Determination of the Factors Affecting Divorce in Türkiye According to Gender: A Research with TUIK Data

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 59, 105 - 127, 31.01.2024

Özlem Kuru Sönmez , Emre Yakut

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2024.01.05

Öz

This study aims to determine the factors affecting the divorces of men and women in Türkiye and the effects of these factors on the probability of divorce. For this purpose, the survey data of 24200 people, 55% women and 45% men were used in the Family Structure Research carried out by TUIK in 2016. In the research, Pearson’s chi-square analysis was performed first to determine the factors affecting the divorces of individuals. Then, logit and probit regression analyses were applied to the variables found to be significant. As a result of the analysis, it was determined that some of the sociodemographic and socioeconomic variables significantly affect individuals' divorce status.

Anahtar Kelimeler

Divorce Reasons, Divorce Probability, Logistic Regression Model, Probit Regression Model

Türkiye’de Boşanmayı Etkileyen Faktörlerin Cinsiyete Göre Belirlenmesi: TUİK Verileri Üzerinde Bir Araştırma

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki kadın ve erkeklerin boşanmalarını etkileyen faktörleri ve bu faktörlerin boşanma olasılığı üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda TUİK’in 2016 yılında gerçekleştirdiği Aile Yapısı Araştırmasında %55’ni kadınların ve %45’ini erkeklerin oluşturduğu, 24200 kişinin anket verileri kullanılmıştır. Araştırmada ilk olarak bireylerin boşanmaları üzerinde etkili olan faktörleri belirlemek için Pearson ki-kare analizi gerçekleştirilmiş, sonrasında anlamlı bulunan değişkenlere logit ve probit regresyon analizleri uygulanmıştır. Analizler sonucunda sosyodemografik ve sosyoekonomik değişkenlerin bazılarının bireylerin boşanma durumları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Boşanma Sebepleri, Boşanma Olasılıkları, Lojistik Regresyon Modeli, Probit Regresyon Modeli

