SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YAPILANDIRMACI ÖĞRENME ORTAMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 97 - 116, 27.12.2017

Sabahattin Deniz Burcu Çaylı

Öz

Çalışmada,ilkokul
sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme ortamına ilişkin görüşleri
incelenmiştir. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırma, İstanbul ili
Bağcılar ilçesinde MEB (Milli Eğitim Bakanlığı)’na bağlı ilkokullarda görev
yapmakta olan ve random yoluyla seçilen 127 sınıf öğretmeni ile yapılmıştır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Tenenbaum vd. (2001) tarafından
geliştirilen ve Fer ve Cırık (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanan
“Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Ölçeği, bilgi toplama formu ve araştırmacılar
tarafından hazırlanan 6 açık uçlu soru kullanılmıştır. Veri analizleri için
SPSS programı ve NVivo 11 programı ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme
ortamına yönelik görüşleri cinsiyete, üniversiteden mezun oldukları yıla, görev
yaptıkları okulun sosyal- ekonomik çevre koşullarına ve yapılandırmacı öğrenme
yaklaşımları ile ilgili hizmet içi eğitim programlarından yararlanma
düzeylerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Öğretmenlik mesleği
deneyimleri ve okuttukları sınıf düzeylerine göre ise farklılık göstermektedir.
Öğretmenlerin mesleki deneyimleri sınıflarındaki “öğrenen (öğrencilerinin)
ihtiyaçlarını fark etme” ve onlara uygun öğretme-öğrenme tasarımları oluşturma
sürecinde etkili olmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin okuttukları sınıf
düzeylerine göre yapılandırmacı öğrenme ortamlarını düzenlemede ve uygulamada 4.
Sınıf öğretmenlerinin “ tartışmalara ve görüşmelere, düşüncelerin diğerleriyle
paylaşılmasına” sınıflarında daha çok yer verdikleri anlaşılmaktadır.  Sınıf öğretmenleriyle yüz yüze yapılan
görüşmelerde ise mesleki yeterliliklerinin istedikleri düzeyde olmadığı ve bu
nedenle yapılandırmacı öğrenme yaklaşımlarını uygulamada zorlandıkları,
katıldıkları hizmet içi eğitim programlarından istedikleri gibi
faydalanamadıkları anlaşılmaktadır. Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uyum
sağlayan öğretmenlerin düzenledikleri yapılandırmacı öğrenme sınıfları önem
kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacılık, yapılandırmacı öğrenme ortamı, sınıf öğretmeni, hizmet-içi eğitim, öğretmen yeterlikleri

INVESTIGATION OF CLASSROOM TEACHERS’ OPINIONS ABOUT CONSTRUCTIVIST LEARNING ENVIRONMENTS

Öz

The
current study investigated the elementary school classroom teachers’ opinions
about constructivist learning environments. The current study employed the
mixed method. The study was conducted with the participation of randomly
selected classroom teachers working in state elementary schools in the district
of Bagcılar in İstanbul. As the data collection tools in the study,
“Constructivist Learning Environment Scale” developed by Tenenbaum et al.
(2001) and adapted to Turkish by Fer and Cırık (2006), a personal information
form and 6 open-ended questions developed by the researchers were used. In the
analysis of the collected data, SPSS program package,  NVivo 11 and content analysis method were
used. The findings of the analyses revealed that the classroom teachers’
opinions about constructivist learning environment do not significantly vary
depending on gender, year of graduation from university, socio-economic
conditions of the environment where their school is located, whether they have
undergone in-service training about constructivist learning approaches; yet,
they vary significantly depending on professional experience and the grade
levels in which they are teaching. Teachers’ professional experiences are
effective in the process of recognizing the learners’ needs in their classrooms
and constructing teaching-learning designs suitable for these needs. It was understood
that the fourth year students attach more importance to discussions and negotiations
and sharing of opinions in terms of establishing constructivist environments in
their classes. It was concluded from the face-to-face interviews conducted with
the classroom teachers that their professional competencies are at the desired
level; therefore, they experience difficulties in implementing constructivist
approaches and they cannot take their desired benefits from in-service training
programs they have participated in.  The
constructivist learning classrooms organized by teachers adapting to
constructivist learning approach are gaining greater importance.

