Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları ve Üstbiliş Farkındalıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 23, 30.06.2020

Behiye Akçay , Seda Usta Gezer

Öz

Bu nicel çalışmanın amacı, İstanbul’da bulunan bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde eğitim gören öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve üstbiliş farkındalıklarını cinsiyet, sınıf düzeyi ve okudukları bölüm açısından karşılaştırmaktır. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden tarama araştırması kullanılmıştır. Bu çalışmanın örneklemi seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçsal örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışmaya Fen Bilgisi Öğretmenliği, Matematik Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Üstün Zekâlılar Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği bölümlerinden toplam 790 öğretmen adayı gönüllü olarak katılmıştır. Veri toplama aracı olarak demografik anket, Epistemolojik İnançlar Ölçeği ve Bilişötesi Farkındalık Envanteri kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda öğretmen adaylarının Bilişötesi Farkındalık Envanteri ve Epistemolojik İnançlar Ölçeği toplam puanları arasında istatistiksel anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bilişötesi Farkındalık Envanteri; üstbilişsel bilgi ve üstbilişin düzenlenmesi alt boyutları ile toplam puan bazında kız öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılaşmıştır. Bilişötesi Farkındalık Envanteri’nin üstbilişin düzenlenmesi alt boyutu ve toplam puanları, Epistemolojik İnanç Ölçeği’nin ise bilginin gerekçelendirilmesi alt boyutunun bölüm değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bilişötesi Farkındalık Envanteri alt boyutlar ve toplam puan bazında sınıf değişkenine göre istatistiksel anlamlı farklılık göstermezken; Epistemolojik İnanç Ölçeği’nin bilginin gerekçelendirilmesi alt boyutunun 2. ve 3. sınıflar arasında 2. sınıflar lehine, bilginin kaynağı/ değişmezliği alt boyutunun ise 2. ve 4. sınıflar arasında 4. sınıflar lehine anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

epistemolojik inanç, Üstbiliş farkındalığı, öğretmen adayı

Kaynakça

• Abersek, M.K., Dolenç, K. & Kovacic, D. (2015). Elementary and natural science teachers’ online reading metacognition. Journal of Baltic Science Education, 14(1), 121-131.
• Akçay B., Usta Gezer S., & Akçay H. (2016). Öğretmen adayları için Epistemolojik İnançlar Ölçeği uyarlama çalışması, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 1515-1536.
• Akın, A., Abacı, R. & Çetin, B. (2007). Bilişötesi Farkındalık Envanteri’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 655-680.
• Aktamış, H., & Uça, S. (2010). Motivasyonel, Bilişsel ve Bilişüstü Yeterlilikler Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması. İlköğretim Online, 9(3), 980- 989.
• Barzilai, S., & Zohar, A. (2014). Reconsidering personal epistemology as metacognition: a multifaceted approach to the analysis of epistemic thinking. Educational Psychologist, 49(1), 13-35, DOI: 10.1080/00461520.2013.863265.
• Başbay, M. (2013). Epistemolojik inancın eleştirel düşünme ve üstbiliş ile ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169), 249-262.
• Bendixen, L. D. & Hartley, K. (2003). Successful learning with hypermedia: the role of epistemological beliefs and metacognitive awareness. Journal of Educational Computing Research, 28 (1), 15- 30.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Scientific research methods. Ankara: Pegem Akademi
• Can, B., & Arabacıoğlu, S. (2009). The observation of the teacher candidates’ epistemological beliefs according to some variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2799-2803.
• Carter S.M., & Little M. (2007). Justifying knowledge, justifying method, taking action: epistemologies, methodologies and methods in qualitative research. Qualitative Health Research, 17(10): 1316-1328. doi: 10.1177/1049732307306927.
• Conley, A. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I., & Harrison, D. (2004). Changes in epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary Educational Psychology, 29, 186-204.
• Cruz, J. (2006). Epistemology. Encyclopedia of Cognitive Science
• Driver, R., Newton, P., & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287-312.
• Erdamar, G., & Alpan, G. (2015). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının ve problem çözme yeteneklerinin gelişimi: Boylamsal bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13 (2), 77-91.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906-911.
• Günüç, S., Odabaşı, H.F., & Kuzu, A. (2013). 21. yüzyıl öğrenci özelliklerinin öğretmen adayları tarafından tanımlanması: Bir Twitter uygulaması.Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436- 455.
• Hofer, B. K. (2001). Personal epistemology research: Implications for learning and teaching. EducationalPsychology Review, 13, 353-383.
• Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67(1), 88-140.
• Jehng, J. C. J., Johnson, S. D. & Anderson, R. C. (1993). Schooling and students′ epistemological beliefs about learning. Contemporary Educational Psychology, 18(1), 23-35.
• Karakelle, S. (2012). Interrelations between metacognitive awareness, perceived problem solving, intelligence and need for cognition. Education and Science, 37(164), 237-250.
• Karakuyu, Y.,& Karakuyu, A. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarının ve üstbilişlerinin teknolojiye yönelik tutumlarına katkısı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 113-126.
• Knight, S., Buckingham Shum, S., & Littleton, K. (2014). Epistemology, assessment, pedagogy: where learning meets analytics in the middle space. Journal of Learning Analytics, 1(2), 23–47
• Özgül, Y.T., & Sami Topçu, M. (2013). Exploration of preservice science teachers' epistemological beliefs, world ,views, and self-efficacy considering gender and achievement. Elementary Education Online, 12(3), 659-673.
• Paulsen, M. B., & Wells, C. T. (1998). Domain differences in the epistemological beliefs of college students. Research in Higher Education, 39(4), 365-384.
• Perry Jr., W. G. (1968). Patterns of development in thought and values of students in a liberal arts college: A validation of a scheme (Final Report Project No. 5-0825, Contract No. SAE8873). Cambridge, MA: Bureau of Study Counsel, Harvard University, (ERIC Document Reproduction Service No. ED024315) Mahwah, NJ, USA: Lawrence Erlbaum Associates.
• Pintrich, P. R. (2002). Future challenges and directions for theory and research on personal epistemology. In P. R. Pintrich (Ed.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing(pp. 389–414).
• Ravindran, B., Greene, B.A., & De Backer, T.K. (2005). Predicting preservice teachers’ cognitive engagement with goals and epistemological beliefs. The Journal of Educational Research, 98 (4).
• Sandoval, W. (2014). Science education's need for a theory of epistemological development. Science Education, 98 (3), 383-387.
• Schommer, M. (1990). Effects of Beliefs about the nature of knowledge in comprehension. Journal of Educational Psychology,82, 498-504.
• Schraw, G. (2001). Current themes and future directions in epistemological research: A commentary. Educational Psychology Review 13(4), 451-464.
• Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-475.
• Tarricone, P. (2011). The Taxonomy of Metacognition, New York: Taylor & Francis Group.
• Topçu, M. S. & Yılmaz-Tüzün, Ö. (2009). Elementary students' metacognition and epistemological beliefs considering science achievement, gender and socioeconomic status. İlköğretim Online, 8(3),676-693.
• Tsai, C-C. (2000). Relationships between student scientific epistemological beliefs and perceptions of constructivist learning environments, Educational Research, 42, 193-205.
• Valanides, N., & Angeli, C. (2005). Effects of instruction on changes in epistemological beliefs. Contemporary Educational Psychology, 30, 314−330. DOI: 10.1016/j.cedpsych.2005.01.001
• Zohar, O. (1999). Teachers‘ Metacognitive knowledge and the ınstruction of higher order thinking. Teacher and Teacher Education, 15, 413–429.