlu, K. (2010). Öğrencilerin Motivasyonel Değerlerinin Girişimcilik Niyetleri Üzerine Etkisi ve Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (3), 85-103.
• Neslitürk, S. (2013). Anne Değerler Eğitimi Programının 5–6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeyine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Anabilim Dalı. Doktora Tezi.
• Önen, M. (1999), Hukukun Temel Kavramları, Beta Basım Yayım Dağıtım Şti., İstanbul.
• Özer, P. ve Topaloğlu, T. (2007). “Girişimci ve Yöneticilerin Öğrenilmiş Gereksinimleri İle Kontrol Odaklarının Kıyaslanmasına Yönelik Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.16, S.2, s.440.
• Özkul, G. (2008). Girişimcilik Teorileri ve Girişimci Tipleri: Antalya-Burdur-Isparta İllerinde (İbbs Düzey 2 Tr61 Bölgesinde) İmalat Sanayi Kobi’lerindeki Girişimciler Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Isparta, 76.
• Pehlivanoğlu, F. ve Kayan K. (2019) "Türkiye’de Girişimcilik: Mevcut Durum Analizi ve Çözüm Önerileri." Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8.1: 58-78.
• Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York: The Free Press.
• Schwartz, S. H. and W. Bilsky (1987). 'Toward a Universal Psychological Structure of Human Values'. Journal of Personality and Social Psychology, 53: 550-562.
• Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. M. P. Zanna, (Der.), Advances in experimental social psychology (Vol. 25) içinde (1-65). NY: Academic Press.
• Schwartz, S. H.; Verkasalo, Markku; Antonovsky, Avishai; Sagiv, Lilach, (1997), Value Priorities And Social Desirability: Much Substance, Some Style, British-Journal of Social Psychology, Mar; Vol 36(1): 3- 18.
• Schwartz, S. (2000). Value Consensus and Importance. A cross-national Study. Journal of Crosscultural Psychology (31)4, 468.
• Schwartz, S. (2009, June). Basic human values. Cross-national comparison seminar on the quality and comparability of measures for constructs in comparative research: Methods and Applications. Bolzano, Italy.
• Sezgin, F. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel ve örgütsel değerlerinin: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Ankara.
• Shapero, A. (1975). The displaced, uncomfortable entrepreneur. Psychology Today, 9 (November), 83-88, 133.
• Sharma, V. Avinash Kumar, Gopal Chandra Mahakud, (2019). Role of Family Climate in Shaping Entrepreneurial Characteristics. Journal of Entrepreneurship and Management. 8 (3) 2019, 12-22.
• Shea, J. ve Bernard, C. (2013). Family: Heart of Humanity. Newcastle upon Tyne, UK : Cambridge Scholars Publishing. 2013. eBook.
• Smith, K. ve Beasley, M. (2011) Graduate Entrepreneurs: Intentions, Barriers & Solutions. Education + Training, 53 (8/9). 722-740.
• Stevens, J. (1996). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences, 3. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Şanlı, D. ve Öztürk C. (2012). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 31-48.
• Şeşen, H. ve Basım,N. (2012), “Demografik Faktörler Ve Kişiliğin Girişimcilik Niyetine Etkisi: Spor Bilimleri Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Özel Sayı,21-28.
• Tan, Wee-L.; Denis H Y L. ve Begley T. (2003), "The Influence of Political Factors On Entrepreneurship Intentions", working paper, 12/2003, 1-10.
• Tatlıoğlu, K. (2015). Erken Çocukluk Döneminde Ailede Çocuğa Kazandırılan Değerlerin Çocuğun Kişilik Gelişimine Etkisi. Bingöl üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9). 283-292.
• Terzioğlu, S. (2019). Müzik Öğretmenlerinin Portre Değerlere Yönelik Algılarının Çeşitli Değişkenlere Dayalı Olarak İncelenmesi. Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalı. Yükseklisans tezi.
• Timothy, C., Sulaiman P. Al-Rafee (2008). Factors that Influence the Intention to Pirate Software and Media. Journal of Business Ethics, 78, 527–545.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics, 5. Pearson Education:Boston.
• Top, S. (2011). MYO Öğrencilerinin Gelecekteki Girişimcilik Kariyer Niyetlerinin Planlı Davranış Modeli Kapsamında Değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 271.
• Turgut, T. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Aile İklimi ve İyi Oluş Arasındaki İlişkide Benlik Kurgularının Aracı Rolünün İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Ulucan, S. (2015) Girişimcilik Eğiliminin ve Girişimcilik Eğilimini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Ortaöğretimde Lise 3. Ve 4. Sınıf Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Valdés-Cuervo, A. A., Alcántar-Nieblas, C., Martínez-Ferrer, B., and Parra-Pérez, L. G. (2018). Relations between Restorative Parental Discipline, Family Climate, Parental Support, Empathy, Shame, And Defender In Bullying. Child. Youth Serv. Rev. 95, 152–159. doi: 10.1016/j.childyouth.2018.10.015.
• Vurgun, L., (2013). Kurumsal Değerlerinin Aidiyet Üzerindeki Etkisi ve Kamusal Örneklem Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Cilt: 50 Sayı: 582.
• Yıldız, S, ve Kapu, H. (2012), “Üniversite Öğrencilerinin Bireysel Değerleri İle Girişimcilik Eğilimleri Arasındaki İlişki: Kafkas Üniversitesi’nde Bir Araştırma”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.3, Sayı. 3, (39-66).