Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 52, 23 - 42, 01.03.2019

Yasin Demir , Hatice Kumcağız

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığının farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Katılımcılar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 194’ü (% 52) kadın ve 180’i (% 48) erkek 374 öğrencidir. Veriler; Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu (SMBÖ-YF) ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiş olup analizlerde t testi, ANOVA, ve Scheffe testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin sosyal medya bağımlılıklarının cinsiyetlerine göre farklılaşmadığı, akademik başarısı yüksek olan öğrencilerin sosyal medya bağımlılıklarının düşük olduğu, kullanım süresi fazla olanlar ile sosyal medyayı video/müzik indirmek amacıyla kullananların bağımlılık düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca sosyal medyadan zarar gördüğünü belirten katılımcıların bağımlılık düzeylerinin zarar görmediğini belirtenlere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Social media, social media addiction, university students

Kaynakça

• Alabi, O. F. (2013). A survey of facebook addiction level among selected nigerian university undergraduates. New Media and Mass Communication, 10, 70 – 80.
• Alkan, H. ve Doğan, B. (2018). A research of the relationship between high school students' social media usage and their well-being. International Journal of Educational Research Review, 3(4), 97-102.
• Al-Menayes, J. J. (2014). The relationship between mobile social media use and academic performance in university students. New Media and Mass Communication, 25, 23-29.
• Al-Menayes, J. J. (2015). Dimensions of social media addiction among university students in kuwait. Psychology and Behavioral Sciences, 4(1), 23-28. doi: 10.11648/j.pbs.20150401.14
• Asemah, E. S., Okpanachi, R. S. ve Edegoh, L.O.N. (2013). Influence of social media on the academic performance of the undergraduate students of Kogi State University, Anyigba, Nigeria. Journal of Research in Humanities and Social Sciences, 3(12), 90-97.
• Avcı, K. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıklarının sosyal ilişkilerine etkisi.Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 641-655.
• Balcı, Ş. ve Gölcü, A. (2013). Facebook addiction among university students in Turkey: Selçuk üniversitesi örneği . Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(34), 255-278.
• Bozkur, B. ve Gündoğdu, M. (2017). Ergenlerde utangaçlık, kendini gizleme ve sosyal medya tutumları ilişkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 147-159.
• Cabral, J. (2008). Is generation y addicted to social media? The Elon Journal of Undergraduate Research in Communication, 2(1), 1-10.
• Dau, B. (2015). Social computing: A study assessing the ımpacts of social network addiction among the students in northern nigeria. International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), 3(1), 37-40.
• Demir, Ü. (2016). Sosyal medya kullanımı ve aile iletişimi: Çanakkale’de lise öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 9(2), 27-50. doi: 10.18094/si.99029
• Demir, Y. ve Kutlu, M. (2017). Relationships among internet addiction, academic procrastination and academic achievement. The Journal of Academic Social Science Studie, 61, 91-105.
• Diker, Z. ve Uçar, M. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanım amaçlarına yönelik bir araştırma: Safranbolu meslek yüksekokulu örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 376-386.
• Durak, H. ve Seferoğlu, S.S. (2016). Türkiye'de sosyal medya okuryazarlığı ve sosyal ağ kullanım örüntülerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 526-535.
• Hinson, R (2011). Internet browsing behaviour of executive postgraduate students. Information Development, 27(3), 176 -185.
• Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
• Karasar, N (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Karpinski, A. C., Kirschner, P. A., Ozer, I., Mellott, J. A.ve Ochwo, P. (2013). An exploration of social networking site use, multitasking, and academic performance among United States and European university students. Computers in Human Behavior, 29(3), 1182-1192.
• Kirschner, P. A. ve Karpinski, A. C. (2010). Facebook® and academic performance. Computers in Human Behavior, 26(6), 1237-1245.
• Kwon, O. ve Wen, Y. (2010). An empirical study of the factors affecting social network service use. Computers in Human Behavior, 26(2), 254-263.
• Lee, C. S. ve Ma, L. (2012). News sharing in social media: the effect of gratifications and prior experience. Computers İn Human Behavior, 28(2), 331–339.
• Marangoz, M., Yeşildağ, B. ve Arıkan S. I. (2012). E-ticaret işletmelerinin web ve sosyal ağ sitelerinin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 3(2), 52-78.
• Otu, A.A. (2015). Social Media Addiction among Students of the University of Ghana (Doctoral dissertation, University of Ghana).
• Savcı, M., Ercengiz, M. ve Aysan, F. (2018). Turkish adaptation of the social media disorder scale in adolescents. Archives of Neuropsychiatry, 55(3), 248.
• Scott, D. M. (2015). The new rules of marketing and PR: How to use social media, online video, mobile applications, blogs, news releases, and viral marketing to reach buyers directly. John Wiley & Sons.
• Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z.ve Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4), 1-10.
• Şahin, C. ve Yağcı, M. (2017). Sosyal medya bağımlılığı ölçeği- yetişkin formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 523-538.
• Şahin, C. ve Kumcağız, H. (2017). The predictive role of narcissism and self-esteem on social media addiction. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(30), 2136-2155.
• Taş, İ. (2017). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği kısa formunun (smbö-kf) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 4(1), 27-40.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 17, 851-870.
• Tess, P. A. (2013). The role of social media in higher education classes (real and virtual)–A literature review. Computers in Human Behavior, 29(5), 60-68.
• Tunç, İ. (2015). İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı. T.C. çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı. https://www.csgb.gov.tr/media/6784/internetvesosyalmedya.pdf)
• Tutgun-Ünal, A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara üniversitesi, İstanbul.
• Yılmazsoy, B. ve Kahraman, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile sosyal medyayı eğitsel amaçlı kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Facebook örneği. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 6(1), 9-20.