Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Social Media and Disinformation: The Example of Israel's Attacks on Gaza

Yıl 2025, , 182 - 207, 31.01.2025
https://doi.org/10.37679/trta.1559858

Öz

Disinformation is used as a propaganda tool during conflicts and wars. This study investigates the use of disinformation as a propaganda tool in conflicts, focusing on social media content related to the Israeli-Palestinian conflict. In particular, the disinformation spread during the Israeli attacks on Palestine following Operation Al-Aqsa Flood, which began on 7 October 2023, is examined. The analysis is based on fact-checks conducted by Anadolu Agency's Verification Line, which analysed 250 social media content items. The content was coded and analysed under four themes: type of post, results of fact-checking, actors spreading disinformation and types of disinformation. The findings reveal that disinformation is spread primarily through social media, with the X platform playing a key role. The study shows that Israel has consistently used disinformation to maintain its legitimacy both historically and today. The most common type of disinformation is falsely contextualised content, often supported by fake pictures or videos that portray Palestinians as fabricating victimisation. In addition, fabricated content is also common. The study concludes that social media disinformation significantly influences public perception of the Israeli-Palestinian conflict. It suggests that artificial intelligence technologies should be explored as a potential solution to combat disinformation in the future.

Kaynakça

  • Bengtsson, S., & Johansson, S. (2020). A Phenomenology of News: Understanding News in Digital Culture. Journalism, 22(11), 2873-2889. https://doi. org/10.1177/1464884919901194
  • Cherry, S. (2024). Modern Armed Conflicts: Disinformation Campaigns Shaping the Digital Information Landscape. The Serials Librarian, 85(1-4), 19-31. https://doi.org/10.1080/0361526X.2024.2348140
  • Chomsky, N. (2013). Medya Denetimi (3. bs). Everest Yayınları.
  • Erkan, G., & Ayhan, A. (2018). Siyasal İletişimde Dezenformasyon ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit.Org. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29. Özel Sayısı, 202-223. https://doi.org/10.31123/ akil.458933
  • Fetzer, J. H. (2004). Disinformation: The Use of False Information. Minds and Machines, 14(2), 231-240. https://doi.org/10.1023/B:MIND.0000021683.28604.5b
  • Finkelstein, N. G. (2024). Holokost Endüstrisi: Yahudi Acılarının İstismarı (U. U. Bulsun, Çev.). Kutadgu Yayınları.
  • Freelon, D., & Wells, C. (2020). Disinformation as Political Communication. Political Communication, 37(2), 145-156. https://doi.org/10.1080/10584609.2020. 1723755
  • Frenkel, S. (2021, Mayıs 14). Lies on Social Media Inflame Israeli-Palestinian Conflict. The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/05/14/technology/israel-palestine-misinformation-lies-social-media.html
  • Gündoğmuş, Y. N. (2023, Mart 28). AA Genel Yayın Yönetmeni Özhan: AA Teyit Hattı Sosyal Medyadaki Problemlerin Daha Etkin Giderilmesi İçin Sadece İlk Adım. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/aa-genel-yayin-yonetmeni-ozhan-aa-teyit-hatti-sosyal-medyadaki-problemlerin-daha-etkin-giderilmesi-icin-sadece-ilk-adim/2857919
  • Kakutani, M. (2019). Hakikatin Ölümü (C. Mizrahi, Çev.; 1. bs). Doğan Kitap.
  • Kapantai, E., Christopoulou, A., Berberidis, C., & Peristeras, V. (2021). A Systematic Literature Review on Disinformation: Toward a Unified Taxonomical Framework. New Media & Society, 23(5), 1301-1326. https://doi. org/10.1177/1461444820959296
  • Karagöz, K. (2018). Post-Truth Çağında Yayıncılığın Geleceği. TRT Akademi, 3(6), 678-708.
  • Koca, S., & Çöm, Ş. (2023). Belgesel Sinemanın Evrimi: Dijital Çağa Geçiş. Içinde Belgesel Sinemada Yeni Perspektifler (ss. 224-242). Tablet.
  • Lasswell, H. D. (1938). Propaganda Technique in the World War. Peter Smith.
  • Loewenstein, A. (2023). The Palestine Laboratory. Verso.
  • Mearsheimer, J. J. (2011). Why Leaders Lie: The Truth About Lying in International Politics. Oxford University Press.
  • Neuman, W. L. (2022). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (2. bs, C. 2). Siyasal Kitabevi.
  • Ottosen, R. (1992). The Media and the Gulf War Reporting: Advertising for the Arms Industry? Bulletin of Peace Proposals, 23(1), 71-83. JSTOR.
  • Pappe, I. (2018). İsrail Hakkında On Mit (S. E. Türközü, Çev.). Nika.
  • Robinson, P. (2019). “Olanı Olduğu Gibi Söylemek”: Modern Savaş, Propaganda, Medya ve Devlet (S. Sezer, Çev.). Içinde D. Welch (Ed.), Propaganda, Güç ve İkna (ss. 345-366). İnkılâp Kitabevi.
  • Said, E. W. (2008). Medyada İslam (A. Babacan, Çev.). Metis Yayınları.
  • Stein, R. L. (2021). “Hoax!” Palestinian Cameras, Israeli State Violence, and the “Fake News” Fantasy. Içinde D. Della Ratta, G. Lovink, T. Numerico, & P. Sarram (Ed.), The Aesthetics and Politics of the Online Self (ss. 115-128). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-03065497-9_9
  • Şentöregil, M. (2024). Hakikat-Sonrası Çağda Yanlış Bilgiyle Mücadele: Göçmenlere Yönelik Yalan Haberler Üzerine Bir Analiz [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
  • Tandoc, E. C., Jenkins, J., & Craft, S. (2019). Fake News as a Critical Incident in Journalism. Journalism Practice, 13(6), 673-689. https://doi.org/10.1080/1751 2786.2018.1562958
  • Teyit Hattı. (t.y.). Anadolu Ajansı. Geliş tarihi 23 Eylül 2024, gönderen https://www. aa.com.tr/tr/teyithatti
  • Ünal, R., & Çiçeklioğlu, A. Ş. (2019). The Function and Importance of Fact-Checking Organizations in the Era of Fake News: Teyit.Org, an Example from Turkey. Medijske studije, 10(19), 140-160. https://doi.org/10.20901/ ms.10.19.8
  • Wardle, C. (2020). Understanding Information Disorder. First Draft. https://firstdraftnews.org/long-form-article/understanding-information-disorder/
  • Wardle, C., & Derakhshan, H. (2017). Information Disorder: Toward an Interdisciplinary Framework for Research and Policy Making. Council of Europe.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. bs). Seçkin Yayıncılık.

