AÇIK HAVA OYUN PARKLARINDA RİSKLİ OYUNA ÇOK YÖNLÜ BAKIŞ

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 59, 235 - 261, 23.06.2023

Nilgün Kalburan , Deniz Kahriman Pamuk , Yekta Koşan

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1117010

Cited By: 1

Öz

Çocukların oyunlarında risk almaları ve oyun alanlarında riskli ekipmanların bulunmasının gelişimsel faydaları giderek daha fazla araştırmaya konu olmaktadır. Özellikle şehirleşmeyle birlikte çocukların oyun tercihleri de değişiklik göstermektedir. Bu araştırma Türkiye'de bulunan bir büyükşehir belediyesine ait açık hava oyun parklarının riskli oyun olanaklarının gözlemler ve görüşmelerle derinlemesine incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında açık hava oyun parklarının fiziksel özellikleri ve çocukların bu parklardaki oyun davranışları gözlemlenmiş; ayrıca yerel yönetimlerden bir yetkili ve ailelerle yapılan görüşmelerle riskli oyunların potansiyel ve uygulamadaki destekleyicileri derinlemesine ortaya koyulmuştur. Araştırma sonunda, oyun park alanlarında yüksek hız ve büyük yükseklik kategorilerindeki unsurların sıklıkla gözlemlendiği fakat riskli oyunlarda kullanılabilecek tehlikeli unsur ve aletlerin neredeyse hiç gözlemlenemediği ortaya çıkmıştır. Oyun park alanlarında gözlemlenen ekipmanlara paralel olarak çocukların riskli oyunlarında da en sık yüksek hızda koşma ve yüksekliklerde sallanma/atlama gibi davranışların ortaya çıktığı bulunmuştur. Aileler ve yerel yetkili ile yapılan görüşmeler sonucunda; ekipmanlara karar verme süreçlerinin ve ailelerin riskli oyunlara yönelik görüşlerinin çocukların riskli oyunlarında rolü olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Açık hava oyun parkı, Riskli oyun, Durum çalışması

A VERSATILE PERSPECTIVE ON RISKY PLAY IN PUBLIC PLAYGROUNDS

Öz

The developmental benefits of children taking risks in their play and the presence of risky equipment in playgrounds are increasingly being the subject of research. Especially with urbanization, children's play preferences also change. Through observations and interviews, this research aims to analyze the risky play opportunities of public playgrounds belonging to a metropolitan municipality in Turkey. Within the scope of the research, the physical characteristics of the outdoor playgrounds and the children's play behaviours in these parks were observed. In addition, the potential and practical supporters of risky games were revealed in depth through interviews with an official from local administrations and families. At the end of the research, it was revealed that the elements in the high speed and high height categories are frequently observed in the playgrounds, but the dangerous elements and tools that can be used in risky games are rarely observed. Parallel to the equipment observed in playgrounds, it was found that behaviours such as high-speed running and rocking/jumping at heights occur most frequently in children's risky games. As a result of interviews with families and local authorities; It is possible to say that the decision-making processes of the equipment and the views of the families on risky games play a role in the risky games of children.

