Yeme- İçme Kültürü Mekânları: Pekmezlik/ Pekmez Damı, Antalya Çukurköy Örneği

Yıl 2019, Cilt: 12 , 150 - 171, 30.12.2019

Ayşe Kübra Akkaya , Seda Şimşek Tolacı

https://doi.org/10.21602/sduarte.601101

Öz

Birçok farklı kültürel unsura sahip olan
Anadolu’da, yeme içme kültürünün önemli bir ürünü olan pekmez, yapım geleneği
ve bu kültüre ait alanlar/mekânlar, özgün yönleri ile nitelikli olup
değerlendirilmelidirler. Değişken ve dinamik bir kavram olan kültür içerisinde,
bu unsurun mevcut durumunun belirlenmesi için gerçekleştirilmesi gereken öncelikli
basamaklar mevcuttur. Bunlar; gerekli bilgilerin toplanması, tespitlerin
yapılması ve belgelendirme işlemidir. Görsel analiz yöntemi, krokilendirme ve
fotoğraf çekimi ile belgeleme çalışması desteklenmiş, yerel halk ile sözlü
görüşmeler yapılmıştır.  Çalışma hedefi
doğrultusunda, bütüncül bir koruma anlayışı ile pekmez yapım geleneği, somut ve
somut olmayan kültürel miras kapsamında ele alınmıştır. Antalya/Çukurköy
yerleşiminde kırsal mimari özellik taşıyan pekmez damları/işlikleri tespit
edilerek, farklı mimari özellikleri kapsamında değerlendirilmiştir. Tespit
edilen 15 adet yapıya dair elde edilen çeşitli veriler, belgelemenin
gerekliliklerine göre; kroki çizimleri, fotoğraflar, tabloların ve tespit
fişlerinin hazırlanması, karşılaştırmalar, vb. farklı şekillerde aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yerel Mimari, Somut Olmayan Kültürel Miras, Pekmez Damı, Antalya, Çukurköy

Kaynakça

• Adak, M. , 2019. Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü, Eski Yunan Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı başkanı. 8 Nisan 2019 tarihinde “Akseki’nin Tehdit Altındaki Doğal ve Kültürel Varlıklarının Korunması” çalıştayında sözlü görüşme yapılmıştır.
• Akseki Belediyesi, 2019. Batı Toroslar Alternatif Turizm Potansiyeli Raporu.
• Aksoy, A. , 2018. Çukurköy’de doğup büyümüş, halen orada yaşamakta. Rençper. Sözlü görüşme yapıldı. (2 Mart 1955 doğumlu)
• Batu, A., Akbulut M., Kırmacı B., Elyıldırım F., 2007. Üzüm Pekmezi Üretiminde Yapılan Taklit ve Tağşişler ve Belirleme Yöntemleri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2, s. 17-24.
• Enhoş, M., 1974. Akseki ve Aksekililer, Hüsnütabiat Matbaası, 521 s. , İstanbul.
• Manav, K., 2018. Geleneksel Bir Mesken Tipinin Turizmde Çekicilik Potansiyelinin Araştırılması: Düğmeli Evler Örneği (Akseki Dağlık Çevresi/ Antalya), Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı.
• Yılmaz, M., Doğanay, O., 2012. Akseki, İbradı ve Gündoğmuş (Antalya) Çevresi Arkeolojik Çalışmaları. Söğüt, B. (Ed.), Stratonikeia’dan Lagina’ya Ahmet Adil Tırpan Armağanı İçinde (701-717), Ege Yayınları, 717 s. , İstanbul.
• Yılmaz, H. ,2018. Çukurköy’de doğup büyümüş emekli edebiyat öğretmeni. Sözlü görüşme yapıldı ve notlarından faydalanıldı. (1 Temmuz 1954 doğumlu)
• Enhoş, M. (2018). “Akseki Yöresi ve Köylerinin İsimlerinin Sırları”, https://aksekihaber07.wixsite.com/aksekihaber07/tek-yazi/2018/07/08/AKSEK%C4%B0-Y%C3%96RES%C4%B0-VE-K%C3%96YLER%C4%B0N%C4%B0N-%C4%B0S%C4%B0MLER%C4%B0N%C4%B0N-SIRLARI, Erişim Tarihi: 24.05.2019.
• Taşçı, M., 2015. Yöresel Mimari Yapılar: Düğmeli Evler, https://www.projem.com.tr/haber/242/yoresel-mimari-yapilar-dugmeli-evler, Erişim Tarihi: 11.07.2019.
• Anonim1, 2019. Üzüm ve Pekmezin Tarihsel Yolculuğu. https://www.turktoyu.com/yuzyillarin-enerji-kaynagi-pekmez, Erişim Tarihi: 11.07.2019.
• Görsel 1. Enhoş, M., 1974. Akseki ve Aksekililer, Hüsnütabiat Matbaası, 521 s. , İstanbul.
• Görsel 2. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 3. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 4. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 5. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 6. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 7. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 8. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 9. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 10. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 11. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 12. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 13. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 14. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 15. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 16. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.
• Görsel 17. Akkaya A. K., Fotoğraf Arşivi, 2019.