Sosyal Medya ve Dezenformasyon: İsrail’in Gazze Saldırıları Örneği

Yıl 2025, , 182 - 207, 31.01.2025
https://doi.org/10.37679/trta.1559858

Öz

Dezenformasyon, çatışmalar ve savaşlar sırasında bir propaganda aracı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, dezenformasyonun çatışmalarda bir propaganda aracı olarak kullanımını, İsrail-Filistin çatışmasıyla ilgili sosyal medya içeriklerine odaklanarak incelemektedir. Çalışmanın amacı, İsrail'in Filistin'e yönelik saldırıları sürecinde sosyal medyada yayılan dezenformatif içeriklerin türlerini ve bu içeriklerin yayılma yöntemlerini araştırmaktır. Çalışma, 7 Ekim 2023'te başlayan Aksa Tufanı Operasyonu’nu takip eden dönemde yayılan 250 sosyal medya içeriğini Anadolu Ajansı Teyit Hattı'nın doğruluk kontrollerine dayanarak incelemektedir. İçerikler; paylaşım türü, doğruluk kontrolü sonucu, yanlış bilgiyi yayan aktörler ve kullanılan yanlış bilgi türü temaları altında kodlanmış ve analiz edilmiştir. Bulgular, dezenformasyonun büyük oranda sosyal medya platformları üzerinden yayıldığını, özellikle X platformunun dezenformatif içeriklerin yayılımında ön plana çıktığını göstermektedir. Çalışma, İsrail'in hem tarihsel olarak hem de günümüzde meşruiyetini korumak için sürekli olarak dezenformasyonu kullandığını göstermektedir. En yaygın dezenformasyon türü, genellikle Filistinlileri mağduriyet uyduruyormuş gibi gösteren sahte resimler veya videolarla desteklenen yanlış bağlamlı içeriklerdir. Bununla birlikte dezenformasyon amaçlı uydurma içeriklere de sıkça rastlanmaktadır. Sonuç olarak, sosyal medya dezenformasyonunun, İsrail-Filistin çatışmasında tarafların ve kitlelerin algısını yönetmede kritik bir rol oynadığı ve gelecekte dezenformasyonun önlenmesi için yapay zekâ teknolojilerinin potansiyel katkısının incelenmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Kaynakça

