Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Sakarya Üniversitesi Türk Akademisi Dergisi'nde (SAUTAD) izlenen yayın süreçleri, tarafsız ve saygılı bir şekilde bilginin geliştirilmesi ve dağıtımının temelini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda izlenen süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesini doğrudan etkilemektedir. Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi bünyesinde barındıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada, sürecin tüm paydaşlarının (yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncı, hakemler, editörler) etik ilkelere ilişkin standartlara uyması önemlidir.

Sakarya Üniversitesi Türk Akademisi Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara uymaktadır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'ne uymaktadır. SAUTAD, Yayın Etiği Kurulu (COPE) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayın İlkeleri'ni benimsemiştir.

Sakarya Üniversitesi Türk Akademisi Dergisi, tüm paydaşların yayın etiği kapsamında aşağıdaki etik sorumlulukları üstlenmesini beklemektedir. Aşağıda listelenen etik görev ve sorumluluklar, Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından açık erişim olarak yayınlanan yönergeler ve politikalar uyarınca hazırlanmıştır. 

Hakemli bir dergide bir makalenin yayınlanması, uyumlu ve saygın bir bilgi ağının geliştirilmesinde gerekli bir yapı taşıdır. Hakemli makaleler bilimsel yöntemleri destekler ve şekillendirir. Bu nedenle, yayıncılıkta yer alan tüm tarafların, yazarın, dergi editörü, hakemin ve yayın kuruluşunun beklenen etik davranış standartları konusunda anlaşmaya varması önemlidir.

1. Etik İlkeler

1. Makalenin Yazarlığı:
Yazarlık, bildirilen çalışmanın tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunan kişilerle sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunan herkes ortak yazar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin belirli önemli yönlerine katılan başka kişiler varsa, bunlar kabul edilmeli veya katkıda bulunanlar olarak listelenmelidir. İlgili yazar, makalede tüm uygun ortak yazarların yer aldığından ve uygunsuz ortak yazar olmadığından ve tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayımlanması için göndermeyi kabul ettiğinden emin olmalıdır.

2. Çıkar Çatışmaları:
Yazarlar: Tüm yazarlar makalelerinde, makalelerinin sonuçlarını veya yorumunu etkileyebilecek herhangi bir mali veya diğer önemli çıkar çatışmasını açıklamalıdır. Proje için tüm mali destek kaynakları açıklanmalıdır. İncelemeciler: İncelemeciler, inceledikleri makalede şüphelendikleri çıkar çatışmalarını dergi editör kuruluna bildirmeli ve gerekirse makaleyi incelemeyi reddetmelidir. Çıkar çatışmalarından kaçınmak için, yazarların çalıştığı kurumlardaki kişiler makale için incelemeci olarak görev alamazlar.
Editörler: Editörlerin makalelerle ilgili kişisel veya mali çıkar çatışmaları olmamalıdır.

3. Veri Erişimi ve Depolama:
Yazarlardan, editöryal inceleme için bir makaleyle bağlantılı olarak ham veri sağlamaları istenir ve mümkünse bu tür verilere kamu erişimi sağlamaya hazır olmalı ve her durumda, bu tür verileri yayımlandıktan sonra makul bir süre saklamaya hazır olmalıdırlar.

4. Uydurma Veri Üretimi ve Sahtecilik:
Görüntüler dahil olmak üzere uydurma ve/veya tahrif edilmiş deneysel sonuçlar.

5. Yinelenen/Birden Fazla Gönderim:
Başka bir yerde gönderildiği veya yayınlandığı belirlenen makaleler. Yazarlar, gönderilen bir makalenin temeli olarak daha önce gönderdikleri veya yayınladıkları çalışmalarını kullanmışlarsa önceki çalışmalarına atıfta bulunmalıdırlar. Ayrıca, gönderilen makalelerinde önceki çalışmalara ek olarak yeni katkıların nasıl sunulduğunu da belirtmelidirler.

6. Fikri Mülkiyet Hakları
• Yazarlar, gönderilen makalenin (ve destekleyici unsurların) kendilerine ait fikri mülkiyet olduğunu ve telif hakkının başkasına devredilmediğini teyit eder.
• Yazarlar, makalenin intihal, uydurma, tahrifat, manipüle edilmiş alıntılar içermediğini ve makalenin JSS yazarlık politikalarına uyduğunu teyit eder.
• Tüm el yazmaları, revizyonlar, taslaklar ve dizgi yazar(lar)ın fikri mülkiyeti olmaya devam eder. Kabul edilen lisansta belirtilenler dışında, yazar(lar) çalışmalarının telif hakkını elinde tutar.
• Yazarlar, gözden geçirenler ve editörler, gözden geçirenlerden veya editörlerden gelen tüm iletişimleri, yorumları veya raporları gizli tutmayı kabul eder.
• Gözden geçirenler ve editörler, son yayınlanan dizgi(ler) hariç tüm el yazmalarını, revizyonları ve taslakları gizli tutmayı kabul eder.

7. Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
• Editörler, yayınlanan makalede bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit ederlerse düzeltmeler yapabilirler.

• Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar/ihlaller nedeniyle makaleyi geri çekebilirler.

• Yazarlar

Eğer intihal veya yayının kötüye kullanılması olasılığı varsa; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı araştırmadığına dair kanıt varsa veya olası araştırmanın haksız veya sonuçsuz göründüğü takdirde, editörler bir endişe ifadesi yayınlayabilirler. Düzeltmeler, geri çekmeler veya endişe ifadeleri konusunda COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

8. Anket ve Görüşmelere Dayalı Çalışmaların Yayımlanması
SAÜTAD dergisi, bilimsel süreli yayınlarda etik güvence oluşturmak amacıyla Yayın Etiği Komitesi (COPE) “Dergi Editörleri İçin Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Kılavuzları” ve “Dergi Yayıncıları İçin Davranış Kuralları” ilkelerini benimser. Bu bağlamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulması gerekir:
• Etik kurul onayı gerektiren tüm bilim dallarında yürütülen araştırmalar için etik kurul onayı alınmalı ve bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
• Etik kurul onayı gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı numarası) yöntem bölümüne eklenebilir. Ancak makalenin sonunda yer alan makale bilgi formunda, olgu sunumlarında bilgilendirilmiş onam/onam formunun imzalandığını belirten bilgiler makalede yer almalıdır.

Etik Kurul onayı gerektiren araştırmalar şunlardır:

• Katılımcılardan anket, görüşme, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak veri toplanmasını gerektiren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma

• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca retrospektif çalışmalar

Ayrıca;

• Olgu sunumlarında “Bilgilendirilmiş onam formu” alındığını belirten,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve beyan edilmesi,
• Kullanılan fikri ve sanatsal eserler için telif hakkı düzenlemelerine uyulduğunu belirten.

9. Ek veya Özel Sayı Yayın Politikası
Dergimiz, Editör Kurulunun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıya dahil edilmek üzere gönderilen makaleler için tüm süreçler standart makale süreciyle aynıdır.

• Ek veya Özel Sayı: Bir derginin normal aralıklarla yayınlanan düzenli sayılarına ek olarak yayınlanan sayılardır. Kongre/sempozyum vb. etkinlik raporları veya belirli bir konudaki makalelerden oluşur.

• Ek veya Özel sayılardaki sayfa numaraları, yıl içindeki normal sayılardan farklı olarak numaralandırılır.

• Ek veya Özel sayı numarası normal dönemin 1/3'ünü geçemez. Kongre özetleri içeren özel sayılar bu kapsama dahil değildir.

• Ek veya Özel sayılarda yayınlanan olgu sunumları, derleme ve araştırma makalesi oranları (kongre özetleri hariç) diğer sayılarda yayınlanan makale oranlarına dahil edilecektir.

• Hediye sayılar özel veya ek sayı olarak kabul edilmez. Normal sayılar olarak numaralandırılır ve yüklenir.

10. Veri Paylaşımı ve Üretilebilirlik ile İlgili Dergi Politikaları
Sakarya Üniversitesi Türk Akademisi Dergisi (SAÜTAD), yazarların makalelerindeki sonuçları gösteren ek materyaller ve veriler göndermelerini önerir. Yazarlar tarafından herhangi bir kısıtlama varsa, bu kısıtlamalar makalelerin gönderilmesi sırasında editör kurulu ile paylaşılmalıdır.
SAÜTAD, veri; yazarlar, insan haklarını veya diğer gizlilik konularını ihlal etmediği takdirde, bu verileri paylaşmaya ve kamuya açık hale getirmeye teşvik edilir. Yazarlar tarafından oluşturulup oluşturulmadığına bakılmaksızın, atıf yapılan veriler makalelerin referans listelerine eklenmelidir. Yazarların ayrıca bir veri kullanılabilirliği beyanı eklemeleri teşvik edilir.

SAÜTAD, tüm yazarların tüm verilerini kamuya açık hale getirmelerini önerir.

Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

(YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4)

İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, yöntemlerini, verilerini veya çalışmalarını bilimsel kurallara uygun olarak kaynak göstermeden kısmen veya tamamen kendi çalışmasıymış gibi sunmak,
Sahtecilik: Bilimsel araştırmada gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
Çarpıtma: Araştırma kayıtlarını veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi sunmak, destek alan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Yeniden yayınlama: Akademik atama ve terfilerde çoğaltılmış yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak ve uygunsuz bir şekilde parçalara bölmek, bunları birden fazla kez yayınlamak ve bu yayınları akademik atama ve terfilerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Yazarlara aktif olarak katkıda bulunmayan kişileri dahil etmek veya katkıda bulunan kişileri dahil etmemek, yazarların sırasını gerekçesiz ve uygunsuz bir şekilde değiştirmek, Sonraki baskılarda aktif olarak katkıda bulunanların adlarını eserden çıkarmak, yazarlar arasında aktif olarak katkıda bulunmamış olmasına rağmen isminin yer alması için nüfuzunu kullanmak,

