UZAK DOĞU KÜLTÜRLERİNDE SERAMİK URNA

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 349 - 374, 29.12.2023

Oğuz Bozdemir , Hüseyin Özçelik

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1358847

Öz

Seramiğin kullanımı, insanlık tarihinin çok eski dönemlerine kadar uzanmaktadır. İlk başlarda temel ihtiyaçların karşılanması için gereksinim duyulan bir malzeme olarak kullanılan seramik, zamanla kullanım alanını genişletmiş ve insan kültürünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Seramik, yaşamın birçok noktasında kullanıldığı gibi, Uzak Doğu’nun inançları gereği çok renkli kültürel etkinliklerinde de yer almıştır. Bu etkinliklerden biri, yaşamını yitiren bedenlerin yakılarak küllerinin ya doğaya savrulması ya da özel kaplarda saklanması şeklindedir. Uzak Doğu’da Budizm ve Taoizm gibi dinlerin etkisinin yaygınlaşmasıyla birlikte, ölü yakma işleminin pratik bir uygulama olduğu düşünülmeye başlanmış ve bu uygulama yaygınlaşmıştır. Yiyeceklerin pişirilmesinden korunmasına kadar birçok işlev gören seramik, bu inanç sistemiyle uyumlu olarak yakılan beden küllerinin saklanması amacıyla pratik bir işlev görme özelliği kazanmıştır. Ve adına urna denilen seramik kaplar kullanılmaya başlanmıştır. Çeşitli kültürel inançlara göre “Urn”, “Burial Jar”, “Navs” olarak adlandırılan ve genellikle vazo şeklinde yapılan urna adı verilenurnalar beden küllerin saklanmasında kullanılır. Özenle hazırlanmış ve karmaşık desenlerle süslenen urnalar, ölen kişinin sosyal statüsünü ve kültürünü yansıtan birçok ayırt edici özellik taşırlar. Urnalar günlük hayatta kullanılan sıradan çömleklerden daha fazlasıdır ve kültürel bir değer taşır. Uzak Doğu’da urnalar, seramiğe alternatif olarak metal, ahşap gibi farklı malzemelerden de yapılmış olsa da genellikle seramik malzeme kullanılmıştır. Bu durum, uzak doğunun zengin ve köklü bir seramik kültürüne sahip olmasının etkisini yansıtabilir. Bu çalışma, Uzak Doğu kültürlerinde geleneksel cenaze törenlerinin önemli bir parçası olan urnaların tarihini, anlamını ve çeşitliliğini araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, farklı malzeme ve şekillerde yapılan urnaların üretim yöntemleri incelenmiş, kültürel anlam ve simgeleştirme açısından benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Urna, Seramik, Defin, Uzak Doğu

Kaynakça

• Başar, G., Yıldız, E.M. & Başar, E. (2021). "Resim Sanatında Antik Yunan mitolojisi ve Dionysos", Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(78): 3348-3360.
• Bernstein, A. (2000). "Fire and Earth: The Forging of Modern Cremation in Meiji Japan", Japanese Journal of Religious Studies, 27(3/4): 297-334.
• Beavan, N., Halcrow, S., McFadgen, B., Hamilton, D., Buckley, B., Sokha, T., Shewan, L., Sokha, O., Fallon, S., Miksic, J., Armstrong, R., O’Reilly, D., Domett, K., & Chhem, K. R. (2012). "Radiocarbon Dates from Jar and Coffin Burials of the Cardamom Mountains Reveal a Unique Mortuary Ritual in Cambodia's Late- to Post-Angkor Period (15th–17th Centuries AD)", Radiocarbon, 54(1): 1–22.