TCMB, FED ve ECB Para Politikalarının Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri: 1994-2014 Dönemi Analizi

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 29, 285 - 305, 29.10.2016

Elif Erer , Deniz Erer , Mustafa Çayır , Nasuh Oğuzhan Altay

https://doi.org/10.17233/se.2016.07.004

Cited By: 2

Öz

Ekonomik dalgalanmalar döneminde politika yapıcıların para politikası araçlarının seçimi ve bu araçların nasıl uygulanacağının belirlenmesi açısından politika araçlarının makroekonomik değişkenleri ne kadar süre ve hangi yönde etkilediklerini bilmeleri son derece önemlidir. Bu çalışmada, parasal aktarım mekanizması kanallarından döviz kuru kanalı açısından TCMB, FED ve ECB para politikalarının Türkiye’deki makro ekonomik değişkenler üzerindeki etkileri 1994:01-2014:10 dönemi için yüksek ve düşük enflasyon rejimi dikkate alınarak TVAR yöntemiyle karşılaştırılmaktadır. Para politikası aracı olarak kısa dönem faiz oranı (interbank) değişkeni kullanılmıştır. Gayri safi yurtiçi hasılayı (GSYİH) temsilen ekonomik faaliyeti ölçen sanayi üretim endeksi kullanılmıştır. Fiyat düzeyi ve döviz kuru, tüketici fiyat endeksi ve reel efektif döviz kuru ile ölçülmüştür. Çalışmada petrol fiyatları ise açıklayıcı değişken olarak modele dâhil edilmiştir. Yapılan analizden elde edilen sonuçlar, yüksek enflasyon döneminde TCMB kısa dönem faiz oranı politikasının hem sanayi üretim endeksi, hem de reel döviz kurunu, FED uygulamalarının da sadece reel döviz kurunu pozitif olarak etkilediğini göstermektedir. Düşük enflasyon döneminde, reel döviz kuru TCMB kısa dönem faiz oranına pozitif, FED karşısında önce pozitif daha sonra negatif ve son olarak ECB para politikasına negatif bir tepki vermektedir. TCMB, FED ve ECB para politikalarının sanayi üretim endeksi üzerinde önce pozitif daha sonra negatif etkiye sahiptir. Ancak bu etki süreleri bakımından farklılaşmaktadır. Sonuç olarak, FED tarafından uygulanan kısa dönem faiz politikasının Türkiye için son derece önemli olduğu ifade edilebilir.

