MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ORTAK YAZILI SINAVI İLE ÖĞRETMEN YAZILI SINAVININ KARŞILAŞTIRILMASI VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Sayı: 99, 234 - 249, 29.09.2024

Mehmet Akif Arduç

https://doi.org/10.17753/sosekev.1483026

Öz

Bu çalışma, öğretmenlerin yaptıkları I. yazılı sınav ile MEB’in ortak yazılı sınav olarak yaptığı II. yazılı sınav puanlarının karşılaştırılmasını ve yapılan ortak yazılı sınava ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada karma yöntem desenlerinden aralıklı sıralı desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel bölümü tarama deseniyle nitel bölümü görüşme tekniği ile yürütülmüştür. Araştırmada nicel veri olarak 959 öğrencinin I. ve II. yazılı sınav sonuçları okul idarelerinden alınmış ve nitel veri olarak 18 öğretmenden yapılan ortak sınava ilişkin görüşler alınmıştır. Araştırmanın nicel bulgularında öğretmenlerin yapmış olduğu I. yazılı sınav puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde MEB’in yaptığı II. yazılı sınav puanlarından yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmanın nitel bulgularında öğretmenlerin çoğunluğunun ortak sınav yapılmaması gerektiğini ifade ettikleri belirlenmiştir. Öğretmenler soruların büyük oranda kazanımlara ve öğrenci seviyesine uygun olduğunu, MEB’in yayımladığı beceri temelli sorular, PISA ve TIMSS soruları ile uyumlu olmadığını, daha çok hatırlama ve anlama basamağında olduğunu ve 21 yy. becerilerini destekleyici nitelikte olmadığını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Ortak yazılı sınav, Öğretmen görüşleri, Fen bilimleri eğitimi, Fen bilimleri dersi

Etik Beyan

Bu araştırma, İnönü Üniversitesi̇ Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kuruluna bağlı Sosyal ve Beşerî Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulunun 21/03/2024 tarihli 25 sayılı kararı ile alınan izinle yürütülmüştür.

