Ortaokul Öğrencilerinin Yapılandırmacı Yaklaşım Yöntemi ile Bilgisayarca Düşünme, Problem Çözme Becerileri ve Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 429 - 461, 31.12.2022

Nazire Burçin Hamutoğlu , Uğur Başarmak , Emre Çam , Hurşit Cem Salar

Öz

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin yapılandırmacı yaklaşım yöntemi ile işlenen bilişim teknolojileri dersinin bilgisayarca düşünme, problem çözme becerileri ile araştırma sorgulamaya yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı ikinci yarıyılda Kırşehir ili merkezinde bir devlet ortaokulunda 5. sınıfta öğrenim gören 14 kız ve 8 erkek öğrenci ile 7 hafta boyunca süren etkinlikler tek grup öntest - sontest deneysel desenine uygun olarak gerçekleştirilmiş ve çalışma kapsamında “Problem Çözme Envanteri”, “Bilgisayarca Düşünme Becerisi Ölçeği” ve “Araştırma-Sorgulamaya Dönük Tutum Ölçeği” uygulamanın başında ve sonunda kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine ait “kaçınma” faktörü ile problem çözme beceri ölçeğinden alınan toplam puanda son test puanları yönünde anlamlı farklılık olduğunu görülmüştür. Ayrıca çalışmada öğrencilerin araştırma-sorgulamaya yönelik tutum ölçeğinden aldıkları toplam puan ile merak, değer ve kaçınma tutumu faktörleri arasında elde edilen anlamlı farkın da son test puanı yönünde olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Araştırma-sorgulamaya yönelik tutum, bilgisayarca düşünme, ortaokul öğrencileri, problem çözme becerisi, yapılandırmacı yaklaşım, 5E öğretim yöntemi

Investigation of Secondary School Students' Attitudes Towards Computational Thinking, Problem-Solving Skills and Research-Inquiry

Öz

In the current study, it is aimed to examine middle school students' computational thinking, problem solving skills and their attitudes towards research inquiry of the information technologies course, which is taught with the method of constructivist approach. The study was carried out in accordance with the pre-posttest experimental design. 14 girls and 8 boys in a middle school 5th grade were included to the study. The data was collected in Kırşehir in the second semester of 2018-2019. Within the scope of the study, "Problem Solving Inventory", "Computational Thinking Skill Scale" and "Attitude Scale Towards Research-Inquiry” was used at the beginning and end of the application. As a result of the study, it was observed that there was a significant difference in the post-test scores between the "avoidance" sub-dimension of the problem solving skills of middle school students and the total score obtained from the problem solving skill scale. In addition, the significant difference obtained between the total score the students got from the inquiry-oriented attitude scale and the sub-dimensions of curiosity, value. Finally, avoidance is in the direction of the posttest score.

Anahtar Kelimeler

Computational thinking, inquiry-oriented attitude, middle school students, problem solving skills, social constructivist theory, 5E teaching method

