Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Algılarının Çiz-Yaz-Anlat Tekniğiyle İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 280 - 305, 30.04.2020

Servet Üztemur , Erkan Dinç , Hüsameddin Ekinci

https://doi.org/10.17569/tojqi.694629

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler algılarını çiz-yaz-anlat tekniğiyle incelemektir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği araştırmanın çalışma grubunu Gaziantep il merkezindeki kamu ortaokullarında okuyan 200 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada ortaokul öğrencilerinin genel sosyal bilgiler algılarını tespit edebilmek için onlardan sosyal bilgiler deyince akıllarına gelen ilk beş şeyi çizmeleri istenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında bu beş çizim arasından sosyal bilgiler ile en çok özdeşleştirdikleri bir tanesini seçerek bu çizimi seçme nedenlerini ayrıntılı bir şekilde yazmaları istenmiştir. Üçüncü aşamada çalışma grubu içerisinden seçilen gönüllü sekiz öğrenciyle derinlemesine yapılandırılmamış görüşmeler yapılmıştır. İçerik analizi sonuçları, öğrencilerin genel sosyal bilgiler algılarının 10 farklı tema altında toplandığını göstermiştir. Sosyal bilgiler ile en çok beşerî coğrafya ve tarih içerikli çizimlerin özdeşleştirilmiştir. Öğrencilerin sosyal bilgiler algılarının arkasında yatan nedenler 12 farklı tema altında toplanmıştır. Sonuçlar, ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler algılarının çok çeşitli ve karmaşık bir yapıda olduğunu ortaya koymakla birlikte sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarıyla uyumludur.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, çiz-yaz-anlat tekniği, ortaokul öğrencileri, fenomenoloji, çizimler

Using Draw-Write-Tell Technique to Explore Middle School Students' Conceptions of the Social Studies Course

Öz

The current research aims to use the ‘draw-write-tell’ method to explore middle school students’ conceptions of the social studies course. The study group of this qualitative research consists of 200 middle school students attending public middle schools in the city center of Gaziantep. The study was carried out in three stages: In the first stage, to determine the participants’ overall conceptions of the social studies course, they were asked to draw the first five things that the course evoked in them. In the second stage, the participants were asked to pick one drawing among five, which they most identified with the social studies course, and write down why they picked that drawing. In the third stage, in-depth unstructured interviews were conducted with eight volunteering students. Results of the content analysis showed that students’ overall conceptions of the social studies course could be gathered under 10 themes. Also, drawings related to human geography and history were identified most with the social studies course. Besides, the reasons behind students’ conceptions of the social studies course were gathered under 12 themes. Our findings reveal that middle school students’ conceptions of the social studies course are very diverse and complex, but consistent with the general objectives of the social studies curriculum.

Anahtar Kelimeler

social studies, draw-write-tell technique, middle school students, phenomenology, drawings

Kaynakça

• Acun, İ. (2009). Bilgisayar destekli öğretim uygulamaları. C. Öztürk (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi: demokratik vatandaşlık eğitimi (343-365). Ankara: Pegem Akademi.
• Alazzi, K. & Chiodo, J. J. (2004). Students’ perceptions of social studies: A study of middle school and high school students in Jordan. Internatıonal Journal of Scholarly Acadmıc Intellectual Dıversıty, 6(1).
• Altun, A. (2016). Tarih merakına yönelik bir inceleme: fen-edebiyat fakültesi (aibü) tarih bölümü öğrencilerinin tarihe dair merakları. Turkish History Education Journal, 5(2), 390-436.
• Ata, B. (2009). Sosyal bilgiler öğretim programı. C. Öztürk (Edt). Sosyal Bilgiler Öğretimi: Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (33-47). Ankara: Pegem Akademi.
• Byford, J. M. (2002). A phenomenological study of middle school and high school students' perceptions of social studies. Unpublished Doctoral dissertation. The Unıversıty Of Oklahoma, Oklahoma.
• Creswell, J. W. (2013). Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir, çev. edt.), Ankara: Siyasal Yayıncılık.
• Deveci, H., & Gürdoğan, Bayır, Ö. (2011). Hayallerdeki sosyal bilgiler: ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 9-28.
• Dinç, E., & Üztemur, S. (2017). Investigating student teachers’ conceptions of social studies through the multi-dimensional structure of the epistemological beliefs. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 2093–2142. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2017.6.0429
• Doğanay, A. (2009). Etkin vatandaşlık için düşünme becerilerinin eğitimi. C. Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi: Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (145-185). Ankara: Pegem Akademi.
• Dönmez, C., & Yeşilbursa, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin tarih algısı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 415-436.
• Erden, M. (1996). Sosyal bilgiler öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Farris, P. J. (2004). Elemantary and Middle School Social Studies An Interdisciplinary, Multi Cultural Approach. New York: McGraw Hill Companies.
• Giorgi, A. (2009). The descriptive phenomenological method in psychology: A modified Husserlian approach. Pittsburgh: Duquesne University Press.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A.Ü., & Öner, Ü. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 419-436.
• Kabapınar, Y. (2009). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Maya Akademi.
• Kaymakcı, S., & Ata, B. (2012). Social studies teachers’ perceptions about the nature of social studies. Journal of Social Studies Education Research, 3(1), 35-64.
• Mertol, H., Doğdu, M., & Yılar, B. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 176-183.
• NCSS. (2010). National curriculum standards for social studies: introduction. Retrieved from https://www.socialstudies.org/standards/introduction (02.01.2020).
• Özkal, N., Güngör, A. & Çetingöz, D. (2004). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(4), 600-615.
• Öztürk, C., Keskin, S. C., & Otluoğlu, R. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. (Beşinci Basım). Ankara: Pegema Yayınları.
• Plotnik, R. (2009). Algı. (Çev. Tamer Geniş). Psikolojiye Giriş (s.120-146). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Punch, K. (2005). Introduction to social research: Quantitative and qualitative approaches. London: Sage.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. B. Tay ve A. Öcal (Edt.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (1-19). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Smith, J. A. & Osborn, M. (2009). Interpretative phenomenological analysis. J. A. Smith, (Ed.). Qualitative psychology: a practical guide to research methods. (pp. 53-80). London: Sage.
• Sözer, E. (1998). Sosyal bilimler kapsamında sosyal bilgilerin yeri ve önemi. (Edt. G. Can), Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Üztemur, S. (in press). Conception of history through drawings: prospective social studies teachers’ conceptions of history. International Journal of Eurasian Education and Culture
• Yılmaz, K. (2008). Social studies teachers' conceptions of history: calling on historiography, The Journal of Educational Research, 101(3), 158-176.
• Yılmaz, K., & Kaya, M. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 73-95.