Hayat Bilgisi Öğretiminde Disiplinlerarası Yaklaşım Bağlamında Müzik ve Görsel Sanat Derslerinden Yararlanılmasının Öğrenci Başarısına Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 20, 6 - 16, 15.11.2023

Aslı Elgün

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilkokul 1. sınıf hayat bilgisi dersinde disiplinlerarası yaklaşım bağlamında müzik ve görsel sanatlar derslerinden yararlanmanın öğrenci başarısına olan etkisini incelemektir. Çalışma grubunda toplam 55 öğrenci bulunmaktadır. Bu araştırmada deneysel yöntem benimsenmiştir. Araştırmada, veri toplama yöntemi olarak “Ön Test-Son Testi Kontrol Gruplu Yarı Deneysel Desen” kullanılmıştır. 1. Sınıf hayat bilgisi dersinde yer alan “Güneş, Ay, Dünya ve Yıldızlar” ile “Mevsimler” konu kazanımları, kontrol grubu öğrencileriyle programa dayalı eğitimle işlenirken; deney grubunda bu dersler beş hafta boyunca Müzik ve Görsel Sanatlar dersleri ilişkilendirilerek disiplinler arası yaklaşım yöntemiyle işlenmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen nicel veriler SPSS 18 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi sonucunda; deney ile kontrol grubu öğrencilerine uygulanan ön test sonrası başarı puanları arasındaki farklılığın anlamlı olmadığı son test puanlarının arasındaki farklılığın deney grubu lehine anlamlı olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Disiplinlerarası Yaklaşım, Hayat Bilgisi, Görsel Sanatlar, Müzik.

The Impact of Employing Music and Visual Art Lessons within the Context of Interdisciplinary Approach on Student Achievement in Social Studies Instruction

Öz

This study attempts to examine the impact of employing music and visual arts lessons within the context of interdisciplinary approach in primary school 1st grade social studies course on student achievement. The working group held 55 students. Experimental method was used in the present study. This study deployed "Quasi-experimental Pretest-Posttest Control Group Design" as a quantitative data collection method. While the learning outcomes of "Sun, Moon, Earth and Stars" and "Seasons" in the grade life studies lesson were taught in parallel to curriculum-based education in the control group; these lessons were taught with the interdisciplinary approach method by associating the Music and Visual Arts lessons for five weeks in the experimental group. Quantitative data were analyzed through use of SPSS 18 program. The results indicated no significant difference across the pre-test scores of the experimental and control groups, yet a significant difference was noted across the post-test scores in favor of the experimental group.