Anahtar Kelimeler

Constructivism, constructivist learning environment, classroom teacher, in-service training, teacher competencies

Kaynakça

• Acat, B. M. ve Uzunkol, E. (2010). “Sınıf Öğretmenlerinin İlköğretim Programlarındaki Değerlendirme Sürecine İlişkin Görüşleri.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), s. 1-27, [Online]: http: esosder.com adresinden 8 Haziran Nisan 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Ağlagül, D. (2009). Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Düzenleme Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Akınoğlu, O. (2005). “Türkiye’de Uygulanan ve Değişen Eğitim Programlarının Psikolojik Temelleri”. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, s. 31-46.
• Alkan, C., Deryakulu, D. ve Şimşek, N. (1995). Eğitim Teknolojisine Giriş. Önder Matbaacılık, Ankara.
• Altıntaş, S. ve Görgen, G. (2014). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Üzerine Görüşleri (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği”. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 9(8), s. 197-208.
• Aziz, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel.
• Baki, A. ve Gökçek, T.(2012). “Karma Yöntem Araştırmalarına Genel Bir Bakış”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), s.1-21.
• Bruning, R. H., Schraw, G. J. & Ronning, R, R.(1999) Cognitive Psychology and Instruction (3 rd ed.). Columbus,OH:Merrill.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Hazırlama El Kitabı. PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Chin, C. (2007). “Teacher Questioning in Science Classrooms: Approaches That Stimulate Productive Thinking”. Journal of Research in Science Teaching, 44(6), s. 815-843.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Demirci, C. (2009). “Fen Bilgisi Öğretiminde Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımı”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 37, s. 24-35.
• Doğanay, S. ve Sarı, M. (2012). “Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Özelliklerinin Düşünme Dostu Sınıf Özelliklerini Yordama Düzeyi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), s. 21-36.
• Doolittle, P. E. (2014). “Complex Constructivism: a Theoretical Model of Complexity and Cognition”. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 26 (3), s. 485-498.
• Dündar, Ş. (2008). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğrenme Ortamlarının Yapılandırmacı Özellikler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erdem, E. ve Demirel, Ö. (2002). “Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, s. 81-87.
• Fer, S. ve Cırık, İ. (2006). “Öğretmenlerde ve Öğrencilerde, Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Nedir?”, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), s. 1-26.
• İlgen, H. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin ve İlköğretim Öğrencilerinin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamını Değerlendirmeleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Johnson, R. B. & Onwuegbuzie, A. J. (2004). "Mixed Methods Research: A Research Paradigm Whose Time Has Come". Educational researcher, 33(7): p. 14-26.
• Kan, A(2007). “Portfolyo Değerlendirme”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,32, s. 133-144.
• Koç, G. ve Demirel, M.(2004). “Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa: Eğitimde Yeni Paradigma”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, s. 174-180.
• Ocak, G. (2012). “Öğretmenlerin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Kurma Başarılarının Öğretmen ve Öğretmen Adaylarınca Değerlendirilmesi”. Education & Science/ Eğitim ve Bilim, 37(166). s. 25-40.
• Özenç, M. ve Doğan, C. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşım Yeterlik Düzeylerinin Belirlenmesi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Rikers, R. M. J. P., Gog, T.V. & Paas, F. (2008). “The effects of constructivist learning environments: a commentary”. Instructional Science, 36, p. 351-467.
• Swan, M. (2005). Standards Unit Improving learning in mathematics challenges and strategies.
• https://www.ncetm.org.uk/public/ files/224/improving_learning_in_mathematicsi.pdf adresinden 8 Haziran 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Şaşan, H. (2002). “Yapılandırmacı Öğrenme”. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 74, s. 49-52.
• Şeker, H. (2008). “Will The Contructivist Approach Employed in Science Teaching Change The “Grammar” Of Schooling?”, Journal of Baltic Science Education, 7(3), p. 175-18.
• Turan, H. ve Erden, M. (2010). “Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Ortam Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi”. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), s. 1572-1582.
• Uluçınar, U. (2014). “Eğitim Programlarının Psikolojik Temelleri”, Eğitim Programı (Temeller, İlkeler ve Sorunlar), (Çev. Ed: Asım Arı), (Allan C. Ornstein and Francis P. Hunkins), Eğitim Yayın evi, Konya.
• Ünal, G. ve Akpınar, E. (2006). “To What Extend Science Teachers are Constructivist in Their Classrooms”. Journal of Baltic Science Education, 2(10), p. 40-50.
• Ünsal, H. (2013). “Yeni Öğretim Programlarının Uygulanmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri”. İlköğretim Online, 12(3), 635-658. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Yıldırım, A ve Şimşek, H, (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Yılmaz, B. (2006). Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Düzenleme Becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Yıldız teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yurdakul, B. (2004). “Yapılandırmacılık”, Eğitimde Yeni Yönelimler (Ed:Özcan Demirel), Pegem Yayıncılık, Ankara.