Kaynakça

• Aktaş, Ç. (2018), “Boşanmanın erkekler üzerindeki etkisi: İstanbul örneği”, İmgelem, 2(2), 29-57.
• Aktaş, G. & D. Uray (2021), “Erkeklerin Boşanma Sürecine İlişkin Deneyimleri: Denizli’de Nitel Bir Çalışma”, Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 45(2), 1-28.
• Alkan, Ö. & A. Demir (2019), “Tütün kullanımını bırakma başarısını etkileyen faktörlerin lojistik regresyon ile analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(4), 1227-1244.
• Alkan, Ö. & H. Abar (2020), “Determination of factors influencing tobacco consumption in Turkey using categorical data analyses”, Archives of Environmental & Occupational Health, 75(1), 27-35.
• Alkan, Ö. (2017), “Türkiye’de gençlerin tütün kullanımında cinsiyet farklılıklarının araştırılması”, Bağımlılık Dergisi, 18(2), 35-45.
• Alpar, R. (2011), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Altıntaş, F.F. (2021), “Müşteri Memnuniyeti ve Beklentisi İlişkisi: Probit Regresyon Analizi ile Bir Uygulama”, Journal of Academic Social Science Studies, 14(84), 439-455.
• Altun, B.N.İ. et al. (2020), “Boşanma Nedenlerı̇nin İletı̇şim Bağlamında Değerlendı̇rı̇lmesı̇ Üzerı̇ne Ampı̇rı̇k Bir Çalışma”, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (15), 116-139.
• Arpacı, F. & Ş. Tokyürek (2012), “Boşanmış Bireylerin Yeniden Evlilik Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi”, Akademik Bakış Dergisi, 31, 1-15.
• Caces, M.F. et al. (1999), “Alcohol consumption and divorce rates in the United States”, Journal of Studies on Alcohol, 60(5), 647-652.
• Can, Y. & N.B. Aksu (2016), “Woman during the divorce process and after”, Electronic Journal of Social Sciences, 15(58), 888-902.
• Çavlin, A. (2014), “Türkiye’de Boşanma”, in: M. Turğut & S. Feyzioğlu (eds.), Türk Aile Yapısı Araştırması Tespitler Öneriler (196-207), T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Çiçek, Z. & N.B. Arli (2021), “Probit Model Yaklaşımı ile Kayıt Dışı İstihdamı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 649-671.
• Çokluk, Ö. et al. (2012), Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, (Vol. 2), Ankara: Pegem Akademi.
• Cooke, L. (2006), “‘Doing’ gender in context: Household bargaining and risk of divorce in Germany and the United States”, American Journal of Sociology, 112(2), 442-472.
• Crowley, J.E. (2019), “Once bitten, twice shy? Gender differences in the remarriage decision after a gray divorce”, Sociological Inquiry, 89(1), 150-176.
• Elmas, Ç. & N. Adak (2023), “Türkiye’de Boşanma Nedenlerinin Toplumsal Kökenleri ve Boşanma Sonrası Deneyimler”, İstanbul University Journal of Sociology, 43(1), 84-97.
• Erdim, L. (2019), “The impact of alcoholism on family and children”, Journal of Health Sciences and Professions, 6(1), 193-200.
• Gautier, P.A. et al. (2009), “Sin City? Why is the divorce rate higher in urban areas?”, Scandinavian Journal of Economics, 111(3), 439-456.
• Gavcar, E. et al. (2020), “Boşanmayı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma (Muğla İli Fethiye İlçesi Örneği)”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 730-745.
• Gentleman, J.F. & E. Park (1994), “Age differences of married and divorcing couples”, Health Reports, 6(2), 225-240.
• Glantz, M.J. et al. (2009), “Gender disparity in the rate of partner abandonment in patients with serious medical illness”, Cancer, 115(22), 5237-5242.
• Gökmen, Ş. et al. (2019), “İlk evlilik süresini etkileyen faktörlerin yaşam analizi: Türkiye Örneği”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 63-76.
• Gujarati, N.D. & D.C. Porter (2009), Temel Ekonometri, (Çev. Ü. Şenesen & G. Günlük-Şenesen), İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Güven, N. & A. Köroğlu (2023), “Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrası Psikososyal Uyum: Trabzon İli Örneği”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı), 1-24.
• Hosmer, D.W. Jr. et al. (2013), Applied Logistic Regression, Vol 398, Wiley, New York.
• Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli Istatistik Teknikleri, Ankara, Türkiye: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalmijn, M. et al. (2004), “Interactions between cultural and economic determinants of divorce in the Netherlands”, Journal of Marriage and Family, 66(1), 75-89.
• Karraker, A. & K. Latham (2015), “In sickness and in health? Physical illness as a risk factor for marital dissolution in later life”, Journal of Health and Social Behavior, 56(3), 420-435.
• Kaya, K. & G.T. Eren (2020), “Boşanma ve Erken Boşanmaların Artış Nedenleri”, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 3(9), 708-728.
• Killewald, A. (2016), “Money, work, and marital stability: Assessing change in the gendered determinants of divorce”, American Sociological Review, 81(4), 696-719.
• Kreider, R.M. (2005), Number, Timing, and Duration of Marriages and Divorces: 2001, Household Economic Studies, U.S. Census Bureau.
• Kucur, F. & Ö. Kelebek (2021), “The stages of divorce and difficulties experienced by divorced women: an Esenler SHM example”, Journal of Social Policy Conferences, 80, 231-266.
• Kutlar, A. et al. (2012), “Kadınların İşgücüne Katılması ile Doğurganlık, Boşanma ve Ücret Haddi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Araştırma”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(1), 149-168.
• Lowenstein, L.F. (2005), “Causes and associated features of divorce as seen by recent research”, Journal of Divorce & Remarriage, 42(3-4), 153-171.
• Mansour, S. et al. (2020), “The effects of sociodemographic characteristics on divorce rates in Oman: Spatial modeling of marital separations”, The Professional Geographer, 72(3), 332-347.
• O’Connell, A.A. (2006), Logistic Regression Models for Ordinal Response Variables, Sage Publications: Thousand Oaks, CA, USA.
• Özer, H. et al. (2006), “Üniversite Öğrencilerinin Cep Telefonu Hat Tercih Olasılığının Belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi Örneği”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 39-52.
• Ruppanner, L. (2012), “Housework conflict and divorce: A multi-level analysis”, Work, Employment and Society, 26(4), 638-656.
• Salvatore, J.E. et al. (2017), “Alcohol use disorder and divorce: evidence for a genetic correlation in a population‐based Swedish sample”, Addiction, 112(4), 586-593.
• Sevim, Y. et al. (2016), “Boşanan Erkeklerin Sorunları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Elazığ İli Örneği)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 293-312.
• Sütçü, S. & V. Duyan (2021), Aile İçi Şiddet ve Boşanma Davalarının Görünmeyen Mağdurları: Çocuk Tanıklar, İstanbul; Türkiye: Efeakademi.
• Swenson, D. (1996), “A logit model of the probability of divorce”, Journal of Divorce & Remarriage, 25(1-2), 173-194.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2017), Aile Yapısı Araştırması: 2016, <https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=aile-yapisi-arastirmasi-2016-21869&dil=1>, 29.12.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2018), İstatistiklerle Kadın: 2017, <https://data.tuik.gov.tr/>, 29.12.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2020), Evlenme ve Boşanma İstatistikleri: 2019, <https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2019-33708>, 29.12.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021), Evlenme ve Boşanma İstatistikleri: 2020, <https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2020-37211>, 29.12.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022), Evlenme ve Boşanma İstatistikleri: 2021, <https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2021-45568>, 29.12.2022.
• Uğur, S.B. (2014), “Günümüzde kadının boşanma deneyimleri: akademisyen kadınlar üzerine bir araştırma”, Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 293-326.
• Widyastari, D.A. et al. (2020), “Marital Dissolution in Postmodern Java, Indonesia: Does Early Marriage Increase the Likelihood to Divorce?”, Journal of Divorce & Remarriage, 61(8), 556-573.
• Yodanis, C. (2005), “Divorce culture and marital gender equality: A cross-national study”, Gender & Society, 19(5), 644-659.
• Zhang, C. et al. (2014), “Urbanization, unemployment rate and China’s rising divorce rate”, Chinese Journal of Population Resources and Environment, 12(2), 157-164.