BRICS-T Ülkelerinde Makroekonomik Değişkenlerin Doğrudan Yabancı Yatırımlara Etkisi: Panel Veri Analiz Uygulaması

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 53, 277 - 289, 29.07.2022

Erhan Duman

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2022.03.15

Öz

Uluslararası piyasada doğrudan yabancı yatırımların özellikle gelişmekte olan ülkelerde Ar-Ge alt yapısının iyileştirilmesi, teknolojik yeniliğin sağlanması ve üretim faktörlerinde verimliliğin artırılması beklenmektedir. Bu beklenti doğrudan yabancı yatırımların hem reel hem de finansal piyasalara ait faktörler üzerinde etkili olmasından kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada, doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme, cari denge, istihdam ve reel efektif döviz kuru arasındaki ilişki BRICS-T ülkeleri dahilinde 2010:1-2021:3 dönemine ait aylık veriler kullanılarak panel veri analiz yöntemiyle incelenmiştir. İnceleme sonucunda doğrudan yabancı yatırımları etkileyen ekonomik büyüme, istihdam oranı ve reel efektif döviz kurunda öne çıkan ülke Çin iken, cari denge değişkeninde öne çıkan ülke Rusya olmuştur.

Anahtar Kelimeler

BRICS-T Ülkeleri, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Makroekonomik Değişkenler, Panel Veri Analizi

The Effect of Macroeconomic Variables on Foreign Direct Investments in BRICS-T Countries: A Panel Data Analysis Application

Öz

It is expected that foreign direct investments in the international market, especially in developing countries, will improve the R&D infrastructure, ensure technological innovation and increase productivity in production factors. This expectation stems from foreign direct investments effectively affecting real and financial market factors. In this study, the relationship between foreign direct investments and economic growth, current account balance, employment and the real effective exchange rate was examined by panel data analysis using monthly data for the period 2010:1-2021:3 within the BRICS-T countries. As a result of the examination, while China was the primary country in economic growth, employment rate and real effective exchange rate affecting foreign direct investments, Russia was the only country in the current account balance variable.

Anahtar Kelimeler

BRICS-T Countries, Foreign Direct Investments, Macroeconomic Variables, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Akkaya, M. (2019), “Gelişen Piyasalarda Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı, Ekonomik Özgürlük ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Tesam Akademi Dergisi, 6(1), 283-303.
• Baltagi, B. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, Sixth Edition, Springer Press, New York.
• Bank of Russia (2021), Documents and Data, Statistics, <https://www.cbr.ru/eng/statistics/>, 22.09.2021.
• Bayar, Y. & G.A. Özoğul (2019), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının İstihdam Üzerindeki Etkisi: Avrupa Birliği Geçiş Ekonomileri Örneği”, Kamu-İş Dergisi, 14(4), 21-34.
• Bostan, A. vd. (2016), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrasya Ekonomileri Örneği”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), 23-36.
• Central Bank of Brazil (2021), Selected Economic Indicators, <https://www.bcb.gov.br/en/statistics/selectedindicators>, 22.09.2021.
• Değer, S. & S. Ay (2013), “Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Cari İşlemler Arasındaki Nedensel İlişkiler (1990-2011)”, Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 9(2), 5-22.
• Duman, E. (2018), Teknolojik-Ekonomik Büyüme Modelleri ve Türkiye, İksad Publication House, İstanbul.
• Durairaj, K. & V. Nirmala (2012), “Do Exchange Rate and its Volatility Deter Foreign Direct Investment (FDI) to India?”, The Indian Economic Journal, 60(1), 130-144.
• Göçer, İ. & O. Peker (2014), “Yabancı Doğrudan Yatırımların Cari İşlemler Dengesi Üzerinden Etkileri: Türkiye, Çin ve Hindistan Örnekleminde Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), 87-116.
• IMF (2021), International Financial Statistics, <http://data.imf.org/>, 22.09.2021.
• Mehrara, M. et al. (2014), “Dynamic Causal Relationships Among GDP, Exports and Foreign Direct Investment (FDI) in The Developing Countries”, International Letters of Social and Humanistic Sciences, 14(3), 1-19.
• Mencinger, J. (2008), “Direct and Indirect Effects of FDI on Current Account: International Centre For Economic Research”, Working Paper, 16(1), 1-21.
• Narin, G. (2007), “Türkiye’ye Gelen Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Özellikleri ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Olası Etkileri”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Onanuga, A.T. & O.T. Onanuga (2018), “Government Policy, Foreign Direct Investment and Unemployment in Emerging Economies”, Acta Universitatis Danubius Economica, 14(2), 21-40.
• Öncü, E. & Ş. Çelik (2018), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRICT Ülkeleri Panel Nedensellik Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (17. UİK Özel Sayısı), 403-414.
• Özcan, B. & A. Arı (2010), “Doğrudan Yabancı Yatırımların Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz: OECD Örneği”, Ekonometri ve İstatistik E-Dergisi, (12), 65-88.
• Özel, H. & U. Akaner (2020), “Seçilmiş Değişkenlerin Doğrudan Yabancı Yatırımlara Etkisi: Türkiye Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(2), 94-110.
• Pesaran, M.H. & T. Yamagata (2007), “Testing Slope Homogeneity in Large Panels”, Journal of Econometrics, 142(1), 50-93
• Rahman, S.M.Z. & J.F. Bristy (2015), “Macroeconomic Impact of Foreign Direct Investment: A Study on SAARC Countries”, European Journal of Business and Management, 7(34), 59-70.
• Recepoğlu, M. vd. (2020), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arası İlişkiler: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Bootstrap Panel Nedensellik Analizi (1992- 2018)”, Tesam Akademi Dergisi, 8(1), 71-92.
• Sağdıç, N.E. vd. (2020), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Ülkeler Örneği”, SDÜ Vizyoner Dergisi, 11(28), 680-699.
• Sarode, S. (2012), “Effects of FDI on Capital Account and GDP: Empirical Evidence from India”, International Journal of Business and Management, 7(8), 102-107.
• Tatoğlu, F.Y. (2018), İleri Panel Veri Analizi, Düzenlenmiş ve Yenilenmiş 3. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• TCMB (2021), Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, <https://evds2.tcmb.gov.tr/>, 22.09.2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021), İstatistik Veri Portalı, <https://data.tuik.gov.tr/>, 22.09.2021.
• World Bank (2021), Countries and Economies Data, <https://data.worldbank.org/country>, 22.09.2021.
• Yılmaz, T. vd. (2017), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme ve Karbondioksit Emisyonu İlişkisi: BRICS ve MINT Ülkeleri Üzerinde Ekonometrik Bir Uygulama”, SDÜ İİBF Dergisi, 22(4), 1235- 1254.