Osmaniye’de Yetişen Yer Fıstığının Radyasyon Aktivitesinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3, 1017 - 1023, 06.06.2017

Tahsin Özer , Muhammet Karataşlı

https://doi.org/10.19113/sdufbed.52578

Cited By: 3

Öz

Son zamanlarda birçok ülkede çevresel örneklerdeki (toprak, su, gıda vs.) radyonüklit miktarı hakkında araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, HPGe detektörlü yüksek çözünürlüklü gama spektrometresi kullanılarak Osmaniye ili ve çevresindeki farklı yerlerden toplanan yer fıstığı örneklerinde Karasal;(Ra-226, Th-232 ve K-40) ve antropojenik (Cs-137) radyonüklitlerin aktivite konsantrasyonu ölçmektir. Fıstık örneklerindeki Ra-226, Th-232 ve K-40 aktivite konsantrasyonları(Bq/Kg) sırasıyla, 3.1±1.0’den, 7.6±1.0’e, 3.2±1.0’den 6.6±1.8’e, 256±2.9’den 304.5±7.2’ye arasında değişmektedir. Cs-137 aktivite konsantrasyonu MDA değerinin altında kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yer fıstığı, Radyoaktivite; Gama spektrometresi; HPGe; Yıllık etkin doz

Kaynakça

• [1] UNSCEAR, 2000. Sources and effects of ionizing radiation. Report of the United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation to the General Assembly, with scientific annexes, United Nations, New York.
• [2] Eisenbud, M., 1987. Environmental Radioactivity, Third Edition, ISBN. 0-12-235153, Academic Pres, Inc., London.
• [3] Karahan G., 1997. İstanbul’un çevresel doğal radyoaktivitesinin tayini ve doğal radyasyonların yıllık etkin doz eşdeğerleri. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 118s, İstanbul.
• [4] Akdere, U., 2015. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) TR63 Bölgesi Yerfıstığı Sektör Raporu.
• [5] Tilki, T., Karabulut, O., Yavuz, M., Kaplan, A., Cabuk, M., Takanoglu, D., 2012. Irradiation effects on transport properties of poly aniline and poly aniline/ bentonite composite, Mater. Chem. Phys. 135 (2-3) 563-568.
• [6] Keser R., Korkmaz F., Akçay N., Okumusoglu N.T., 2010. Radionuclide concentration in tea, cabbage, orange, kiwi and soil and lifetime cancer risk due to gamma radioactivity in Rize, Turkey, Journal of Science of Food and Agriculture, 91, 987-991.
• [8] Badran H.M., Elnimer T., Sharshar T., 2003. Levels of 137Cs and 40K in Edible Parts of Some Vegetables Consumed in Egypt, Journal of Environmental Radio activity, 67:181-190.
• [9] Cevik, U., Celik, N., Celik, A., Damla, N., Coskuncelebi, K., 2009. Radioactivity and heavy metal levels in hazelnut growing in the Eastern Black Sea Region of Turkey. Food and Chemical Toxicology 47: 2351-2355.
• [10] Görür, F.K., Keser, R., Akçay, N., Dizman, S., Okumuşoğlu, N.T., 2011. Radionuclides and heavy metals concentrations in Turkish market tea. Food Control 22: 2065-2070.
• [11] Duffy, S., Simon, S.L., Whicker, F.W., 1999. 137Cs contamination of plants used for traditional medicine and implications for human exposure. Journal of Environmental Radioactivity 46: 27-44.
• [12] Willem, G. R., Teunis D. B., 1992. Radioactive Contamination of Food Sampled in the Areas of the USSR Affected by the Chernobyl Disaster. Analyst, 117: 545-548.
• [13] Djingova, R., Kuleff, I., 2002. Concentration of Caesium-137, Cobalt-60 and Potassium-40 in Some Wild and Edible Plants Around the Nuclear Power Plant in Bulgaria. Journal of Environmental Radioactivity, 59: 61-73.
• [14] Green, N., Wilkins, B. T., Hammond, D. J., 1997. Transfer of Radionuclides to fruit. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 226: 195-200.
• [15] Yu, K. N., Mao, S. Y., Young, E. C. M., Stokes, M. J., 1997. A Study of Radio activities in Six Types of Fish Consumed in Hong Kong. Applied Radiation and Isotopes, 48: 515-519.