Anahtar Kelimeler

Public playgrounds, Risky play, Case study

Kaynakça

• Ayan, S., & Ulaş, M. (2015). The examination of playground equipments which are used in Turkey according to the models in developed countries. Route Educational and Social Science Journal, 2(3), 130-145.
• Bal, A. (2005). Zonguldak kenti yeşil alan sistemindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Mimarlık Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Zonguldak
• Banko, Ç., Akdemir, K., Gemici, M., & Sevimli-Çelik, S. (2018). Çocuk oyun alanlarının risk içeren oyunları desteklemesi açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 406-417.
• Bourke, T. M., & Sargisson, R. J. (2019). A behavioral investigation of preference in a newly designed new zealand playground. American Journal of Play, 6(3): 370-391).
• Bulut, Z., & Kılıçaslan, Ç. (2009). An important principle to encourage self-reliance to child: playground safety. Artvin Çoruh Üiversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), 81-90.
• Brussoni, M., Gibbons, R., Gray, C., Ishikawa, T., Sandseter, E. B. H., Bienenstock, A., ... & Tremblay, M. S. (2015). What is the relationship between risky outdoor play and health in children? A systematic review. International journal of environmental research and public health, 12(6), 6423-6454.
• Cevher-Kalburan, N. (2014a). Erken çocukluk döneminde riskli oyun. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 943-960.
• Cevher-Kalburan, F. N. (2014b). Okul öncesi dönem çocuklarının dış mekânda oyun fırsatları ve ebeveyn görüşleri, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(2) ,113-135.
• Coleman, B., & Dyment, J. E. (2013). Factors that limit and enable preschool-aged children’s physical activity on child care centre playgrounds. Journal of Early Childhood Research, 11(3), 203-221.
• Crowe, S., Cresswell, K., Robertson, A., Huby, G., Avery, A., & Sheikh, A. (2011). The case study approach. BMC medical research methodology, 11(1), 1-9.
• Deretarla-Gül, E. (2012). Ailelerin çocuk bahçelerine ve çocuk bahçelerindeki materyallere bakış açılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 261-274.
• Duman, G. ve Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi (Konya ili örneği), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 64-81.
• Engelen, L., Ferreira, I., Stehouwer, C. D., Boutouyrie, P., Laurent, S., & Reference Values for Arterial Measurements Collaboration. (2013). Reference intervals for common carotid intima-media thickness measured with echotracking: relation with risk factors. European heart journal, 34(30), 2368-2380.
• Erdinç Acar, H. (2017). Çocuk oyun alanlarında güvenlik: İstanbul Fatih ilçesi örneği, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Fjørtoft, I. (2001). The natural environment as a playground for children: The impact of outdoor play activities in pre-primary school children. Early childhood education journal, 29(2), 111-117.
• Fjørtoft, I., & Sageie, J. (2000). The natural environment as a playground for children: Landscape description and analyses of a natural playscape. Landscape and urban planning, 48(1-2), 83-97.
• Gerlach, A. J., Jenkins, E., & Hodgson, K. (2019). Disrupting assumptions of risky play in the context of structural marginalization: A community engagement project in a Canadian inner-city neighbourhood. Health & Place 55: 80–86. doi: 10.1016/j.healthplace.2018.11.008.
• Gibson, J. J. (2014). The theory of affordances (1979). In The people, place, and space reader (pp. 90-94). Routledge.
• Gill, T. (2007). No fear: Growing up in a risk averse society. London: Calouste Gulbenkian Foundation.
• Gu, L. (2021) A post-occupancy playground study: relation between user behaviour and design parameters. Journal of Urban Design, 26:6, 746-763, DOI: 10.1080/13574809.2021.1930525
• Güler, B. İ., ve Demir, E. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin riskli oyunlara yönelik görüş ve algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(02), 97-118.
• Harper, N. J. (2017). Outdoor risky play and healthy child development in the shadow of the “risk society”: A forest and nature school perspective. Child & Youth Services, 38(4), 318-334.
• Heft, H. (1988). Affordances of children's environments: A functional approach to environmental description. Children's environments quarterly, 29-37.
• Jansson, M. (2015) Children's perspectives on playground use as basis for children's participation in local play space management, Local Environment, 20:2, 165-179, DOI: 10.1080/13549839.2013.857646
• Karaca, N. H., ve Aral, N. (2020). Anne Babaların Çocukların Oynadıkları Riskli Oyun İle İlgili Görüşlerini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 5(2), 72-86.
