12. Sınıf Öğrencilerinin Biyoloji Sorularını Çözerken Kullandıkları Bilişsel ve Üstbilişsel Stratejiler

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 460 - 476, 01.05.2020

İşınsu Tutar , Yavuz Demir , Emine Hatun Diken

https://doi.org/10.24315/tred.613276

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı Fen Lisesi ve Anadolu Liseleri’nde
öğrenim gören 12. sınıf öğrencilerinin çoktan seçmeli Biyoloji sorularını doğru
yanıtlayanların kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejileri
belirlemektir Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum
çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 1 Fen Lisesi ve 6
Anadolu Lisesi’nden toplam 14 öğrenci oluşturmuştur. Her bir öğrencinin çoktan
seçmeli soruları çözüm süreçlerine ait gözlem kayıtları ile yarı
yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen verilerin transkriptleri yapılmış ve
analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda soruları doğru yanıtlayan öğrencilerin
soruları yanlış yanıtlayan öğrencilerden farklı olarak zihinde canlandırma,
orantı kurma, kelimeleri kalemi ya da parmağıyla takip ederek okuma, kendine
soru sorma gibi bilişsel stratejiler ile ipuçlarının altını çizme ya da
yuvarlak içerisine alma, seçeneklere işaret koyma, tekrar okuma, önemli
noktaları tekrarlama, soru metnindeki şekil, tablo ya da grafikleri tekrar inceleme
gibi üstbilişsel stratejiler kullandıkları tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Çoktan seçmeli biyoloji soruları, , bilişsel ve üstbilişsel stratejiler

