General Characteristics and Consumption Preferences of Bee Products Consumers: Case Study of Canakkale

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 2, 255 - 262, 30.12.2017

Özge Can Niyaz , Nevin Demirbaş

https://doi.org/10.24181/tarekoder.369470

Cited By: 16

Öz

Bee products are among the products that are becoming increasingly important in food consumption preferences in order to survive a healthy life. The aim of this study is to reveal the general characteristics of consumers and consumption preferences of bee products. For this purpose, face-to-face surveys were conducted with 175 c o n s u m e r s i n C a n a k k a l e , a n i m p o r t a n t c e n t e r f o r b e e p r o d u c t i o n a n d c o n s u m p t i o n. According to the study results, more than half of the bee product consumers are women. Most of bee products consumers are middle-aged and graduated from high school or bachelor. Monthly income averages are slightly above the minimum wage and monthly kitchen spending is over 600 TL. The interviewt consumers have the most information respectively about honey, pollen, beeswax and royal jelly. The least known bee products are bee venom and propolis. The most frequently purchased bee product is honey. The purchasing and consumption frequency of bee products except honey is very low. The packing preference of the consumers is mostly the glass jar. Places where the consumers most often buy honey are the beekeepers and Beekeepers Association. While consumers are most reliant on beekeepers and Beekeepers Association to buy honey; they don't trust sale places like TV commercials and websites. According to the results obtained, informing the public about bee products other than honey and the health benefits of these products seems to be important in terms of bee economy and health. Proposals may be developed to inform the public, such as the preparation of public spots by the promotion of publicity campaigns by Civil Society Organizations for schools for children in school age and for adults. The confidence in these products can be enhanced by increasing the quality and frequency of inspections conducted with honey sellers and places.

Anahtar Kelimeler

Bee products, consumer, health of public, Canakkale, Turkey

Arı Ürünleri Tüketicilerinin Genel Özellikleri ve Tüketim Tercihleri: Çanakkale İli Örneği

Öz

Arı ürünleri beslenme ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gıda tüketim tercihlerinde giderek önemli hale gelen ürünler arasındadır. Bu çalışmanın amacı arı ürünleri tüketicilerinin genel özelliklerinin ve tüketim tercihlerinin ortaya konulmasıdır. Bu amaçla önemli bir üretim ve tüketim merkezi olan Çanakkale ilinde 175 tüketici ile yüz yüze anket yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre arı ürünleri tüketicilerinin yarısından fazlası kadındır. Tüketicilerin büyük çoğunluğu orta yaş grubunda, lise veya üniversite mezunudur. Aylık gelir ortalamaları asgari ücretin biraz üzerinde ve aylık mutfak harcamaları 600 TL'sından fazladır. Görüşülen tüketiciler sırası ile en çok bal, polen, bal mumu ve arı sütü hakkında bilgi sahibidir. En az bilinen arı ürünleri ise arı zehri ve propolis'tir. En sık satın alınan arı ürünü ise baldır. Bal dışındaki arı ürünlerinin satın alma ve tüketim sıklığı oldukça azdır. Tüketicilerin ambalaj tercihi büyük çoğunlukla cam kavanozdan yanadır. Tüketicilerin en sık bal aldıkları yerler sırası ile arı yetiştiricilerinin kendisi ve Arı Yetiştiricileri Birliği'dir. Tüketiciler bal satın almak için en çok arı yetiştiricisine ve Arı Yetiştiricileri Birliğine güvenirken; TV reklamları, web siteleri gibi satış kaynaklarına neredeyse hiç güvenmemektedir. Elde edilen sonuçlara göre, bal dışındaki diğer arı ürünleri ve bu ürünlerin sağlık üzerindeki yararları konusunda toplumun bilgilendirilmesi arı ürünleri ekonomisi ve sağlık açısından önemlidir. Tüketicilerin bilgilendirilmesi için okul çağındaki çocuklar için okullarda, yetişkinler için ise Sivil Toplum Kuruluşları tarafından tanıtım kampanyalarının düzenlenmesi ile kamu spotları hazırlanması gibi öneriler geliştirilebilir. Ayrıca, bal satan kişi ve yerlere yapılan denetimlerin nitelik ve sıklığının arttırılması ile bu ürünlere olan güven arttırılabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Arı ürünleri, tüketici, halk sağlığı, Çanakkale, Türkiye