Kaynakça

• Akpınar, E., & Ergin, Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenlerinin yazılı sınav sorularının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 172 Güz, 225-231.
• Altun, M. (2002). Matematik öğretimi (2.baskı). Alfa.
• Anderson, L. W., & Krathwohl, D. R. (2001). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom'un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (Çev. Ed. Özçelik, D. A. 2018, 3. baskı). Pegem Akademi.
• Ardahanlı, Ö. (2018). TEOG sınavı matematik soruları ile 8. sınıf matematik yazılı sınav sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi (Tez No. 506424) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Atila, M.E., & Özeken, Ö.F. (2015). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavı: Fen bilimleri öğretmenleri ne düşünüyor? Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 124-140. https://doi.org/10.17679/inuefd.394383
• Ayvacı, H.Ş., Bülbül, S., & Çepni, S. (2014, Eylül). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavı sorularına bir bakış: Fen ve Teknoloji dersi. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2015). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri: Öğretmen el kitabı. Pegem Akademi.
• Baki, A., & Köğce, D. (2009). Farklı türdeki liselerin matematik sınavlarında sorulan sorularım Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 557-574.
• Baş, T., & Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Başol, G. (2016). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi.
• Biber, A.Ç., & Tuna, A. (2017). Ortaokul matematik kitaplarındaki öğrenme alanları ve Bloom taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 161-174. https://doi.org/10.7822/omuefd.327396
• Birinci, D. K. (2014). Merkezi sistem ortak sınavlarında ilk deneyim: matematik dersi. Journal of Research in Education and Teaching [Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi], 3(2), 8-16.
• Büyükalan, F., & Delal Turan, S. (2018). 4.sınıf öğretmenlerinin temel derslerde sordukları yazılı sınav sorularının Bloom taksonomisi açısından incelenmesi. Asya’dan Avrupa’ya Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 11-20. https://doi.org/10.31455/asya.431973
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods in education]. Pegem Akademi.
• Caner, A., & Tertemiz, N. (2010). Uygulamayı etkileyen faktörler açısından ilköğretim I. kademe öğretim programları uygulamalarının değerlendirilmesi: Sınıf öğretmeni görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 155–187.
• Çelik, H., Kocabıyık, E., & Sönmezer, Ü. (2020). Kocaeli İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme ve Değerlendirme Merkezi tarafından hazırlanan 6. ve 7. sınıf matematik dersi ortak sınavlarının madde türlerine ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 28-53.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions (2nd ed.). SAGE.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
• Çakmak, Z. T., & Durmuş, S. (2015). İlköğretim 6–8. sınıf öğrencilerinin istatistik ve olasılık öğrenme alanında zorlandıkları kavram ve konuların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 27–58. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.2-5000161312
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. (8. baskı). Mc Graw HIll.
• Gardner, R. C. (1985). Social psychology and second language learning. The role of attitudes and motivation. Edward Arnold.
• Güler, N. (2011). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi.
• Hamilton, N., Freche, R., Zhang, Y. et al. Test Anxiety and Poor Sleep: A Vicious Cycle. Int.J. Behav. Med. 28, 250–258 (2021). https://doi.org/10.1007/s12529-021-09973-1
• Heissel, J. A., Adam, E. K., Doleac, J. L., Figlio, D. N., & Meer, J. (2019). Testing, stress, and performance: How students respond physiologically to high-stakes testing. Education Finance and Policy, 16 (2), 183–208. https://doi.org/10.1162/edfp_a_00306
• Kahraman, İ. (2014). Merkezi̇ ortak sınav uygulamasının etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri̇. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 53-57.
• Kline P. (1994.) An easy guide to factor analysis. Routledge.
• Köksal, O. (2016). Öğretim ilke ve yöntemleri çağdaş uygulamalarla yöntem ve teknikler. Pegem Akademi. Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Açıklanan sorular. PISA. https://pisa.meb.gov.tr/www/aciklanan-sorular/icerik/6
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2023). TIMSS örnek sorular. Manisa Ölçme Değerlendirme Merkezi. https://manisaodm.meb.gov.tr/www/timss-ornek-sorular/dosya/13
• Ocak, G. (2018). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi.
• OECD (2013), Education at a Glance 2013: OECD Indicators. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/eag-2013-en
• Ormancı, Ü., Çepni, S., & Ülger, B. B. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin ortaöğretime geçiş ortak sınavları hakkındaki görüşleri. Academy Journal of Educational Sciences, 2(1), 1-15. https://doi.org/10.31805/acjes.422031
• Özçelik, D. A. (2010). Ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi.
• Özden, M., Sezer, B., Yıldız, S., & Taş, M. (2014, Eylül). Merkezi sistem ortak sınav fen bilimleri sorularının Webb‟in bilgi derinliği seviyelerine göre incelenmesi. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Öztürk, F. Z., & Aksoy, H. (2014). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş modelinin 8. sınıf öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ordu ili örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 439-454.
• Schleicher, A. (2019). PISA 2018 ınsights and ınterpretations. OECD Publishing.
• Sternberg, R. J. (1985). Implicit theories of intelligence, creativity, and wisdom. Journal of personality and social psychology, 49(3), 607. https://doi.org/10.1037/0022-3514.49.3.607
• Şad, S. N., & Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 53-76. https://doi.org/10.17051/io.2016.78720
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Tolan, Y. (2011). Seviye Belirleme Sınavı (SBS) sorularının Fen ve Teknoloji dersi öğretim programına uygunluğu ve Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi (Tez No. 299765) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (Vol. 2). Pegem Akademi.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind and society: The development of higher psychological processes. Harvard University.
• World Bank. (2018). World development report 2018: Learning to realize education’s promise. Author. hdl.handle.net/10986/28340
• Yıldırım Ekinci, H., & Köksal, E. A. (2011). İlköğretim fen ve matematik öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 167–184.