YAZAR, EDİTÖR VE HAKEMLERİN

ETİK SORUMLULUKLARI VE GÖREVLERİ


Yayın Etiği
Türk Fen ve Sağlık Dergisi kullanıcıları olan (editör, yazar, hakem, bölüm editörü, okuyucu) tüm yapılan işlemlerde dergimizin yayınladığı ve Dergipark sayfamızda yayınladığımız Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirtilen etik kurallara ve sorumluluklara uymak zorundadır. Bu etik kurallara ve sorumluluklar aşağıda da özetlenmiştir.

Yazarların Etik Sorumlulukları
· Yazarlar çalışmalarını özgün olarak hazırlar ve gönderir.

· Yazarlar gönderdikleri makalelerde yapmış oldukları atıfların ve alıntıların doğru ve eksiksiz olmasını sağlar.

· Yazarlar gönderdikleri makalelerde çıkar çatışması olabilecek durumları belirtmeleri ve açıklamaları gerekir.

· Editör, hakem ve bölüm editörü tarafından yazardan makalesine ait ham veriler talep edebilir. Bundan dolayı yazar makalesine ait ham verileri sunacak şekilde hazır bulundurmalıdır.

· Etik rapor alınması gereken çalışmalarda yazar tarafından makale ile birlikte Etik raporun da göndermesi zorunludur.

· Yazarlar ön kontrol, değerlendirme, düzenleme ve yayın aşamalarının herhangi birinde makalesi hakkında hatalar ve yanlışlıklar bulunması halinde makaleyi düzeltme veya geri çekme işlemleri için dergi yönetimine bilgi vermek zorundadır.

· Yazarlar aynı anda iki dergide aynı makale için süreç takip edemez. Bir dergide süreç tamamlandığında ve makalesi red edildiğinde diğer dergiye makalesini gönderebilir. Başka bir dergide yayınlanmış makale Türk Fen ve Sağlık Dergisi’ne gönderilemez.

· Türk Fen ve Sağlık Dergisinde değerlendirme süreci başlamış bir makaleye yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkarma gibi işlemlere ihtiyaç duyulduğu takdirde dergi yönetimine tüm yazarların onayı ile başvuruda yapılabilir. Dergi yönetimi başvuruyu inceleyip kararı sorumlu yazara bildirir.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Türk Fen ve Sağlık Dergisi editör ve bölüm editörleri, Dergipark sayfamızda bulunan Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan " CODE OF CONDUCT AND BEST PRACTICE GUIDELINES FOR JOURNAL EDITORS " ve "COPE BEST PRACTICE GUIDELINES FOR JOURNAL EDITORS" rehberleri belirtilen etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır. Bu görev ve sorumluluklar aşağıda özetlenmiştir.

Editörlerin Okuyucu ile ilişkiler
Editörler yayınlanan çalışmalar hakkında okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak ve gereken cevapları ve işlemleri yapmakla yükümlüdür.
Editörlerin Yazarlar ile ilişkiler
· Editörler makalenin özgün değerine, derginin amaçlarına ve etik kurallara dayanılarak makale hakkındaki kararını verir.
· Makale özgün değeri yüksek, dergi amaçlarına ve etik kurallar dikkate alınarak hazırlanmış makaleyi değerlendirme sürecine almalıdır.
· Editör ve bölüm editörü önemli bir gerekçe olmadığı sürece olumlu yöndeki hakem görüşlerini dikkate alması gerekir.
· Yazarlardan gelen talep ve görüşlere geri bildirimler ile dönüş yapması gerekmektedir.
Editörlerin Hakemler ile ilişkiler
· Atanacak hakemler makale konusuna uygun olarak seçilmelidir.
· Hakem ile yazarlar arasında çıkar çatışması ve çıkar ilişkisi olmamasına özen göstermelidir.
· Makale değerlendirme sürecinde hakemlere rehberlik etmesi ve talep ettiği bilgiyi sağlamakla görevlidir.
· Editör körleme hakemlik sayesinde yazar ve hakemin kimlik bilgilerini gizlemekle yükümlüdür.
· Hakemlerin makaleyi zamanında, tarafsız ve bilimsel olarak değerlendirmesi için gereken uyarıları ve tedbirleri alması gerekmektedir.
· Dergimize hakemlik yapanların sayısını artırması yönünde gayret göstermelidir.
Editörlerin Danışma Kurulu ile ilişkiler
Editörler, makaleler hakkında danışma kurulunun görüş ve önerilerini dikkate alması gerekmektedir.
Editörlerin Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler
Editörler makale hakkında alacağı kararlar dergi sahibi ve yayıncı kuruluştan bağımsız olmalıdır.
Editörlerin makaleyi yayına vermesi.
Editörler; dergide yayına verilecek makalelerde dergi yayın ilkelerini, dergi amaçlarını ve uluslararası standartları gözetmekle sorumludur.
Kişisel verilerin muhafazası
Editörler makale yazarlarının rızası haricindeki kişisel bilgilerini üçüncü kişilere aktarmamakla sorumludur.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler makale içeriklerinde insan ve hayvanlar üzerinde yapılmış çalışmalar olması durumunda insan ve hayvan haklarını korumakla sorumludur. Etik kurul raporu alınması gereken çalışmalarda etik kurul onayı gönderilmemesi durumunda makaleyi reddetmekle sorumludur.
Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler dergiye gönderilen ve yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet haklarını korumakla sorumludur.
Editörlere gelen Şikayetler
Editörler hakem, yazar ve okuyuculardan gelen şikayetlere açık ve aydınlatıcı cevap vermekle sorumludur.
Çıkar çatışmaları ve ilişkileri
Editörler makalelerin tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirme süreçlerinin tamamlanması için yazarlar, hakemler ve üçüncü kişiler arasında oluşabilecek çıkar ilişkisi ve çatışmalarına karşı önlem almakla sorumludur.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
· Hakemler makaleyi çıkar çatışması ve ilişkisi olması durumunda makaleyi değerlendirmemekle sorumludur.
· Hakemler makaleyi gizlilik ve tarafsızlık ilkelerine dikkat ederek değerlendirmekle sorumludur.
· Hakemler kendilerine gönderilen çalışmayı değerlendirme süreci tamamlanıncaya ve yayına verilinceye kadar herhangi bir amaç için kullanamaz.
· Hakemler makaleyi değerlendirirken yazarların cinsiyeti, milliyeti, dini inançları, siyasi görüşlerinin değerlendirmeye etki etmesine izin vermemekle sorumludur.
· Hakemler makaleyi değerlendirirken nazik ve yapıcı bir dil kullanmalıdır. Hakaret içeren, iftira ve düşmanlık belirten yorum ve ifadelerden kaçınmalıdır.
· Hakemler makaleyi zamanında ve etik kurallara dikkat ederek değerlendirmekle sorumludur.