Öğretmen Adaylarına Göre Huzur ve Mutluluk Veren Sınıf Ortamının Belirleyicileri

Yıl 2023, Sayı: 18, 6 - 17, 15.04.2023

Yılmaz Sarıer

Öz

Bu araştırmada, huzur ve mutluluk veren sınıf ortamının belirleyicilerine ilişkin olarak öğretmen adaylarının görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Öğretmen adaylarının bireysel algı ve perspektiflerin ortaya çıkarılması amaçlandığı için çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni tercih edilmiştir. Kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile belirlenen çalışma grubunu, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Anadolu Üniversitesinde 3. sınıflarda öğrenim gören 69 öğretmen adayı oluşturmuştur. Dijital ortamda verilen yanıtlar, içerik analiziyle analiz edilmiştir. Araştırmada huzur ve mutluluk veren sınıf ortamının belirleyicilerine ilişkin olarak dört tema (öğretmen niteliği, öğrenci niteliği, sınıf içi iletişimin niteliği ve diğer özellikler) ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin mesleki ve kişisel özellikleri huzur ve mutluluk veren sınıf ortamının temel belirleyicilerindendir. Sınıf içi etkili iletişimin niteliği de sınıf ortamında huzur ve mutluluğun sağlanmasında önemli belirleyicilerdendir. Öğrencilerin derse yönelik ilgi ve istekleriyle birlikte öğretmenlerine ve arkadaşlarına yönelik olumlu tutum ve davranışları da huzur ve mutluluk veren sınıf ortamının en temel belirleyicilerindendir. Ayrıca sınıfın ve okulun fiziksel özellikleri, okul yönetiminin yaklaşımları, müfredatın ve dersin yapısı ile ebeveyn özellikleri sınıf ortamında huzur ve mutluluğun sağlanmasında vurgulanan belirleyicilerdendir. Sınıf ortamlarında öğrenci mutluluğu ve huzurunun sağlanması için öğretmenlerin mesleki ve kişisel yönde gelişimleri desteklenmelidir. Öğrenciler, gerek kendilerine gerekse topluma yarar sağlamaları için bilinçlendirmelidir. Ayrıca okul ve sınıfların fiziksel yönleri güçlendirilmeli, dersler öğrencilerin ilgisini çeken öğretim yöntemleriyle işlenmelidir. Yaşam boyu öğrenme desteklenmeli ve bu bağlamda ebeveynler eğitilmelidir.

Anahtar Kelimeler

huzur ve mutluluk veren sınıf, iletişim, öğrenme ortamı, sınıf iklimi, sınıf ortamı

Determinants of Classroom Environment That Gives Peace and Happiness According to Teacher Candidates

Öz

In this study, it was aimed to reveal the opinions of pre-service teachers about the determinants of a peaceful and happy classroom environment. Phenomenology pattern from qualitative research methods were preferred since it was aimed to reveal the individual perceptions and perspectives of teacher candidates in the research. The study group, which was determined by the easily accessible sampling method, consists of 69 teacher candidates studying at Anadolu University in the fall semester of the 2020-2021 academic year. The responses given in the digital environment were analyzed by content analysis. In the research, four themes (teacher quality, student quality, quality of in-class communication and other features) emerged regarding the determinants of a peaceful and happy classroom environment. Professional and personal characteristics of teachers are among the main determinants of a peaceful and happy classroom environment. The quality of effective communication in the classroom is also an important determinant of peace and happiness in the classroom environment. The positive attitudes and behaviors of students towards their teachers and friends, as well as their interests and desires for the lesson, are among the most basic determinants of the classroom environment that gives peace and happiness. In addition, the physical characteristics of the classroom and the school, the approaches of the school administration, the structure of the curriculum and the course, and the parental characteristics are among the determinants emphasized in ensuring peace and happiness in the classroom environment. The positive attitudes and behaviors of students towards their teachers and friends, as well as their interests and desires for the lesson, are among the most basic determinants of the classroom environment that gives peace and happiness. In addition, the physical characteristics of the classroom and the school, the approaches of the school administration, the structure of the curriculum and the course, and the parental characteristics are among the determinants emphasized in ensuring peace and happiness in the classroom environment. Professional and personal development of teachers should be supported in order to ensure student happiness and peace in classroom environments. Students should be made aware of how they can benefit both themselves and society. In addition, the physical aspects of schools and classrooms should be strengthened, and lessons should be taught with teaching methods that attract students' attention. Lifelong learning should be supported and parents should be educated in this context.