  • Bengtsson, S., & Johansson, S. (2020). A Phenomenology of News: Understanding News in Digital Culture. Journalism, 22(11), 2873-2889. https://doi. org/10.1177/1464884919901194
  • Cherry, S. (2024). Modern Armed Conflicts: Disinformation Campaigns Shaping the Digital Information Landscape. The Serials Librarian, 85(1-4), 19-31. https://doi.org/10.1080/0361526X.2024.2348140
  • Chomsky, N. (2013). Medya Denetimi (3. bs). Everest Yayınları.
  • Erkan, G., & Ayhan, A. (2018). Siyasal İletişimde Dezenformasyon ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit.Org. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29. Özel Sayısı, 202-223. https://doi.org/10.31123/ akil.458933
  • Fetzer, J. H. (2004). Disinformation: The Use of False Information. Minds and Machines, 14(2), 231-240. https://doi.org/10.1023/B:MIND.0000021683.28604.5b
  • Finkelstein, N. G. (2024). Holokost Endüstrisi: Yahudi Acılarının İstismarı (U. U. Bulsun, Çev.). Kutadgu Yayınları.
  • Freelon, D., & Wells, C. (2020). Disinformation as Political Communication. Political Communication, 37(2), 145-156. https://doi.org/10.1080/10584609.2020. 1723755
  • Frenkel, S. (2021, Mayıs 14). Lies on Social Media Inflame Israeli-Palestinian Conflict. The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/05/14/technology/israel-palestine-misinformation-lies-social-media.html
  • Gündoğmuş, Y. N. (2023, Mart 28). AA Genel Yayın Yönetmeni Özhan: AA Teyit Hattı Sosyal Medyadaki Problemlerin Daha Etkin Giderilmesi İçin Sadece İlk Adım. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/aa-genel-yayin-yonetmeni-ozhan-aa-teyit-hatti-sosyal-medyadaki-problemlerin-daha-etkin-giderilmesi-icin-sadece-ilk-adim/2857919
  • Kakutani, M. (2019). Hakikatin Ölümü (C. Mizrahi, Çev.; 1. bs). Doğan Kitap.
  • Kapantai, E., Christopoulou, A., Berberidis, C., & Peristeras, V. (2021). A Systematic Literature Review on Disinformation: Toward a Unified Taxonomical Framework. New Media & Society, 23(5), 1301-1326. https://doi. org/10.1177/1461444820959296
  • Karagöz, K. (2018). Post-Truth Çağında Yayıncılığın Geleceği. TRT Akademi, 3(6), 678-708.
  • Koca, S., & Çöm, Ş. (2023). Belgesel Sinemanın Evrimi: Dijital Çağa Geçiş. Içinde Belgesel Sinemada Yeni Perspektifler (ss. 224-242). Tablet.
  • Lasswell, H. D. (1938). Propaganda Technique in the World War. Peter Smith.
  • Loewenstein, A. (2023). The Palestine Laboratory. Verso.
  • Mearsheimer, J. J. (2011). Why Leaders Lie: The Truth About Lying in International Politics. Oxford University Press.
  • Neuman, W. L. (2022). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (2. bs, C. 2). Siyasal Kitabevi.
  • Ottosen, R. (1992). The Media and the Gulf War Reporting: Advertising for the Arms Industry? Bulletin of Peace Proposals, 23(1), 71-83. JSTOR.
  • Pappe, I. (2018). İsrail Hakkında On Mit (S. E. Türközü, Çev.). Nika.
  • Robinson, P. (2019). “Olanı Olduğu Gibi Söylemek”: Modern Savaş, Propaganda, Medya ve Devlet (S. Sezer, Çev.). Içinde D. Welch (Ed.), Propaganda, Güç ve İkna (ss. 345-366). İnkılâp Kitabevi.
  • Said, E. W. (2008). Medyada İslam (A. Babacan, Çev.). Metis Yayınları.
  • Stein, R. L. (2021). “Hoax!” Palestinian Cameras, Israeli State Violence, and the “Fake News” Fantasy. Içinde D. Della Ratta, G. Lovink, T. Numerico, & P. Sarram (Ed.), The Aesthetics and Politics of the Online Self (ss. 115-128). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-03065497-9_9
  • Şentöregil, M. (2024). Hakikat-Sonrası Çağda Yanlış Bilgiyle Mücadele: Göçmenlere Yönelik Yalan Haberler Üzerine Bir Analiz [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
  • Tandoc, E. C., Jenkins, J., & Craft, S. (2019). Fake News as a Critical Incident in Journalism. Journalism Practice, 13(6), 673-689. https://doi.org/10.1080/1751 2786.2018.1562958
  • Teyit Hattı. (t.y.). Anadolu Ajansı. Geliş tarihi 23 Eylül 2024, gönderen https://www. aa.com.tr/tr/teyithatti
  • Ünal, R., & Çiçeklioğlu, A. Ş. (2019). The Function and Importance of Fact-Checking Organizations in the Era of Fake News: Teyit.Org, an Example from Turkey. Medijske studije, 10(19), 140-160. https://doi.org/10.20901/ ms.10.19.8
  • Wardle, C. (2020). Understanding Information Disorder. First Draft. https://firstdraftnews.org/long-form-article/understanding-information-disorder/
  • Wardle, C., & Derakhshan, H. (2017). Information Disorder: Toward an Interdisciplinary Framework for Research and Policy Making. Council of Europe.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. bs). Seçkin Yayıncılık.
Toplam 29 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İnternet Yayıncılığı
Bölüm Makale
Yazarlar

İsmail Kaplan 0000-0002-2286-5190

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2025
Gönderilme Tarihi 4 Ekim 2024
Kabul Tarihi 22 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Kaplan, İ. (2025). Sosyal Medya ve Dezenformasyon: İsrail’in Gazze Saldırıları Örneği. TRT Akademi, 10(23), 182-207. https://doi.org/10.37679/trta.1559858