İlkokul Dördüncü Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Çatışma Çözme Becerilerinin Gelişiminin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 0 - 0, 18.01.2017

Ömür Gürdoğan Bayır , Mehmet Gültekin

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul dördüncü sınıf Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin çatışma çözme becerilerindeki gelişimi incelemektir. Araştırma karma yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiştir.  Karma yöntemle gerçekleştirilen bu araştırmada gömülü deneysel desen işe koşulmuştur. Araştırma Eskişehir il merkezinde bulunan bir ilkokulun dördüncü sınıfında 2014-2015 güz döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri görüşme, gözlem, anekdot kayıtları, öğrenci materyalleri ve çatışma çözme becerisi ölçeği aracılığıyla toplanmıştır.  Ayrıca araştırmacı günlüğünden de verileri desteklemek amacıyla yararlanılmıştır. Nicel verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar Testinden yararlanılırken, nitel verilerin analizinde tümevarım analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada sonuçlar öğrenciler deneyimlediği çatışma durumları, Sosyal bilgiler dersinde çatışma çözme eğitiminin etkililiği ve çatışma çözme eğitim süreci altında ele alınmıştır. 

Kaynakça

• Adeyemi, M. B. (2000). Teaching conflict resolution to social studies students in Botswana. The Social Studies, 91(1), 38-41.
• Adkins, P. H. (1999). Perceptions of pre-service elementary teachers about social studies instructional activities and content areas. (Yayınlanmamış doktora tezi). West Virginia University, Virginia.
• Andrews, B. J. (2000). The early childhood teacher’s role in conflict resolution. (Yayınlanmamış doktora tezi). George Mason University, Virginia. (UMI No: 9987981).
• Ayas, T., Deniz, M., Kağan, M. ve Kenç, M. F. (2010). An investigation of conflict resolution strategies of adolescents. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2, 3545-3551.
• Baraldi, C. ve Iervese, V. (2010). Dialogic mediation in conflict resolution education. Conflict Resolution Quarterly, 27(4), 423-445.
• Basit, A., Rahman, F., Jumani, N. B., ve Malik, S. (2010). An analysis of conflict resolution strategies in pakistanı schools. International Journal of Academic Research, 2(6), 212-218.
• Bickmore, K. (1997). Preparation for pluralism: curricular and extracurricular practice with conflict resolution. Theory into Practice, 36(1), 3-10.
• Bilgin, A. (2008b). The impact of conflict resolution training on elementary school children. İlköğretim Online, 7(3), 541-556.
• Bilgin, İ., Karakuyu, Y., Tatar, E., ve Çetin, A. (2012). The effects of cooperative learning techniques on 5th grade students’ conflict resolution and empathic tendencies in science and technology course. Czesław Kupisiewicz, 184-194.
• Burnes, C. (2007). The effectiveness of a conflict resolution curriculum, Too Good for Violence, for fourth graders. (Yayınlanmamış doktora tezi). Mississippi State University.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Catterall, J. S. (2007) Enhancing peer conflict resolution skills through drama: an experimental study. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 12(2), 163-178.
• Chislett, N. (2005). Creating a culture of peace and" resistance": integrating conflict resolution into the social studies curriculum. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). The University of Manitoba, Kanada.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (3rd edition). United States of America: Sage Publications.
• Çengelci, T. (2011). Sosyal bilgilerde iletişimin yeri ve önemi. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Sosyal bilgilerin temelleri (2. Baskı). Ankara:Pegem A Yayıncılık.
• De La Caba Collado, M. ve Lopez Atxurra, R. (2006). Democratic citizenship in textbooks in Spanish primary curriculum. Journal of curriculum studies, 38(2), 205-228.
• Ergül, H. (2008). Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm becerileri, atılganlık becerileri ile saldırganlık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Girard, K. L. (1995). Preparing teachers for conflict resolution in the schools. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED387456.pdf adresinden 30.03.2014 tarihinde edinilmiştir.
• Gündoğdu, R. (2009). Yaratıcı drama temelli çatışma çözme programının ergenlerde öfke, saldırganlık ve çatışma çözme becerisine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gündoğdu, R. (2010). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf öğrencilerinin çatışma çözme düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 35(378), 8-16.
• Güneri, O. Y. ve Çoban, R. (2004). The effect of conflict resolution training on turkish elementary school students: a quasi-experimental investigation. International Journal For The Advancement of Counselling, 26(2), 109-124.
• Güven, S. (2009). Demokrasi eğitimi. R. Turan, A. M. Sünbül ve H. Akdağ (Ed.). Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-I içinde (ss. 416-435). Ankara: Pegem Akademi.
• Güven, S. (2011). Sosyal bilgiler dersinde vatandaşlık eğitimi ve vatandaşlık eğitiminde modeller. Turan, R., Sünbül, A. M. ve Akdağ, H. (Ed.). Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-II içinde (ss. 36-56). Ankara: Pegem Akademi.
• Johnson, D. W. ve Johnson, R. T. (1996a). Peacemakers: teaching students to resolve their own and schoolmates’ conflicts. Focus on Exceptional Children, 28(6), 1-11.
• Johnson, D. W. ve Johnson, R. T. (2005). Teaching students to be peacemakers. (4. Baskı) Edina, MN: Interaction Book Company.
• Jones-Woodard, S. K. (2012). Research on teachers’ understanding and implementing conflict resolution skills in the early childhood and elementary classroom. USA: Create Space Independent Publishing Platform.
• Kabapınar, Y. (2009). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Maya Akademi.