Anahtar Kelimeler

classroom climate, clasroom environment, communication, learning environment, peaceful and happy classroom

Kaynakça

• Antle, B. J. (2004). Factors associated with self-worth in young people with physical disabilities. Health and Social Work, 29(3), 167-175. https://doi.org/10.1093/hsw/29.3.167
• Arı, R. ve Saban, A. (2000). Sınıf yönetimi. Ceylan Ofset.
• Aslan, M. (2011). Öğretmen liderliği davranışları ve sınıf iklimi: Öğretmen ve öğrenci görüşleri bağlamında bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Aydın, A. (2014). Sınıf yönetimi. Pegem Akademi.
• Başar, H. (2016). Sınıf yönetimi. Anı Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (2005). Eğitim psikolojisi, gelişim, öğrenme ve ortamı. Nobel Yayınları.
• Buckley, J., Schneider, M., & Shang, Y. (2005). Fix it & they might stay: School facility quality and teacher retention in Washington, D.C.Teachers College Press, 107, 1107-1123. https://www.tcrecord.org/
• Can, N. (2004). Öğretmenlerin geliştirilmesi ve etkili öğretmen davranışları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 103-119. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23749/253023
• Celep, C. (2008). Sınıf yönetiminde kuram ve uygulama. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Clarke, H. (2001). Building education: The role of the physical environment in enhancing teaching and learning. In British Educational Research Associationannual Conference, University of Leeds.
• Claus, C. J., Booth-Butterfield, M., & Chory, R. M. (2012). The relationship between instructor misbehaviors and student antisocial behavioral alteration techniques: The roles of instructor attractiveness, humor, and relational closeness. Communication Education, 61(2), 161-183. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03634523.2011.647922
• Cruickshank, D. L., Bainer, D. L., & Metcalf, K. K (1995). The act of teaching. McGraw-Hill.
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: okul aile dayanışması. İlköğretim-Online, 2(2), 28-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8612/107265
• Çengel, M. (2013). Sınıf iklimi oluşması sürecinde örtük program: Meslek liseleri üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Çelik, O. (2019). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin öz yeterlilikleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi) Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Denzin, N. K. (1978). The research act: A theoretical ıntroduction to sociological methods. McGraw-Hill.
• Dönmez, B. (2004). Sosyal bir sistem olarak sınıf ve sınıfın öğrenme iklimi. İçinde M. Şişman & S. Turan (Eds.), Sınıf Yönetimi (ss. 43-62). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Döş, İ. (2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38 (170). http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2029
• Erden, M. (2005). Öğretmenlik mesleğine giriş. Alkım Yayınları.
• Evans, J. F. (2002). Effective teachers: An investigation from the perspective of elementary school students. Action in Teacher Education, 24(3), 51-62. https://doi.org/10.1080/01626620.2002.10734431
• Evans, I. M., Harvey, S.T., Buckley, L. and Yan, E. (2009). Differentiating classroom climate concepts: Academic, management, and emotional environments. New Zealand Journal of Social Sciences Online, 4, 131–146. https://doi.org/10.1080/1177083X.2009.9522449
• Eygü, H., & Kılınç, A. (2019). Sosyo-ekonomik gelişmişlik algısı üzerinde etkili olan faktörlerin sıralı logit model yardımıyla araştırılması: Erzurum-Kayseri örneği. Journal of Academic Value Studies, 5, 1023-1040. https://doi.org/10.29228/javs.38807
• Fisher, K. (2004). Revoicing Classrooms: A Spatial Manifesto. Comprehensive Education Symposium Journals, 46(1), 36-38. https://journals.lwbooks.co.uk/forum/vol-46-issue-1/abstract-2145/
• Gazelle, H. (2006). Class climate moderates peer relations and emotional adjustment in children with an early history of anxious solitude: A child environment model. Developmental Psychology, 42(6), 1179-1192. https://doi.org/10.1037/0012-1649.42.6.1179
• Gaziel, H. H. (2007). Re-examining the relationship between principals ınstructional/educational leadership and student achievement. Journal of Social Science, 15(1), 17-24. https://doi.org/10.1080/09718923.2007.11892557
• Girmen, P. (2001). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerini karşılama düzeyleri. (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Güler, E. (2005). Liselerde öğretmenlerin sınıf yönetimi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Gültekin, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin ideal öğretmen algısı. Electronic Turkish Studies, 10(11), 725 756. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.862
• Hofstein, A., Nahum, T. L. & Shore, R. (2001). Assessment of the Learning Environment of Inquiry-Type Laboratories in High School Chemistry. Learning Environment Research, 4, 193-207. https://link.springer.com/article/10.1023%2FA%3A1012467417645