Kaynakça

• Atış Gacener, A. (2014), “Merkez Bankacılığı ve Merkez Bankası-Banka İlişkileri”, iç. Banka İktisadı ve İşletmeciliği, Ed. N.O. Altay vd., Detay Yayıncılık, Ankara.
• Atasanova, C. (2003), “Credit Market Imperfections and Business Cycle Dynamics: A Nonlinear Approach”, Studies in Nonlinear Dynamics and Econometrics, 7(4), 1-22.
• Balke, N. (2000), “Credit and Economic Activity: Credit Regimes and Non-linear Propagation of Shocks”, Review of Economics and Statistics, 82, 344-349.
• Bernanke, B.S. & A.S. Blinder (2002), “The Federal Funds Rate and the Channels of Monetary Transmission”, The American Economic Review, 82(4), 901-921.
• Bernanke, B.S. & I. Mihov (1998), “Measuring Monetary Policy”, The Quarterly Journal of Economics, 113(3), 869-902.
• Berument, H. (2007), “Measuring Monetary Policy for A Small Open Economy: Turkey”, Journal of Macroeconomics, 29(2), 411-430.
• Bhuiyan, R. (2012), “The Effects of Monetary Policy Shocks in Bangladesh: A Bayesian Structural VAR Approach”, International Economic Journal, 26(2), 301-316.
• Borys, M.M. & R. Horvath & M. Franta (2009), “The effects of monetary policy in the Czech Republic: an Empirical Study”, Empirica, 36, 419-443.
• Cambazoğlu, B. & H.S. Karaalp (2012), “The Effects of Monetary Policy Shock on Employment and Output: The Case of Turkey”, Economics, Management, and Financial Markets, 7(4), 311-319.
• Christiano, L. & M. Eichenbaum & C. Evans (1996), “The Effects of Monetary Policy Shocks: Evidnce from The Flow of Funds”, Review of Economic and Statistics, 78, 16-34.
• Chua, Y.S. (2012), “Assessing the Effects of Monetar Policy Shocks in Malaysia: A Factor Aughmented Vector Autoregressive Approach”, The IUP Journal of Applied Economics, 11(3), 65-83.
• Chuku A.C. (2009), “Measuring the Effects of Monetary Policy Innovations in Nigeria: A Structural Vector Autoregressive (SVAR) Approach”, African Journal of Accounting, Economics, Finance and Banking Research, 5(5), 112-129.
• Çatık, N. & C. Martin (2012), “Macroeconomic Transitions and the Transmission Mechanism: Evidence from Turkey”, Economic Modelling, 29, 1440-1449.
• Doğan, B. (2012), “Geleneksel Aktarım Mekanizması: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 211-220.
• Ehrmann, M. & L. Gambacorta & J. Martinez-Pages & P. Sevestre & A. Worms (2003), “The Effects of Monetary Policy in the Euro Area”, Oxford Review of Economic Policy, 19(1), 58-72.
• Galvao, B.A. & M. Marcellino (2014), “The Effects of Monetary Policy Stance on the Transmission Mechanism”, Stud. Nonlinear Dyn. E., 18(3), 217-236.
• Gorden, D.B. & E.M. Leeper (1994), “The Dynamic Impacts of Monetary Policy: An Exercise in Tentative Identification”, Journal of Political Economy, 102, 228-247.
• Grilli, V. & N. Roubini (1995), “Liquidity and Exchange Rates: Puzzling Evidence from the G-7 Countries”, Yale University Working Paper.
• Güloğlu, B. & M. İvrendi (2014), “The Effect of Monetary Stock on Exchange Rate under High Inflation: The Case of Turkey”, Izmir Review of Social Sciences, 2(1), 17-40.
• Halaç, U. (2015), “Parasal Aktarım Mekanizması”, iç. Para İktisadı-Teori ve Politika, Ed. N.O. Altay, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Jannsen, N. & M. Klein (2011), “The International Transmission of Euro Area Monetary Policy Shocks”, Kiel Working Paper No: 1718, 1-44; <https://www.ifw-members.ifw-kiel.de/publications/the-international-transmission-of-euro-area-monetary-policy-shocks/the-international-transmission-of-euro-area-monetary-policy-shocks.pdf>, 10.01.2015.
• Kelilume, I. (2014), “Effects of the Monetary Policy Rate on Interest Rates in Nigeria”, The International Journal of Business and Finance Research, 8(1), 45-55.
• Kim, S. (2001a), “International Transmission of US Monetary Policy Shocks: Evidence from VARs”, Journal of Monetary Economics, 48, 339-372.
• Kim, S. (2001b), “Effects of Monetary Policy Shocks on the Trade Balance in Small Open European Countries”, Economic Letters, 71, 197-203.
• Kim, S. & N. Roubini (2000), “Exchange Rate Anomalies in the Industrial Countries: A Solution with a Structural VAR Approach”, Journal of Monetary Economics, 45, 561-586.
• Lee, J. & M.C. Strazicich (2003), “Minimum LM Unit Root Test with Two Structural Breaks”, Review of Economis and Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Mishkin, F.S. (1995), “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, Journal of Economic Perspective, 9(4), 3-10.
• Mishkin, F.S. (2001), “The Transmission Mechanism And the Role of Asset Prices in Monetary Policy”, NBER Working Paper Series, no: 8617; <https://www0.gsb.columbia.edu/faculty/fmishkin/PDFpapers/w8617.pdf>, 05.01.2015.
• Munir, K. & A. Qayyum (2014), “Measuring the effects of monetary policy in Pakistan: a Factor-Aughmented Vector Autoregressive Approach”, Empirical Economics, 46, 843-864.
• Oktar, S. & L. Dalyancı (2012), “Türkiye Ekonomisinde Para Politikasının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 1-18.
• Örnek, İ. (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”, Maliye Dergisi, 156, 104-125.
• Peker, O. (2007), “Para Politikası Etkilerinin Ölçümü: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 181-194.
• Sims, C.A. & T. Zha (1998), “Does Monetary Policy Generate Recessions?”, Federal Reserve Bank of Atlanta Working Paper No: 98/12, <http://sims.princeton.edu/yftp/mpolicy/szmd2.pdf>, 26.11.2014.
• Sims, C.A. (1992), “Interpreting the Macroeconomic Time Series Facts: The Effects of Monetary Policy”, European Economic Review, 36, 975-1000.
• TCMB (2013), Parasal Aktarım Mekanizması, <http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/8cdd0f38-142f-493b-b489-bdc0111491bb/ParasalAktarim.pdf?MOD=AJPERES>, 30.11.2014.
• Tsay, R.S. (1998), “Testing and Modeling Multivariate Threshold Models”, Journal of the American Statistical Association, 93(443), 1188-1202.
• Vespignani, J.L. (2015), “International Transmission of Monetary Shocks to the Euro Area: Evidence from the U.S., Japan and China”, Economic Modelling, 44, 131-141.
• Ziaei, M.S. (2014), “Evaluating the Effects of Monetary Policy Shocks on Aggregate Demand Components in GCC Countries: Evidence from SVAR”, The Journal of Developing Areas, 48(1), 405-423.