Yeni Ekonomi Sosyolojisinde Sosyal Yapı: Eleştirel Gerçekçi Bir Kritik

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 53, 329 - 345, 29.07.2022

Fatma Esra Soylu

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2022.03.17

Öz

Bu çalışmanın amacı; iktisat bilimini toplumla olan bağını kopardığı gerekçesiyle eleştiren ve bu bağı tekrar kurduğunu iddia eden Yeni Ekonomi Sosyolojisinin, sosyal yapı ontolojisinin yetersiz olduğunu ileri sürmektir. Yeni Ekonomi Sosyolojisinin, sosyal yapı kavramsallaştırması, kişiler arası ilişkiler olarak algılanan “sosyal ağlar” aracılığıyla açıklanmaktadır. Bu açıklama biçimi, sosyal gerçekliğin katmanlı ve tabakalaşmış yapısını göz ardı etmesi nedeniyle, analiz ampirik düzeyle sınırlanmış, indirgemeci bir analizdir. Çünkü sosyal gerçeklik yalnızca ampirik düzeyi değil reel ve aktüel düzeyleri de içermektedir. Eleştirel Gerçekçilik yaklaşımında ise sosyal yapılar, toplumda görülen olguları üreten mekanizmaların bulunduğu, sosyal gerçekliğin derin boyutunu oluşturur. Sosyal yapılar, sosyal ilişkileri ve pratikleri üreten ve ürettiklerine indirgenemeyen bir yapıdır. Bu indirgenemezlik, sosyal yapının, kişiler arası sosyal ilişkilerle veya sosyal ağlarla özdeş olmadığını gösterir. Sosyal yapılar, kişilerin eylemlerini mümkün kılan ve yine kişilerin eylemleriyle dönüştürme imkanına sahip olduğu ve ontolojik olarak kişilerden ve aralarındaki ilişkilerden/pratiklerden önce var olan yapılardır. Çalışma, iktisadi ve sosyal teori için gerekli sosyal yapı kavramsallaştırmanın, Eleştirel Gerçekçilik yaklaşımı tarafından sunulduğunu ileri sürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yeni Ekonomi Sosyolojisi, Eleştirel Gerçekçilik, Sosyal Yapı, Ağlar

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Social Structure in New Economic Sociology: An Evaluation Through a Critical Realist Approach

Öz

This study argues that New Economy Sociology is insufficient in conceptualising social structure. In the new economic sociology, the social structure is defined through social networks, which are perceived as interpersonal relations. Since this explanation ignores the layered and stratified nature of social reality, its analysis is limited to the empirical level and remains a reductionist analysis. In The Critical Realist approach, social structures constitute a profound dimension of reality where there are mechanisms that produce social phenomena. Social structures generate social relations and norms but cannot be reduced to what it has created. This non-reductionism proves that social structures are not identical to interpersonal social ties or social networks. Social structures make individual actions possible, and these individual actions can transform the social structures. The study argues that the Critical Realist approach conceptualises the social structure necessary for economic and social theory.