• Johnson, D. I. (2009). Connected classroom climate: A validity study. Communication Research Reports, 26(2), 146–157. https://doi.org/10.1080/08824090902861622
• Kayan, M. F. (2020). Evde ders okulda ödev modelinin akademik başarı, kalıcılık ve sınıf iklimi üzerindeki etkisi. (Doktora tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Korkmaz, İ. (2002). İstenmeyen davranışların önlenmesi. İçinde Z. Kaya (Ed.), Sınıf Yönetimi (ss. 175-193). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koutsoulis, M. (2003). The characteristics of the effective teacher in cyprus public high school: the students' perspective. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, IL, April 21-25, 2003. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED478761.pdf
• Kuşaksız, N. (2010). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Üsküdar ilçesi örneği). (Yüksek lisans tezi) Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Lee, S. W. (Ed.). (2005). Encyclopedia of School Psychology. Sage Publications.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. SAGE Publications.
• Minor, L. C., Onwuegbuzie, A. J., Witcher, A. E., & James, T. L. (2002). Preservice teachers’ educational beliefs and their perceptions of characteristics of effective teachers. Journal of Educational Research, 96(2), 116-127. https://www.jstor.org/stable/27542420
• Moreira, J. S. (2002). Student perceptions of ideal teaching practices. A dissertation submitted to the faculty of the graduate school in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of education. University of Pacific Stockton, California.
• Mumcu, M. (2008). İlköğretim okulu öğrenci ve öğretmenlerinin gerçek ve tercih edilen sınıf atmosferi algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Murphy, K. P., Delli, L. A. M., & Edwards, M. N. (2004). The good teacher and good teaching: Comparing beliefs of second-grade students,preservice teachers and inservice teachers. The Journal of Experimental Education, 72(2), 69-92. https://www.jstor.org/stable/20157360
• Nicholas, H., & Willliams, A. (2010). School experience influences on pre-service teachers’ evolving beliefs about effective teaching. Teaching and Teacher Education, 26, 278-289. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.03.010
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2) , 126-149. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13712/166017
• Özdemir, İ. E. (2011). Sınıf ortamında istenmeyen davranışlar ve yönetimi. İçinde M. Ç. Özdemir (Ed.), Sınıf yönetimi, (ss. 75-96). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özden, Y. (2011). Öğrenme ve öğretme. PegemA Yayıncılık.
• Özer, N. (2014). Sınıfın fiziksel ortamı ve yönetimi. İçinde T. Argon & Ş. Sezgin Nartgün (Ed.), Sınıf Yönetimi (ss. 51-79). Maya Akademi Yayıncılık.
• Patton, M. Q. ( 2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pianta, R. C., Steinberg M. S., & Rollins K. B. (1995). The first two years of school: Teacher-child relationships and deflections in children’s classroom adjustment. Development and Psychopathology, 7, 295-312. https://doi.org/10.1017/S0954579400006519
• Rudasill, K. M. (2011). Child temperament, teacher–child interactions, and teacher–child relationships: A longitudinal investigation from first to third grade. Early Childhood Research Quarterly, 26(2), 147-156. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2010.07.002
• Sadık, F. (2000). İlköğretim 1. aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Sharts-Hopko, N. C. (2002). Assessing rigor in qualitative research. Journal of the Association of Nurses In Aids Care, 13(4), 84-86. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1055329006603749?via%3Dihub
• Strang, D. K. (2007). Examining effective technology project leadership traits and behaviours. Computers in Human Behaviours, 23, 424-462. https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.10.041
• Şad, S.N. (2012). Investigation of parental ınvolvement tasks as predictors of primary students’ turkish, math, and science & technology achievement. Eğitim Araştırmaları - Eurasian Journal of Educational Research, 49, 173- 196. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1059918.pdf
• Şişman, M. (2020). Eğitimde mükemmellik arayışı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tarhan, S. (2008). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin etkili okul algıları. (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Walls, R. T., Nardi, A. H., Von Minden, A. M. ve Hoffman, N. (2002). The Characteristics of Effective and Ineffective Teachers. Teacher Education Quarterly, 29(1), 39-48. https://www.jstor.org/stable/23478326
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, V. (2006). İlköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Düzce ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Yiğit, B. (2008). Sınıf yönetimi; Teori, ve pratik uygulamalar. Kriter Yayınevi.
• Yücel, C., Şengil Akar, Ş., Binici, U., Karataş, E. ve Demirhan, G. (2012). Sınıf Yönetimini Etkileyen Etmenler. İçinde R. Sarpkaya (Ed.), Sınıf yönetimi, (ss. 27-56). Anı Yayıncılık.