Diğer etik ihlalleriEğer intihal veya yayının kötüye kullanılması olasılığı varsa; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı araştırmadığına dair kanıt varsa veya olası araştırmanın haksız veya sonuçsuz göründüğü takdirde, editörler bir endişe ifadesi yayınlayabilir. Düzeltmeler, geri çekmeler veya endişe ifadeleri konusunda COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

8. Anket ve Görüşmelere Dayalı Çalışmaların Yayınlanması
SAÜTAD dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla Yayın Etiği Komitesi'nin (COPE) "Dergi Editörleri İçin Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Kılavuzları" ve "Dergi Yayıncıları İçin Davranış Kuralları" ilkelerini benimser. Bu bağlamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulması gerekmektedir:
• Etik kurul onayı gerektiren tüm bilim dallarında yürütülen araştırmalar için etik kurul onayı alınmalı ve bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
• Etik kurul onayı gerektiren çalışmalarda, yöntem bölümünde izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı numarası) yer alabilir. Ancak makalenin sonunda yer alan makale bilgi formunda, olgu sunumlarında bilgilendirilmiş onam/onam formunun imzalandığına dair bilgiler makaleye eklenmelidir.

Etik kurul onayı gerektiren araştırmalar şunlardır:

• Katılımcılardan anket, görüşme, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak veri toplanmasını gerektiren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma

• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca retrospektif çalışmalar

Ayrıca;

• Olgu sunumlarında “Bilgilendirilmiş onam formu” alındığını belirten,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve beyan edilmesi,
• Kullanılan fikri ve sanatsal eserler için telif hakkı düzenlemelerine uyulduğunu belirten.

9. Ek veya Özel Sayı Yayın Politikası
Dergimiz, Editör Kurulunun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıya dahil edilmek üzere gönderilen makaleler için tüm süreçler standart makale süreci ile aynıdır.

• Ek veya Özel Sayı: Bir derginin normal aralıklarla yayınlanan normal sayılarına ek olarak yayınlanan sayılardır. Kongre/sempozyum vb. etkinlik raporları veya belirli bir konudaki makalelerden oluşur.

• Ek veya Özel sayılardaki sayfa numaraları, yıl içinde normal sayılardan farklı şekilde numaralandırılır.

• Ek veya Özel sayı numarası normal dönemin 1/3'ünü geçemez. Kongre özetleri içeren özel sayılar bu kapsama dahil değildir.

• Ek veya Özel sayılarda yayınlanan vaka sunumları, derleme ve araştırma makalesi oranları (kongre özetleri hariç) diğer sayılarda yayınlanan makale oranlarına dahil edilecektir.

• Hediye sayılar özel veya ek sayı olarak kabul edilmez. Bunlar normal sayılar olarak numaralandırılır ve yüklenir.

10. Veri Paylaşımı ve Üretilebilirlik ile İlgili Dergi Politikaları
Sakarya Üniversitesi Türk Akademisi Dergisi (SAÜTAD), yazarların makalelerindeki sonuçları gösteren ek materyaller ve veriler göndermelerini önerir. Yazarlar tarafından herhangi bir kısıtlama varsa, bu kısıtlamalar makalelerin gönderilmesi sırasında editör kurulu ile paylaşılmalıdır.
SAÜTAD, veri; yazarlar, insan haklarını veya diğer gizlilik sorunlarını ihlal etmiyorsa, bu verileri paylaşmaya ve kamuya açık hale getirmeye teşvik edilir. Yazarlar tarafından oluşturulmuş olsun veya olmasın, atıfta bulunulan veriler makalelerin referans listelerine eklenmelidir. Yazarların ayrıca bir veri kullanılabilirliği beyanı eklemeleri teşvik edilir.

SAÜTAD, tüm yazarların tüm verilerini kamuya açık hale getirmelerini önerir.

Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

(YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4)

İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, yöntemlerini, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun olarak kaynak göstermeden kısmen veya tamamen kendi eseri gibi sunmak,
Sahtecilik: Bilimsel araştırmada gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
Çarpıtma: Araştırma kayıtlarını veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya malzemeleri kullanılmış gibi sunmak, araştırma sonuçlarını destek alan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda tahrif etmek veya şekillendirmek,
Yeniden yayınlama: Akademik atama ve terfilerde çoğaltılmış yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak ve uygunsuz bir şekilde parçalara ayırmak, birden fazla yayınlamak ve bu yayınları akademik atama ve terfilerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Kişileri yazarlara aktif olarak katkıda bulunmayan veya katkıda bulunan kişileri dahil etmeyen, yazarların sırasını gerekçesiz ve uygunsuz bir şekilde değiştiren, sonraki baskılarda aktif olarak katkıda bulunanların isimlerini eserden çıkaran, aktif olarak katkıda bulunmamış olmasına rağmen isminin yazarlar arasına dahil edilmesi için nüfuzunu kullanan,

Diğer etik ihlalleri

Son Güncelleme Zamanı: 8.03.2025 17:14:33

 Sakarya Üniversitesi Türk Akademi Dergisi'nde yayınlanan makaleler Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.