• Kaçmaz, T., Türnüklü, A., ve Türk, F. (2011). Akran arabulucuların gözünden ilköğretim öğrencilerinin arabuluculuk sürecinde yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(4), 555-579.
• Karahan, T. F. (2006). Bir iletişim ve çatışma çözme beceri eğitimi programı'nın üniversite öğrencilerinin çatışma çözme beceri düzeylerine etkisi. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (22).
• Karataş, Z. ve Gökçakan, Z. (2010). Psikodrama teknikleri kullanılarak yapılan grup uygulamasının ergenlerin çatışma çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(4), 357-366.
• Karip, E. (2013). Çatışma yönetimi. (5. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Kaypakoğlu, S. (2010). Kişilerarası iletişim cinsiyet farklılıkları güç ve çatışma. İstanbul: Derin Yayınları.
• Leventhal, J. E. (2007). Conflict resolution strategies in young children: do they do what they say? (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). University of North Texas, Denton.
• Mallum, J. O. (2002). An educology of peace education: formulating a strategy for the promotion of non-violent conflict resolution in a democracy. International Journal of Educology, 16(1), 27-34.
• Martorella, P. H. ve Beal, C. (2002). Social studies for elementary school classrooms. (3. Baskı). Ohoio: Merril Prentice Hall.
• Maxim, G. W. (2006). Dynamic for social studies for constructivist classrooms inspiring tomorow’s social scientists. Ohio: Merrill Prentice Hall.
• Mayorga, M. G. (2005). The effects of conflict resolution education on sixth-grade students’ attitudes, beliefs, opinions and conflict resolution style. (Yayınlanmamış doktora tezi). Texas A&M University, Texas.
• McDaniel, A. K. (1992). A comparison of elementary and secondary schools with respect to levels of conflict, conflict resolution behaviors, teacher commitment, and orgizational climate. Unpublished doctoral dissertation. The Pennsylvania State University. (UMI No: 9236874).
• Merryfield, M. M. ve Remy, R. C. (1995). Teaching about international conflict and peace. Suny Press.
• Mutluoğlu, S. ve Topses, G. (2012). İlkokul öğrencilerinin çatışma çözüm becerilerinin sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG) ISSN: 1(2), 54-63.
• National Association for Community Mediation. (1993). Face to face: resolving conflict without giving in or giving up. http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015041331151;view=1up;seq=2 adresinden 10.03.2014 tarihinde edinilmiştir.
• Öner, U. (2006). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitimi. Y. Kuzgun (Ed.), İlköğretimde rehberlik içinde (ss. 189-234). (6. Baskı) Ankara: Nobel Yayın dağıtım.
• Sadrı, G. (2013). Choosing conflict resolution by culture. Industrial management. (11-15).
• Sarı, S. (2005). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine çatışma çözümü becerilerinin kazandırılmasında, akademik çelişki değer çizgisi ve güdümlü tartışma yöntemlerinin etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Schrumpf, F., Crawford, D. K. ve Bodine, R. J. (2007). Okulda çatışma çözme ve akran arabuluculuk program rehberi. (Çev. Akbalık, G. F. ve Karaduman, B. D.), Ankara: İmge Kitabevi. (Özgün çalışma: 1997).
• Shamsi, N. (2004). Modern teaching of social studies. New Delhi: Anmol Publications.
• Smith-Sanders, A. K., ve Harter, L. M. (2007). Democracy, dialogue, and education: An exploration of conflict resolution at jefferson junior high. Southern Communication Journal, 72(2), 109-126.
• Sunal, C. S. ve Haas, M. E. (2002). Social studies fort he elementary and middle grades a constructivist approach. Boston: Allyn ve Bacon.
• Sünbül, D. (2008). Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme becerileri, öfke kontrolü ile özsaygı düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Şahin, F. S., Serin, N. B., ve Serin, O. (2011). Effect of conflict resolution and peer mediation training on empathy skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2324-2328.
• Tapan, Ç. (2006). Barış eğitimi programının öğrencilerin çatışma çözme becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Taştan, N. (2004). Çatışma çözme ve akran arabuluculuğu eğitimi programlarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve akran arabuluculuğu becerilerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Thompson, N. E. (1999). The impact of conflict resolution education on participating students and their families: a qualitative case study. (Yayınlanmamış doktora tezi). The Ohio State Universit, Ohio.
• Travis Steven, L. (2005). Teaching conflict resolution skills, using computer-based ınstruction, to at-risk junior high school students assigned to a disciplinary alternative education program. (Yayınlanmamış doktora tezi). University of Houston.
• Türk, F. (2008). Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm becerileri üzerinde etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Türnüklü, A. (2006). Sınıf ve okul disiplinine çağdaş bir yaklaşım onarıcı disiplin. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Türnüklü, A. (2012). Öğrenciler arasındaki çatışmaların çözümünde problem çözme ve arabuluculuk. E. Karip (Ed.) Sınıf yönetimi içinde (193-233). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türnüklü, A. ve Şahin, İ. (2004). 13-14 yaş grubu öğrencilerin çatışma çözme stratejilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 45-61.
• Wheeler, E. J. (2004). Conflict resolution in early childhood helping children understand and resolve conflict. USA: Pearson Prentice Hall.
• Yavuzer, Y., Karataş, Z. ve Gündoğdu, R. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 428-440.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, F. (2008). Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ilköğretim 4.-5. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm stilleri ve atılganlık becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.