• Kuşuluoğlu, D. D. (2013). İstanbul Kadıköy ilçesindeki çocuk oyun alanlarının nitel ve nicel açıdan değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kyttä, M. (2004). The extent of children's independent mobility and the number of actualized affordances as criteria for child-friendly environments. Journal of environmental psychology, 24(2), 179-198.
• Lavrysen, A., Bertrands, E., Leyssen, L., Smets, L., Vanderspikken, A., & De Graef, P. (2017). Risky-play at school. Facilitating risk perception and competence in young children. European Early Childhood Education Research Journal, 25(1), 89-105.
• Lee, S. H. (1999). The cognition of playground safety and children’s play—A comparison of traditional, contemporary, and naturalized playground types. In M. L. Christiansen (Ed.), Proceedings of the international conference of playground safety. State College, PA: Pennsylvania State University: Center for Hospitality, Tourism & Recreation Research.
• Little, H., & Eager, D. (2010). Risk, challenge and safety: Implications for play quality and playground design. European Early Childhood Education Research Journal, 18(4), 497-513.
• Little, H., & Wyver, S. (2008). Outdoor play: Does avoiding the risks reduce the benefits?. Australasian Journal of Early Childhood, 33(2), 33-40.
• Little, H., & Sweller, N. (2015). Affordances for risk-taking and physical activity in Australian early childhood education settings. Early Childhood Education Journal, 43(4), 337-345.
• Little, H. (2010). Risk, challenge and safety in outdoor play: Pedagogical and regulatory tensions. Asia-Pacific Journal of Research in Early Childhood Education, 4(1), 3-24.
• Lune, H., & Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. Pearson.
• Memik, N. H. (2004). An evaluation of the changing approaches to children's play spaces (Master's thesis, Middle East Technical University). Ankara.
• Metin, P. (2003). The effects of traditional playground equipment design in children’s developmental needs. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
• McFarland, L., & Laird, S. G. (2018). Parents’ and early childhood educators’ attitudes and practices in relation to children’s outdoor risky play. Early Childhood Education Journal, 46(2), 159-168.
• Ozan Leylum, Ş., Odabaşı, H. F., & Kabakçı Yurdakul, I. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 369-385. www.enadonline.com DOI: 10.14689/issn.2148- 2624.1.5c3s16m
• Öztürk-Samur, A. ve İnal-Kızıltepe, G. (2018). Aydın ilindeki çocuk oyun alanlarının incelenmesi, Social Sciences Research Journal, 7 (1), 31-46.
• Sandseter, E. B. H. (2007). Risky play among four-and five-year-old children in preschool. Vision into practice: Making quality a reality in the lives of young children, 248-256.
• Sandseter, E. B. H. (2009a). Risky play and risk management in Norwegian preschools—A qualitative observational study. Safety Science Monitor, 13(1), 2.
• Sandseter, E. B. H. (2009b). Characteristics of risky play. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 9(1), 3-21.
• Sandseter, E. B. H. (2009c). Affordances for risky play in preschool: The importance of features in the play environment. Early childhood education journal, 36(5), 439-446.
• Sandseter, E. B. H. (2009d). Children's expressions of exhilaration and fear in risky play. Contemporary issues in early childhood, 10(2), 92-106.
• Sandseter, E. B. H., & Kennair, L. E. O. (2011). Children's risky play from an evolutionary perspective: The anti-phobic effects of thrilling experiences. Evolutionary psychology, 9(2), 147470491100900212.
• Schoeppich, A., Koller, D., & McLaren, C. (2021). Children’s right to participate in playground development: A critical review. Children, Youth and Environments, 31(3), 1-25. http://www.jstor.org/action/showPublication?journalCode=chilyoutenvi
• Stephenson, A. (2003). Physical risk-taking: dangerous or endangered?. Early Years, 23(1), 35-43.
• Şişman, E.E., Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-22.
• Terada, M., Ermilova, M., & Kinoshita, I. (2018). Why do we need adventure playgrounds in rural areas? The revitalization project of Ishikawa, Fukushima. Children, Youth and Environments, 28(2), 159-174.
• Tremblay, M. S., Gray, C., Babcock, S., Barnes, J., Bradstreet, C. C., Carr, D., ... & Brussoni, M. (2015). Position statement on active outdoor play. International journal of environmental research and public health, 12(6), 6475-6505.
• Türkan, E. E., & Önder, S. (2011). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3), 69-80.
• Yılmaz, Z. (2019). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin açık hava oyun parklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (Vol. 5). Sage.
• Yurt, Ö. & Keleş, S. (2021) How about a risky play? Investigation of risk levels desired by children and perceived mother monitoring, Early Child Development and Care, 191:5, 749-759, DOI: 10.1080/03004430.2019.1646740