Anahtar Kelimeler

Interdisciplinary Approach, Social Studies, Visual Arts, Music.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (1998). Öğretmen etkinliğinin artırılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 5-10.
• Adams, T. L. (2000). Helping children learn mathematics through multiple intelligences and standards for school mathematics, Childhood Education, 77(2), 86-94.
• Apostel, Leo. (1970). Interdisciplinarty; problems of teaching and research in universities. Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development.
• Arslan, D. (2012). İlköğretim ikinci kademe görsel sanatlar dersi hakkında okul yöneticilerinin görüşleri: Ankara ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Aslan, S. (2017). Çokkültürlü eğitime dayalı olarak geliştirilen disiplinler arası öğretim programı aracılığıyla öğrencilerde hoşgörü değerinin ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilme sürecinin incelenmesi: Bir durum çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Aslantaş, S. (2013). İlköğretim 4. sınıf görsel sanatlar dersinde disiplinlerarası yaklaşıma göre yapılan öğretimin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına etkisi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (2), 1-13.
• Atılgan, H. (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aybek, B. (2001). Disiplinlerarası (bütünleştirilmiş) öğretim yaklaşımı. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3, 1-7.
• Aydın, G. ve Balım, A. G. (2005). Yapılandırmacı yaklaşıma göre modellendirilmiş disiplinlerarası uygulama: enerji konularının öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 145-166.
• Aydoğan, K. E. B. (2008). Sanatta disiplinlerarası bir yaklaşım: performans sanatı. Art-e Sanat Dergisi, 1(1), 1-17. Aytar, A. ve Kaptan, S. Y. (2021). Öğretmen adaylarının disiplinler arası eğitime ilişkin görüşleri. Journal of Social Science and Values Education, 2(1), 24-50.
• Baş, M., Işık Tertemiz, N. ve TAY, B. (2021). The effects of ıntegrated mathematics and life studies teaching on 3rd grade students' attitude levels. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 5(2), 158-180.
• Baysal, Z. N., Tezcan, Ö. ve Demirbaş Nemli, B. (2017). Hayat bilgisi ders bütünlüğünün ve gerekliliğinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 476-492.
• Budak Coşkun, S. (2009). İlköğretim 8. sınıf matematik dersinin disiplinler arası yaklaşımla işlenmesinin öğrencilerin matematik başarıları ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Deneysel desenler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cengizhan, S. ve Balci, S. (2022). Evaluation of students', teacher's, parents' views on ınterdisciplinary preschool education teaching on science practices. Cumhuriyet International Journal of Education, 11(1), 164-176.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: desen ve analiz. A. Aypay (Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Courtney, Timothy, M. (2006). Interdisciplinary ınstruction and student engagement, a case study of Midwestern Suburban High School. (Unpublished master’s thesis). Northern Illinois University, Bangladesh.
• Çakırer Sözen, A. (1999). İlköğretim okulları 1. kademede hayat bilgisi dersinin müzik destekli ve geleneksel yaklaşımla işlenmesinin öğrenci başarısı açısından karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Çelebi, G. (2020). Beşinci sınıf matematik öğretim programı ile bütünleştirilmiş bilimsellik değeri eğitim programının etkililiğinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Delier, A. (2005). Sanat eğitiminde disiplinlerarası yaklaşımlar. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Demirel, Ö., Tuncel, İ., Demirhan, C. ve Demir, K. (2008). Çoklu zekâ kuramı ile disiplinlerarası yaklaşımı temel alan uygulamalara ilişkin öğretmen-öğrenci görüşleri. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1/2), 75-86.
• Deneme, S. & Ada, S. (2012). On applying the interdisciplinary approach in primary school. Procedia- Social and Behavioral Sciences Dergisi, 46, 885-889.
• Duman, A ve Yenilmez, K. (2008). İlköğretimde matematik başarısını etkileyen faktörlere ilişkin öğrenci görüşleri. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 252-268.
• Duman, B. ve Aybek, B. (2003). Süreç-temelli ve disiplinlerarası öğretim yaklaşımları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 1-12.
• Ece, A. S. ve Çeşit, C. (2011). Türkiye’de lisansüstü düzeyde yapılan disiplinler arası müzik araştırmaları ve sonuçları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(17), 599-617.
• Edeer, Ş. (2005). Sanat eğitiminde disiplinlerarası yaklaşım. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 78–84.
• Gay, L. R, Mills, G. E., & Airasian, P. (2012). Educational research: competencies for analysis and applications (11. Baskı). USA: Pearson Education.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. Boston: Pearson.
• Gilberd, J. C. (1989). “A two-week K-6 interdiciplinary unit.” interdiciplinary vurriculum: design and implementation. USA: Edwards Brothers.
• Göker, M. (2021). Tarih öğretiminde disiplinlerarası yaklaşım ile edebiyattan yararlanılmasına ilişkin öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• Güleryüz, H. (2008). Hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Gültekin, M. ve Kılıç, Z. (2014). Hayat bilgisi dersinin sosyal bilgiler ve fen bilimleri dersleri bakımından işlevselliği incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(8), 85-98.
• Güneş, T. ve Demir, S. (2007). İlköğretim müfredatındaki hayat bilgisi derslerinin, öğrencileri fen öğrenmeye hazırlamadaki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33)- 169-180.
• Güngördü, E. (2001). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İçli, S. (1988). İnsanın vasıf dokusunun geliştirilmesinde müziğin işlevi, Müzik Kongresi Bildirisi, Ankara, 221-222. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kanatlı, F. ve Çekici, Y. (2013). Türkçe öğretiminde disiplinler arası olanaklar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 223-234.
• Kaplan, E. G. (2006). İlköğretim okulları 2. sınıf hayat bilgisi dersinde müzik destekli öğretim yöntemleri kullanılmasının öğrenci kazanımlarına etkisi. (Ankara Altınorda İlköğretim Okulu örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kara, N. (2021). Hayat bilgisi dersinin disiplinler arası öğretimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Karakuş, M., Türkkan, B. T. ve Karakuş, F. (2017). Fen bilgisi ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin disiplinlerarası yaklaşıma yönelik görüşlerinin belirlenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 509-524.
• Korkmaz, H. ve Konukaldı, I. (2015). İlköğretim fen ve teknoloji eğitiminde disiplinler arası tematik öğretim yaklaşımının öğrencilerin öğrenme ürünleri üzerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1-22.
• Kölemen, C. Ş. ve Erişen, Y. (2017). Mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve eleştirel düşünme becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 2(1), 42-60. Krong, S.L. (1995). “Art” the integrated early childhood curriculum. USA: Mc Graw – Hill.
• Kul, S. (2014). Uygun istatistiksel test seçim kılavuzu/guideline for suitable statistical test selection. Plevra Bülteni, 8(2), 26-29.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2017). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2, 3. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2, 3. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1969). İlkokul programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Özdemir, A. ve Şentürk, H. İ. B. N. (2015). Temel sanat eğitiminde disiplinlerarası yaklaşıma dayalı (müzik destekli) uygulamanın öğrenci tutum düzeyine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 63(63), 15-30.
• Özkök, A. (2004). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı sanat eğitiminin yaratıcı problem çözme becerisine etkisi ve bir model önerisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Şen, Y. (2006). Okulöncesi dönemde, çocuğun gelişiminde müziğin önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 337-344.
• Tekerek, B. ve Cebesoy, Ü. B. (2017). 8. sınıf öğrencilerinin ısı-sıcaklık ünitesindeki çizgi grafiği ile ilgili zorlukları üzerine disiplinler arası bir çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 307-332.
• Turna, Ö. ve Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinler arası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 34-55.
• Turna, Ö., Bolat, M. ve Keskin, S. (2012). Disiplinler arası yaklaşım: müzik, fizik, matematik örneği, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30.
• Uçan, A. (1997). Müzik eğitimi (temel kavramlar-ilkeler-yaklaşımlar). Müzik Ansiklopedi Yayınları.
• Ulus, H. (2019). Görsel sanatlar dersi öğretim programında hedeflenen kazanımların disiplinlerarası/tematik yaklaşım açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 7(38), 459-473.
• Yarımca, Ö. (2011) Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı bir durum çalışması. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (25), 1-22.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 89-94.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.