Kaynakça

• Akyol, H. (2010). Türkçe öğretim yöntemleri (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Alderman, M. K., Klein, R., Seeley, S. K. and Sanders, M. (1993). Metacognitive self-portraits: Preservice teachers as learners. Reading Research and Instruction, 32(2), 38-54.
• Anastasiou, D. and Griva E. (2009). Awareness of reading strategy use and reading comprehension among poor and good readers. Elementary Education Online, 8(2), 283-297.
• Ayres, P. L. (1993). Why goal-free problems can facilitate learning. Educational Psychology. 18, 376–381.
• Blakey, E. and Spence, S. (1990). Developing metacognition. ERIC Dıgest, ED 327 218. Syracuse: ERIC Clearinghouse on Information Resources. Retrieved June 14, 2009, http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED327218.pdf.
• Charles, R., Lester, F. and O'Daffer, P. (1987). How to evaluate progress in problem solving. The National Council of Teachers of Mathematics, Inc., USA.
• Cope, K. (1990). S.T.O.P. and watch your students’ metacognition grow. Journal of the Wisconsin State Reading Association, 34(4), 17-19.
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design. Choosing among five traditions (second edition). London: Sage.
• Çakıroğlu, A. (2007). Üstbilişsel strateji kullanımının okuduğunu anlama düzeyi düşük öğrencilerde erişi artırımına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çalışkan, S., Selçuk Sezgin, G. ve Erol M. (2006). Fizik öğretmen adaylarının problem çözme davranışlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 73-81.
• De Jong., T. and Ferguson-Hessler, M. G. M .(1986). Cognitive structures of good and poor novice problem solvers in physics. Journal of Educational Psychology, 78, 279-288.
• Diken, E.H. (2014). 9. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri alanındaki çoktan seçmeli soruların çözüm sürecinde kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Diken, E. H. and Yuruk, N. (2016). Comparison of cognitive and metacognitive strategies used by 9th grade students before, while and after solving multiple-choice physics questions. ERPA International Congresses on Education, Sarajevo/Bosnia.
• Eanet, M. G. and Manzo, A.V. (1976). REAP-A strategy for improving reading, writing, study skills. Journal of Reading, 19, 647-652.
• Ericsson, K. A., and Simon, H. A. (1993). Protocol analysis: verbal reports as data (Revised edition). Cambridge, MA: MIT Press.
• Fayol, M., Barrouillet, P., and Camos, V. (1997). Early mathematics learning: What can research tell us. Report for the DG 22 of the European Community, Brussels, Belgium.
• Flavell, J. H. (1976). Metacognitive aspects of problem solving. In L. B. Resnick (Ed.), The nature of intelligence (pp. 231-235). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Flavell, J.H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologyst, 34, 906-911.
• Gelen, İ. (2003). Bilişsel farkındalık stratejilerinin Türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Goos, M., Galbraith, P. and Renshaw, P. (2000). A money problem: a source of insight into problem solving action. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 13, 1-21.
• Hammouri, H. A. M. (2003). An Investigation of Undergraduates` Transformational Problem Solving Strategies: cognitive/metacognitive processes as predictors of holistic/analytic strategies. Assessment and Evaluation in Higher Education, 28(6), 571-586.
• Heyworth, R. M. (1999). Procedural and conceptual knowledge of expert and novice students for the solving of a basic problem in chemistry. International Journal of Science Education, 21(2), 195-211.
• İspir, O., Ay, Z.S. ve Saygı, E. (2011). Üstün başarılı öğrencilerin özdüzenleyici öğrenme stratejileri, matematiğe karşı motivasyonları ve düşünme stilleri. Eğitim ve Bilim, 36(162), 235-246.
• Karaçam, S. (2009). Öğrencilerin kuvvet ve hareket konularındaki kavramsal anlamalarının ve soru çözümünde kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin soru tipleri dikkate alınarak incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karataş, İ., ve Güven, B. (2004). 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin belirlenmesi: bir özel durum çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 1(13), 54-69.
• King, A. (1991). Improving lecture comprehension: effects of a metacognitive strategy. Applied Cognitive Psychology, 5, 331-346.
• Koç, H., Sönmez, Ö.F ve Çiftçi, T. (2013). ÖSS, YGS ve LYS sınavlarındaki coğrafya sorularının bloom taksonomisi bilişsel alan düzeyi açısından analizi. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 36, 257-275.
• Kramers-Pals, H., Lambrechts, J. and Wolff, P. J. (1983). The transformation of quantitative problems to standard problems in general chemistry. European Journal of Science Education, 5, 275-287.
• Kumlu, G. (2012). Alternatif kavramlara sahip fen ve teknoloji öğretmen adaylarında fen metinlerini okurlarken aktif hale gelen bilişsel ve üstbilişsel stratejiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Larkin, J. H. (1979). Processing information for effective problem solving. Engineering Education, 70(3), 285-288
• Larkin, J. H. (1983). The role of problem representation in psysics. In D. Centner and A. L. Stevens (Eds.), Mental models, (pp. 75-99). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Larkin, J. H. and Reif, F. (1979). Understanding and teaching problem-solving in physics. European Journal of Science Education, 1(2), 191-203.
• Livingstone, J. A. (1997). Metacognition: An overview. Retrieved March 25, 2005, from http:// www.gse.buffalo.edu/fas/shuell/cep564/Metacog.htm
• Malloy, C.E. (1994). An ınvestigation of african american students’ mathematical problem solving. Unpublished Doctoral dissertation, Chapel Hill.
• Montague, M. (1992). The effects of cognitive and metacognitive strategy instruction on the mathematical problem solving of middle school student with learning disabilities. Journal of Leraning Disabilities, 25, 230-248.
• Newell, A. and Simon, H. A. (1972). Human problem solving. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• O’Malley, J. M. and Chamot, A. U. (1990). Learning strategies in second language acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
• Owen, E. and Sweller, J. (1985). What do students learn while solving mathematics problems? Journal of Educational Psychology, 77, 272-284.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Robinson, F. P. (1970). Effective study. Newyork: Harper Row.
• Schunk, D. H. (2000). Learning theories – An educational perspective. New Jersey: Prentice Hall.
• Seçil Özkaya, S. (2000). Onuncu sınıf öğrencilerinin geometri problemler çözme stratejilerine yönelik bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Selçuk Sezgin, G., Çalışkan, S., ve Erol, M. (2007). The effects of gender and grade levels on Turkish physics teacher candidates’ problem solving strategies. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 92-100.
• Simon, D.P. and Simon. H. A. (1978). Individual differences in solving physics problems. In R. Siegler (Ed.), Children’s thinking: what develops? (pp. 325-348). Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
• Smith, B. C. and Elliot, P.G. (1986). Reading activities for middle and secondary schools, a handbook of qualitative research. New York: Teacher College Press.
• Stigler, J. W., Lee, S.Y., and Stevenson, H. W. (1990). Mathematical knowledge of Japanese, Chinese, and American elementary school children. Reston, VA: National Council of Teachers in Mathematics.
• Sweller, J. (1988). Cognitive load during problem solving: effects on learning. Cognitive Science, 12, 257-285.
• Taraban, R. (2004). Analytic and programatic factors in college students' metacognitive reading strategies. Reading Psychology, 25, 67-81.
• Thomas, D. V. and Robinson. H.A. (1972). Improving reading in every class. Boston: Allyn and Bacon.
• Turner, D., V. (2010). Qualitative interview design: A practical guide for novice investigators. The Weekly Qualitative Report, 3(2), 7-13.
• Vaidya, S. R. (1999). Metacognitive learning strategies for students with learning disabilities. Education, 12(1), 186–190.
• Victor, A. M. (2004). The effects of metacognitive ınstruction on the planning and academic achievement of first and second grade children. Graduate College of the Illinois Institute of Technology. Chikago, IL.
• Weir, C. (1999). Using embeddet questions to jumstart metacognition in middle school remadial readers. Journal of Adoloscent and Adult Literacy, 51(4), 74-77.
• Winne, P. H. (1996). A metacognition view of individual differences in self-regulated learning. Learning and Individual Differences, 8(4), 327-353.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd ed,). Thousand Oaks, CA: Sage.