Kaynakça

• Açıkgöz, D., & Sağır, Ş. U. (2020). Fen alanı öğretmenlerin araştırma sorgulamaya dayalı öğretime yönelik farkındalıkları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1). 10-26.
• Adak, S. (2017). Effectiveness of constructivist approach on academic achievement in science at secondary level. Educational Research and Reviews, 12(22), 1074-1079. http://doi: 10.5897/ERR2017.3298
• Akdoğan, E. A. (2020). Eğitsel robotik kodlama dersi veren öğretmenlerin öğretim programlarındaki kazanımlara yönelik görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Aykan, A., & Tatar, M. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeyleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 381-395. http://doi: 10.18506/anemon.287791
• Balcı, A. S. (2007). Fen öğretiminde yapılandırmacı yaklaşım uygulamasının etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Basarmak, U. (2019). The effect of digital teaching material (public service ad) development process on preservice teachers' creative thinking skills. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 7(4), 126-144. http://dx.doi.org/ 10.17220/mojet.2019.04.009
• Bilir, U. (2015). Fen bilimleri öğretiminde araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme sürecinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çelebi, C. (2006). Yapılandırmacılık yaklaşımına dayalı işbirlikli öğrenmenin ilköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrenci erişi ve tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Çevik, M., Barış, N., Şirin, M., Ortak Kılınç, Ö., Kaplan, Y., Atabey Özdemir, B., Yalçın, H., Şeref, G., Topal, S., & Delice, T. (2021). The effect of digital activities on the technology awareness and computational thinking skills of gifted students (eTwinning project example). International Journal of Modern Education Studies, 5(1), 205-244.
• Damar, A., Durmaz, C., & Önder, İ. (2017). Ortaokul öğrencilerinin FeTeMM uygulamalarına yönelik tutumları ve bu uygulamalara ilişkin görüşleri. Journal of MultidisciplinaryStudies in Education, 1(1), 47-65.
• Demir, Ö. D. (2016). Ortaokul öğrencilerinde problem çözme ve bilişsel farkındalık beceri düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 789-802.
• Demir, S. (2022). Effectiveness of the leadership skills development program for gifted children: Leadership skills development program for gifted children. International Journal of Curriculum and Instruction, 14(1), 693-718.
• Duban, N. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi: Bir eylem araştırması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Durgun, E., & Önder, İ. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri başarıları ile okuduğunu anlama, grafik okuma ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Journal of Individual Differences in Education, 1(1), 1-13.
• Ebren Ozan, C., Korkmaz, Ö. ve Karamustafaoğlu, S. (2016). Ortaokul Öğrencileri İçin Araştırma–Sorgulamaya Dönük Tutum Ölçeği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 483-509.
• Ekici, D. İ., & Balım, A. G. (2013). Ortaokul öğrencileri için problem çözme becerilerine yönelik algı ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 67-86.
• Evrekli, E., Didem, İ., Balım, A. G., & Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 673-687.
• Fidan, N. K., & Duman, T. (2014). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımın gerektirdiği niteliklere sahip olma düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 39(174). http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.2027
• Gupta, R., & Gupta, V. (2017). Constructivist approach in teaching. International Journal of Humanities and Social Sciences, 6(5), 77-88.
• Gülhan, F., & Yurdatapan, M. (2014). Araştırma sorgulamaya dayalı etkinliklerin çevre ile ilgili tutum ve davranışlara etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 237-258.
• Hançer, A. H. (2016). Enhancing learning though constructivist approach in science education. International Journal of Environmental and Science Education. 1(2), 181-188.
• Hopson, M. H., Simms, R. L., & Knezek, G. A. (2002). Using a technology-enriched environment to improve higherorder thinking skills. Journal of Research on Technology in Education, 34(2), 109-120. https://doi.org/10.1080/ 15391523.2001.10782338
• Iste (2015). Computational thinking in K–12 education. https://cdn.iste.org/www-root/ct-documents/ct-leadershipt-toolkit.pdf?sfvrsn=4.
• Jack, G. U. (2017). The effect of learning cycle constructivist-based approach on students academic achievement and attitude towards chemistry in secondary schools in north-eastern part of Nigeria. Educational Research and Reviews, 12(7), 456-466. https://doi.org/10.5897/ERR2016.3095
• Karademir, Ç. A., & Saracaloğlu, A. S. (2013). Sorgulama becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 56-65.
• Karakuş, M. (2001). Eğitim ve yaratıcılık. Eğitim ve Bilim, 26(119), 3-7.
• Karamustafaoğlu, S., & Havuz, A. C. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme algılarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 233-247. http://doi:10.17539/aej.58949
• Kardaş, F., & Yeşilyaprak, B. (2015). Eğitim ve öğretimde güncel bir yaklaşım: Teknoloji destekli esnek öğrenme (flipped learning) modeli. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(2), 103-121.
• Kemankaşlı, N., & Gür, H. (2016). Yapılandırmacı öğrenme ortamının öğrencilerin sosyal ve psikomotor becerileri ile psikolojik ve bilişsel özelliklerine etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 78-88.
• Kırılmazkaya, G. (2014). Web tabanlı araştırma-sorgulamaya dayalı fen öğretiminin öğretmen adaylarının kavram öğrenmeleri ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kirmit, Ş., Dönmez, İ., & Çataltaş, H. E. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerin bilgisayarca düşünme becerilerinin incelenmesi. Journal of STEAM Education, 1(2), 17-26.
• Kobsiripat, W. (2015). Effects of the media to promote the scratch programming capabilities creativity of elementary school students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 227-232. https://doi.org/10.1016/j.sbspro. 2015.01.651
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., & Özden, M. Y. (2015). Bilgisayarca düşünme beceri düzeyleri ölçeğinin (bdbd) ortaokul düzeyine uyarlanması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 143-162.