Anahtar Kelimeler

New Economic Sociology, Critical Realism, Social Structure, Networks

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Arrighi, G. (2001), “The New Economic Sociology and Its Double Silence on Capitalism and Braudel”, Fernand Braudel Center Review, 24(1), 107-123.
• Baş-Dinar, G. (2015), “İktisadi Sosyolojiden Yeni İktisat Sosyolojisine: İktisat ve Sosyoloji İlişkisinin Değişen Yüzü”, Sosyoekonomi, 23(26), 25-44.
• Bhaskar R. (2013), Natüralizmin Olanaklılığı, Çağdaş İnsan Bilimlerinin Felsefi Bir Eleştirisi (Çev: Vefa Saygın Öğütle), Ankara: Pratika.
• Bhaskar, R, (2007), “Theorising Ontology”, in: C. Lawson et al. (eds.), Contributions to Social Ontology (192-204), London: Routledge.
• Bhaskar, R. (2008), Dialectic: The Pulse of Freedom, London: Routledge.
• Bhaskar, R. (2010), Plato Etc. Problems of Philosophy And Their Resolution, London: Routledge.
• Bhaskar, R. (2015), Gerçekliği Geri Kazanmak: Çağdaş Felsefeye Eleştirel Bir Giriş (Çev: Beyza Sumer Aydaş), Ankara: Notabene Yayınları.
• Bhaskar, R. (2020), “Critical Realism And The Ontology Oof Persons”, Journal of Critical Realism, 19(2), 113-120.
• Buch-Hansen, H. (2014), “Dimensions of Real-World Competition - A Critical Realist Perspective”, Real-World Economics Review, 66, 80-94.
• Burt, R. (1992), Structural Holes: The Social Structure of Competition, Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• Burt, R. (2004), “Structural Holes and Good Ideas”, American Journal of Sociology, 110(2), 349-399.
• Calnitsky, D. (2014), “Economic Sociology as Disequilibrium Economics: A Contribution to The Critique of The New Economic Sociology”, The Sociological Review, 62(3), 565-592.
• Creaven, S. (2002), “The Pulse Of Freedom? Bhaskar’s Dialectic And Marxism”, Historical Materialism, 10(2), 77-141.
• Dunn, S.P. (2009), “Cambridge Economics, Heterodoxy and Ontology: An Interview with Tony Lawson”, Review of Political Economy, 21(3), 481-496.
• Ercan, F. (2015), Toplumlar ve Ekonomiler, İstanbul Bağlam Yayınları.
• Granovetter, M. (1985), “Economic Action and Social Structure: The Problem of Embeddedness”, American Journal of Sociology, 91(3), 481-510.
• Granovetter, M. (1992), “Economic Institutions as Social Constructions: A Framework Analysis”, Acta Socilogica, 35(1), 3-11.
• Granovetter, M. (2005), “The Impact of Social Structure on Economic Outcomes”, Journal of Economic Perspective, 19(1), 33-50.
• Jackson, W.A. (1995), “Naturalism in Economics”, Journal of Economic Issues, 29, 761-780.
• Jackson, W.A. (2003), “Social Structure in Economic Theory”, Journal of Economic Issues, 37(3), 727-746.
• Kaidesoja, T. (2007), “The Concept of Social Structure in Roy Bhaskar’s Critical Realism”, Sosiologia, 44(2), 79-94.
• Kolasi, K. (2018), “Uluslararası İlişkilerde Sosyal Ontoloji Kavrayışının Meta-Teorik Eleştirisi”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 15(59), 3-18.
• Lawson, T. (1997), Economics and Reality, London: Routledge.
• Lawson, T. (2003), Reorienting Economics, London: Routledge.
• Nee, V. (2013), “İktisat ve Sosyolojide Yeni Kurumsalcılık”, içinde: N. Smelser & R. Swedberg (eds.), İktisat Sosyolojisi (çev. E. Gültüvin & G. Omay) (57-102), Bursa: Sentez.
• Özel, H. (2012), “Ekonomi Politiğin Yöntemi ve Kapsamı”, İktisat Felsefesi Dergisi, 1, 12-42.
• Piiparinen, T. (2006), “Reclaiming The Human Stratum, Acknowledging The Complexity of Social Behaviour: From The Linguistic Turn to The Social Cube in Theory of Decision-Making”, Journal For The Theory of Social Behaviour, 36(4), 435-452.
• Polanyi, K. (2009), Büyük Dönüşüm (Çev: Ayşe Buğra), İstanbul: İletişim.
• Sayer, A. (2017), Sosyal Bilimde Yöntem: Realist Bir Yaklaşım (Çev: Sabri Gürses), İstanbul: Küre Yayınları.
• Swedberg, R. (1997), “New Economic Sociology: What Has Been Accomplished, What Is Ahead?”, Acta Sociologica, 40(2), 161-182.
• Swedberg, R. (2019), Max Weber ve İktisat Sosyolojisi Düşüncesi (Çev: Celal Burak Aydın), İstanbul: Dergah Yayınları.
• Uzzi, B. & R. Lancaster (2004), “Embeddedness and Price Formation in the Corporate Law Market”, American Sociological Review, 69(3), 319-344.
• Uzzi, B. (1996), “The Sources and Consequences of Embeddedness for the Economic Performance of Organizations: The Network Effect”, American Sociological Review, 61(4), 674-698.
• Uzzi, B. (1999), “Embeddedness in the Making of Financial Capital: How Social Relations and Networks Benefit Firms Seeking Financing”, American Sociological Review, 64(4), 481-505.
• Wight, C. (2006), Agents, Structures and International Relations. Politics as Ontology, Cambridge: Cambridge University Press.
• Yılmaz, F. (2012), “İktisat, Kurumsal İktisat ve İktisat Sosyolojisi”, Istanbul Journal of Sociological Studies, (45), 1-17.