“FİZİK DERSİ” VE “FİZİK ÖĞRETMENİ” NASIL ALGILANIYOR? BİR METAFORİK ALGI ARAŞTIRMASI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 146 - 166, 15.06.2022

Fatma Coştu

https://doi.org/10.31798/ses.1126305

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, farklı ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin “fizik dersi” ve “fizik öğretmeni” algısının metaforlar yardımıyla incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç kapsamında, araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, farklı lise türlerinin 11. ve 12. sınıfında öğrenim gören toplam 106 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak öğrencilere “Fizik dersi benim için…………gibidir. Çünkü ……………” ve “Fizik öğretmenim benim için…………gibidir. Çünkü ……………” formatında iki cümleden oluşan forma düşüncelerini yazmaları istenmiştir. Araştırmaya dahil edilen veriler, kategoriler altında analiz edilmiştir. Araştırma sonunda öğrencilerin fizik dersi ile ilgili çok sayıda metaforlarının olduğu ve büyük çoğunluğunun olumsuz yönde olduğu belirlenmiştir. Farklı olarak fizik öğretmeni ile ilgili öğrencilerin yaptığı metaforların ise fizik dersine kıyasla olumlu tarzda olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fizik eğitimi, metaforik algı, fizik öğretmeni, fizik dersi

HOW ARE “PHYSICS LESSON” AND “PHYSICS TEACHER” PERCEIVED? A METAPHORICAL PERCEPTION STUDY

Öz

This research was conducted to examine the metaphorical perception of "physics" and "physics teacher" of 11th and 12th grade students enrolled in different lycée institutions. For this purpose, phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of a total of 106 students studying in the 11th and 12th grades of different types of high schools. As a data collection tool, two sentences following “I think that physics lesson is like …………. Because ……………” and “I think that my physics teacher is like……………. Because………” format they were asked to write their thoughts on it. The data included in the study were analyzed under categories. At the end of the research, it was determined that the students had many metaphors about the physics lesson and the majority of them were negative. On the other hand, it was found that the metaphors made by the students about the physics teacher were in a positive way compared to the physics course.

Anahtar Kelimeler

Physics education, metaphorical perception, physics teacher, physics lesson

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Angell, C., Guttersrud, Ø., Henriksen, E. K. & Isnes, A. (2004). Physics: Frightful, but fun, pupils’ and teachers’ views of physics and physics teaching. Science Education, 88, 683- 706.
• Arık, S. & Özdemir, E.B. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 673-688.
• Aykutlu, I. (2017). An examination of pre-service primary school teachers' comprehension of the concept of physics through metaphors. International Journal of Progressive Education, 13(3), 140-150.
• Aykutlu, I., Bayrak, C. & Bezen, S. (2018). Pre-service teachers’ metaphorical perceptions of “physics” as a concept. In AIP Conference Proceedings (Vol. 1935, No. 1, p. 110001). AIP Publishing LLC.
• Bıyıklı, Ç., Başbay, M. & Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 413-437.
• Buzrul, H. Y. (2019). Metafor ve ironik anlatımın sanat eğitimine katkılarının incelenmesi Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Byun, T. & Lee, G. (2014). Why students still can't solve physics problems after solving over 2000 problems. American Journal of Physics, 82(9), 906-913.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
• Demir, C. & Demir, S. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik’e ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 22-29.
• Demir, C., Sincar, B. & Çelik, R. (2015). Analysing the problems of science teachers that they encounter while teaching physics education. Cypriot Journal of Educational Science, 10(4), 296-304.
• Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları. Electronic Turkish Studies, 9(5), 749-776.
• Fensham, P. J. (2007). Interest in science: Lessons and non-lessons from TIMSS and PISA. In Contributions from science education research (pp. 3-10). Dordrecht: Springer.
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Social Science, 25(1), 483-496.
• Gömleksiz, M. N. & Yüksel, Y. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersine ilişkin kaygıları. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 3, 71-81.
• Güler, G., Öçal, M. F. & Akgün, L. (2011). Pre-service mathematics teachers’ metaphors about mathematics teacher concept. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 327– 330.
• Güneş, T. & Taştan Akdağ, F. (2017). High school students’ hopelessness levels towards physics lesson. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3 (2), 499-507.
• Güven B. & İleri S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde oluşturdukları metaforlara ilişkin inceleme. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Muğla.
• Harman, G. & Çökelez, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kimya, fizik ve biyoloji kavramlarına yönelik metaforik algıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46(46), 75-95.
• Harman, G., & Şeker, R. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik, kimya ve biyoloji deneylerine yönelik algılarının metaforlar aracılığı ile incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 153-174.
• Kantekin, S. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler, tarih ve coğrafya kavramlarıyla ilgili metaforik algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karakoyun, F. (2017). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının teknolojiye ilişkin metaforik algıları. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(28). CXXIV-CXXXVIII.
• Karban, K. (2020). Lise öğrencilerindeki fizik algısının metaforlar yoluyla incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kartal Taşoğlu, A. (2009). Fizik eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve problem çözme tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Koçoğlu, E., Aküzüm, C. & Ekici, Ö. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin “yaygın eğitim” kavramına ilişkin sahip oldukları mental imgeler. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 975-991.
• Korkmaz, F. & Bağçeci, B. (2013). Lise öğrencilerinin “üniversite” kavramına ilişkin metaforik algıların incelemesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 2(1), 187-204.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M (1994). Data management and analysis methods. USA: SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2016). PISA 2015 ulusal nihai raporu. Ankara: MEB. https://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf adresinden erişilmiştir.
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi [ÖSYM] (2019). Sınav sonuçlarına ilişkin sayısal bilgiler raporları, https://www.osym.gov.tr/TR,13046/2017.html
• Önen Öztürk, F. & Ağlarcı, O. (2017). Prospective chemistry and science teachers’ views and metaphors about chemistry and chemical studies. Eurasian Journal of Educational Research, 17(71), 119-140.
• Ornek, F., Robinson, W. R., & Haugan, M. P. (2008). What makes Physics difficult?. International Journal of Environmental and Science Education, 3(1), 30-34.
• Özata Yücel, E. & Özkan, M. (2011). SBS fen bilimleri testindeki başarının düşük olma nedenleriyle ilgili öğretmen ve öğrenci görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 2011, 537-562.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55- 69.
• Saban, A, Koçbeker, B.N. & Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2),461-522.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2),131-155.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2),281-326.
• Thibodeau, P. H., Hendricks, R. K., & Boroditsky, L. (2017). How linguistic metaphor scaffolds reasoning. Trends in Cognitive Sciences. 21(11), 852-863.
• Toksoy, S. E., & Akdeniz, A.R. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik ve fizik problemine ilişkin yaklaşımlarının metaforlar aracılığı ile belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 688-703.
• Türkkan, B. T., & Uyar, M. Y. (2016). The metaphors of secondary school students towards the concept of “mathematical problem”. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(1), 99-130.
• Yapıcı, İ. (2015). Lise öğrencilerinin biyoloji kavramına ilişkin metaforik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 139-147.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.