• Kozikoglu, I. (2019). Investigating critical thinking in prospective teachers: metacognitive skills, problem solving skills and academic self-efficacy. Journal of Social Studies Education Research, 10(2), 111-130.
• Kozikoğlu, İ., & Camuşcu, K. (2019). Ortaokul öğrencilerinin ters yüz öğrenme hazırbulunuşlukları ile araştırma/sorgulamaya yönelik tutumları arasındaki ilişki. Yaşadıkça Eğitim, 33(2), 187-201. http://doi: 10.33308/26674874.2019332132
• Lim, B. (2001). Guidelines For Designing Inquiry-Based Learning On The Web: Online Professional Development of Educators. (PhD Thesis), Indiana University, U.S.A.
• MEB (2018). Bilgisayar bilimi dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). MEB.
• Ocak, G., Doğruel, A. B., & Tepe, M. E. An Analysis of the Relationship between Problem Solving Skills and Scientific Attitudes of Secondary School Students. Journal of Contemporary Educational Research, 8(1), 72-83.
• Oluk, A. Korkmaz, Ö., & Oluk, H. A. (2018). Scratch’ın 5. sınıf öğrencilerinin algoritma geliştirme ve bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 54-71. http://doi: 10.16949/turkbilmat.399588
• Or, M. B., & Bal, A. P. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Algıları ile Matematik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(2), 154-165.
• Oral, S., Paksoy, A., & Liman, B. (2018). Sağlık Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin empatik ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 1(1), 108-122.
• Otacıoğlu, S. G. (2007). Eğitim fakültelerinin farklı branşlarında eğitim alan öğrencilerin problem çözme beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (29). 73-83.
• Ozan, C. E., & Karamustafaoğlu, S. (2020). Yönlendirmeli sorgulamaya uygun öğretimin araştırma sorgulamaya dönük tutum ve öz yeterlilik algısı üzerine etkisi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 43-64.
• Öner, G., & Yılmaz, Y. Ö. (2019). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algıları ile stem’e yönelik algı ve tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 837-861. http://dx.doi.org/10.30703/cije.574134
• Öz, R. (2015). Araştırma ve sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiş bilim merkezi uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına, bilim okuryazarlıklarına ve sorgulayıcı düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özcan, M. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Tutumları. OPUS International Journal of Society Researches, 18(44), 8261-8279.
• Özdemir, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinde otomatik düşüncelerinin ve karar verme stillerinin rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özgür, H. (2020). Relationships between Computational Thinking Skills, Ways of Thinking and Demographic Variables: A Structural Equation Modeling. International Journal of Research in Education and Science, 6(2), 299-314.
• Özyürek, A., & Begde, Z. (2016). Öğretmen ve anne-baba tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 204-232. http://doi:10.17539/aej.07642
• Pala, F. K., & Mıhcı-Türker, P. (2019). Öğretmen adaylarının programlama eğitimine yönelik görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(1), 116-134. http://dx.doi.org/10.30831/akukeg.399921
• Santrock, J.W. (2011). Educational Psychology. McGraw Hill
• Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2001). Dokuz eylül üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü öğrencilerinin problem çözme becerileri ile başarıları arasındaki ilişki. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 121-134.
• Saraçoğlu, M., & Kahyaoğlu, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulama becerileri algılarının, merak, motivasyon ve tutum açısından incelenmesi. Journal of Computer and Education Research, 6(12), 358-376. https://doi.org/10.18009/jcer.472673
• Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları, 19, 89-101.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim Kuramdan uygulamaya. (21.Baskı). Pegem Yayıncılık.
• Serin, O., Serin, N. B., & Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanterinin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2), 446-458.
• Shute, V. J., Wang, L., Greiff, S., Zhao, W., & Moore, G. (2016). Measuring problem solving skills via stealth assessment in an engaging video game. Computers in Human Behavior, 63, 106-117. https://doi.org/10.1016/ j.chb.2016.05.047
• Trnova, E. (2014). IBSE and creativity development. Science Education International, 25(1), 8‐18.
• Tümkaya, S., & İflazoğlu, A. (2000). Çukurova üniversitesi sınıf öğretmenliği öğrencilerin otomatik düşünce ve problem çözme düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 143–152.
• Tüysüz, C. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme becerisine yönelik üstbiliş düzeylerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 157-166.
• Ülküer, N. S. (1988). Çocuklara problem çözme becerisi nasıl kazandırılır? Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 5, 28-32.
• Wagner, S. (2008). To know where he lies: DNA technology and the search for Srebrenica’s missing. Univ of California Press.
• Yıldırım, M., & Altan, S. T. (2017). Araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(38), 71-89.
• Yılmaz, E., & Dost, M. T. (2016). Polislerin kişilerarası problem çözme becerileri ile öfke ve öfke ifade tarzları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(46), 15-34.
• Yöyen, E. G., Azaklı, A., Üney, R., Demirci, O. O., & Merdan, E. (2017). Ergenlerin kişilik özelliklerinin problem çözme becerisi üzerine etkisi. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 1(1), 75-93.
• Yurtseven, R., Akkas Baysal, E., & Ocak, G. (2021). Analysis of the Relationship between Decision Making Skills and Problem Solving Skills of Primary School Students. International Online Journal of Education and Teaching, 8(3), 2117-2130.
• Yünkül, E., Durak, G., Çankaya, S., & Mısırlı, Z. A. (2017). Scratch yazılımının öğrencilerin bilgisayarca düşünme becerilerine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 502-517. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.373424
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Akşin Yavuz, E. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 24-43.