Kaynakça

• Anonim, 2010. Dünyada ve Türkiye'de arıcılık. Ankara Ticaret Borsası. Ankara/Türkiye.
• Anonim, 2016. Çanakkale ili 2015 yılı il çevre durum raporu. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çanakkale/Türkiye.
• Baki, F., Saner, G., Güler, D. 2014. İzmir ilinde tüketicilerin arı ürünlerine yönelik tercihleri ve tüketim durumu, 4. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 5-9 Kasım 2014, Muğla.
• Baki, F., Saner, G., Adanacıoğlu, H., Güler, D. 2017. Türkiye'de süzme çam balına yönelik tüketici tercihlerinin konjoint analizi: İzmir ili örneği, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2):50-57.
• Batt, P. J., Liu, A. 2012. Consumer behaviour towards honey products in Western Australia, British Food Journal, 114(2):285- 297.
• Bölüktepe, F. E., Yılmaz, S. 2006. Tüketicilerin bal satın alma davranış ve alışkanlıklarını etkileme sürecinde markanın önemini belirlemeye yönelik bir araştırma, Uludağ Arıcılık Dergisi, 6(4):135-142.
• Bölüktepe, F. E., Yılmaz, S. 2008. Arı ürünleri bilinirliği ve satın alma sıklığı, Uludağ Arıcılık Dergisi, 8(2):53-62.
• Brscic, K., Sugar, T., Poljuha, D. 2017. An empirical examination of consumer preferences for honey in Croatia, Applied Economics, 61:1-13.
• Çelik, K., Aşgün, F. 2016. Apiterapi. Bilimsel Akademik Paradigmalar Yayınevi, İstanbul/Türkiye.
• Çukur, F., Yücel, B., Demirbaş, N. 2016. AB ve Türkiye'de arıcılık faaliyetine yönelik gıda güvenliği uygulamaları: sorunlar ve öneriler. Tarım Ekonomisi Dergisi. 22(2):87-95.
• Gürel F, Gösterit A. 2004. Arıcılığın etik açıdan değerlendirilmesi, 4.Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Isparta, s.228.
• Gyau, A., Akalakou, C., Degrande, A., Biloso, A. 2014. Determinants of consumer preferences for honey in the democratic republic of Congo, Journal of Food Products Marketing, 20(5):476-490.
• Engindeniz, S., Uçar, K., Başaran, C. 2014. İzmir ilinde arıcılığın ekonomik yönleri ve sorunları, Tarım Ekonomisi Dergisi, 20(2):113-120.
• Korkmaz, A. 2003. Arıcılık. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Samsun Tarım İl Müdürlüğü, Samsun/Türkiye.
• Kumova, U., Korkmaz A., 2001. Arı Yetiştiriciliği, Tübitak, Ankara/Türkiye.
• Sayılı, M. 2013. Tokat ilinde tüketicilerin arı ürünleri tüketim durumları ve alışkanlıkları, Uludağ Arıcılık Dergisi, 13(1):16-22.
• Seçer, A., Öztürk, C., Ören, N., Uysal, O., Subaşı, S., Alemdar, T. 2015. Akdeniz bölgesinde arıcılık işletmelerinin teknik ve ekonomik yapısının belirlenmesi. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Y a y ı n n o : 2 5 4 , Ankara/Türkiye.
• Şahinler, N., Şahinler, S., Gül, A., Görgülü, Ö. 2004. Arı ürünlerinin tüketici özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 1-3 Eylül 2004, Isparta.
• Tunca, R. İ., Taskin, A., Karadavut, U. 2015. Türkiye'de arı ürünlerinin bazı illerdeki tüketim alışkanlıklarının ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7):556-561.
• Özdamar, K. 2003. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Kaan Kitapevi, Eskişehir/Türkiye.
• Yamane, T. 2009. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık, Ankara/Türkiye.