• [16] Al-Kharouf, S. J., Al-Hamarneh, I. F., Dababneh, M., 2008. Natural Radioactivity, Dose Jordan. Journal of Environmental Radioactivity, 99: 1192-1199.
• [17] Ryan, B., Martin, P., Iles, M., 2005. Uranium-series radionuclides in native fruits and vegetables of northern Australia. Journal of Radio analytical and Nuclear Chemistry, 264: 407-412.
• [18] MTA, Osmaniye Jeolojik Özellikleri, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü http://www.mta.gov.tr/v3.0 (Erişim Tarihi: 14.10.2016).
• [19] TUIK 2013, Seçilmiş Göstergelerle Osmaniye, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• [20] Osmaniye Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Osmaniye İl Çevre Durum Raporu, 2011. http://www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/icdr2011/osmaniye_icdr2011.pdf (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
• [21] Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü veri tabanları, 2017.
• http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/hizmetler/maden-haritalari/osmaniye.pdf(Erişim Tarihi: 14.02.2017).
• [22] Canberra, 1986. MCA Series 95 User's Manual, Canberra Industries, Meriden, CT, U.S.A.
• [23] Karataşlı, M., 2013. Akdeniz bölgesinde çevre ve deniz ürünlerinde radyonüklid metrolojisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 199s, Adana.
• [24] Gezer, F., 2011. Fosfojips’in doğal radyoaktifliğinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 77s, Adana.
• [25] Nir-El, Y., 2000, Isotopic Analysis of Uranium in U3O8 by Passive Gamma-Ray Spectrometry, Applied Radiation and Isotopes, 52, 753-757.
• [26] Stoulos, S., Manolopoulou, M., Papastafanou, C., 2003, Assessment of natural radiation exposure and radon exhalation from building materials in Greece, Journal of Environmental Radioactivity, 69, 225-240.
• [27] Ugur, F.A., Turhan, S., Goren, E., Gezer, F., Yegingil, Z., Sahan, H., Sahan, M., Tel, E., Karahan, G. 2012. A Survey of distribution of terrestrial radionuclides in surface soil samples in and around Osmaniye province. Turkey. Radiat. Prot. Dosim. 154, 483–489.
• [28] Canbazoglu, C., Turhan, S., Bakkal, S., Ugur, F.A., Goren, E., 2013. Analysis of gamma emitting radionuclides (terrestrial and anthropogenic) in soil samples from Kilis province in South Anatolia, Turkey. Annals of Nuclear Energy 62,153-157.
• [29] Righi, S., Bruzzi, L., 2006, Natural radioactivity and radon exhalation in building materials used in Italian dwellings. J.Environ. Radioact. 88, 158-170.
• [30] Karatasli, M., Turhan, S., Varinlioglu, A., Yegingil, Z., 2016, Natural and fallout radioactivity levels and radiation hazard evaluation in soil samples, Environ Earth Sce 75, 424.
• [31] Currie, L.A., 1968. Limits for qualitative detection and quantitative determination. Anal. Chem. 40, 586–593.
• [32] Turhan S., Köse A., Varınlıoglu A., 2007. Radioactivity levels in Some Wild Edible Mushroom Species in Turkey, Isotopes in Environmental and Health Studies, 43, 3, 249-256.
• [33] Clement, C.H., 2012. Annals of the ICRP Published on behalf of the International Commission on Radiological Protection. ICRP Publication 119, volume 1, supplements 1.
• [34] Türkiye istatistik Kurumu Veri tabanları, 2016. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zu (Erişim Tarihi: 14.10.2016).
• [35] ICRP (International Commission for Radiation Protection) (2007).The 2007 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection. ICRP publication 103. Ann ICRP 37(5–6): 1–332. ICRP (International Commission for Radiation Protection) (2007).The 2007 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection. ICRP publication 103. Ann ICRP 37(5–6): 1–332.