SINIF EĞİTİMİNDE HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER DERS KİTABI İÇERİSİNDE YER ALAN TARİH KONULARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 8, 658 - 670, 15.09.2020

Osman Akhan

https://doi.org/10.30520/tjsosci.789155

Öz

Sınıf eğitiminde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitapları içerisinde yer alan tarih disiplini ile ilgili konu ve kazanımların incelenmesinin amaçlandığı bu araştırmada, sınıf eğitiminde yer alan hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim programları, hayat bilgisi ders kitapları (1, 2 ve 3. sınıf) ve sosyal bilgiler ders kitabı (4. sınıf) incelenmiştir. Araştırmada yöntem olarak tarama modeli içerisinde yer alan literatür taraması/döküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Tarama sonucunda elde edilen dökümanlar betimsel analiz yöntemine dayalı olarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, tarih konularının öğretimine ilkokul düzeyinde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersi içerisinde yer verildiği fakat ilk hayat bilgisi dersinde toplam kazanım sayısına göre tarih konularının az olduğu görülmüştür. Tarih disiplini ile ilgili programlarda ve ders kitaplarında sınıf düzeyleri artıkça kazanım ve konu içeriklerinin faklılaştığı fakat konu isimlerinin benzer olduğu görülmüştür. Ayrıca hayat bilgisi öğretim programında konu ve içerik ile ilgili görselerin, öğrenciler için yeterli düzeyde açıklayıcı ve bilgilendirici olmadığını da söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi,, Sosyal Bilgiler,, Öğretim programı,, Ders Kitabı,, Tarih.

A STUDY ON THE TOPICS OF HISTORY INCLUDED IN THE LIFE SCIENCE AND SOCIAL STUDIES TEXTBOOKS IN CLASS TEACHING

Öz

The Life Science and Social Studies curricula and textbooks of Life Science (grades 1, 2 and 3) and textbooks of Social Studies (grade 4) were examined in this study, which aimed to investigate the subjects and acquirements related to the discipline of history included in the Life Science and Social Studies curricula and in the textbooks. The review of literature/document analysis method, which is a survey model, was used in the study. The documents obtained as a result of the survey were analyzed using the descriptive analysis model. When the results of the study were evaluated in general, it was observed that the topics of history were incorporated in the Life Science and Social Studies courses at the elementary education level, but it was found that the topics of history were fewer in number compared with the other acquirements in the Life Science course. It was seen that as the grade levels increased, the acquirements and topic contents related to the discipline of history differed in the curricula and textbooks but the names of the topics related to the discipline of history were similar. It is also possible to say that the visuals of the topics and the contents in the Life Science curriculum were not explanatory and informative enough.

Anahtar Kelimeler

Life science,, social studies,, curriculum,

Kaynakça

• Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-486.
• Aktın, K. ve Dilek, G. (2014). Tarih/sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: abd örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
• Aslan, E. (2006). Neden tarih öğretiyoruz?. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 162-174.
• Ata, B. (2017). İlkokul düzeyinde tarih öğretimi. Turkish History Education Journal, 6(2), 469-481.
• Booth, A. & Booth, J. (1999). Passion, purpose and value: history teaching and preparing students to make a living. Teaching and Teacher Education, 15, 448-463.
• Cooper, H. (2015). How can we plan for progression in primary school history?. Revista de Estudios Sociales, 52, 16-31.
• Çoldur, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin milli tarih öğretimi hakkındaki görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Demir, H. (2017, Nisan). İlköğretim 1-4. sınıf kitaplarında atatürk konularının öğretim yeterliliği konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşleri: ısparta örneği. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, Antalya.
• Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
• Dere, İ. ve Emeksever, A. (2018). Hayat bilgisi derslerinde sözlü tarihle kültürel mirasın öğretimi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 2(4), 40-47.
• Derya, R. (2018). Sınıf öğretmenlerinin yerel tarih öğretimi ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi (4. sınıf örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Dündar, Ş. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal bilgiler dersinde bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih hakkındaki görüşleri. İlköğretim Online, 16(4), 1621-1643.
• Godsell, S. (2016). What is history? views from a primary school teacher education programme. South African Journal of Childhood Education, 6(1), 1-10.
• Güler, T. ve Tuğrul, B. (2007). Okul öncesi çocuklarına yönelik sosyal çalışma alanında tarih ve coğrafya eğitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(33), 29-35.
• Işık, H. (2008). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler tarih konularının öğretiminde kanıt temelli öğrenme modeli: bir aksiyon araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaymakcı, S. (2017). Türkiye’de tarih öğretiminin yönelimi üzerine bir değerlendirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2153-2172.
• Köksal, H. (2008). Çocukluk, değişen dünya ve tarih öğretiminden beklentiler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 388-396.
• MEB. (2018a). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar). Ankara.
• MEB. (2018b). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara.
• Öner, D. (2018). Okul öncesinde sosyal bilgiler eğitimi: öğretmen görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Özcan, E. (2019). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersi tarih konularının aktif öğrenme modeliyle öğretilmesine ilişkin bir eylem araştırması. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 2(1), 58-74.
• Sezginsoy, B. ve Akkoyunlu, B. (2011). Sosyal bilgiler dersinde tarih bilinci oluşturmada dizgeli öğretimin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 411-422.
• Şimşek, A. (2010). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarih öğretimine ilişkin tutumları. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 181-203.
• Yalçınkaya, E. (2013). Tarih kavramına yönelik sınıf öğretmeni adaylarının ürettikleri metaforların incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(3), 95-112.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştirma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.