ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN STEM TUTUMLARI VE 21. YÜZYIL BECERİLERİNE SAHİP OLMA DÜZEYLERİ

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 2, 425 - 442, 31.08.2021

Oğuzhan Nacaroğlu , Oktay Kızkapan

Öz

Bu
çalışmada, özel yetenekli öğrencilerin STEM tutumları ile 21. yüzyıl
becerilerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada,
ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Doğu Anadolu
Bölgesi’nde yer alan bir Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören 147 özel
yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “STEM Tutum Ölçeği”
ve “Çok Boyutlu 21. Yüzyıl Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin
analizinde betimsel istatistiklerle birlikte; parametrik testlerden Bağımsız
Örneklem t Testi, ANOVA ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı
analizi yürütülmüştür. Bulgular; katılımcıların STEM tutumlarının olumlu ve 21.
yüzyıl becerilerine sahip olma düzeylerinin yüksek olduğu yönündedir. Ayrıca
özel yetenekli öğrencilerin STEM tutumları ile 21. yüzyıl becerilerine sahip
olma düzeyleri arasında bir ilişki belirlenememiş olmasına rağmen, 21. yüzyıl
becerilerinden “eleştirel düşünme ve problem çözme” ve “girişimcilik ve
inovasyon” alt boyutları ile STEM tutum ölçeği “21. yüzyılın yetenekleri” alt
boyutu ve toplam puanlar arasında düşük düzeyde anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu
görülmüştür. Elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli öğrenci, STEM tutumları, 21. yüzyıl becerileri, bilim ve sanat merkezi

Kaynakça

• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu. İstanbul: Scala Basım.
• Altan, E. B., Üçüncüoğlu, İ., & Öztürk, N. (2019). Preparation of Out-of-School Learning Environment based on Science, Technology, Engineering, and Mathematics Education and Investigating its Effects. Science Education International, 30(2), 138-148.
• Ames, T., Reeve, E., Stewardson, G., & Lott, K. (2017). Wanted for 21st Century Schools: Renaissance STEM Teacher Preferred. Journal of Technology Education, 28(2), 19-30.
• Aydın, G., Saka, M., & Guzey, S. (2017). Science, Technology, Engineering, Mathematic (STEM) Attitude Levels In Grades 4th - 8th. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(2), 787-802. doi: http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.290319
• Azgın, A. O., & Şenler, B. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları. Journal of Computer and Education Research, 7(13), 213-232.
• Barış, N. (2019). Bilsem’de görev yapan fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin stem eğitim uygulamalarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Barış, N., & Ecevit, T. (2019). Özel Yetenekli Öğrencilerin Eğitiminde STEM Uygulamaları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 217-233.
• Bilen, K., & Özel, M. (2012). Gifted students’ knowledge of and attitudes toward biotechnology. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 135-152.
• Bryan, L. A., Moore, T. J., Johnson, C. C., & Roehrig, G. H. (2015). Integrated STEM education. In C. C. Johnson, E. E. Peters-Burton, & T. J. Moore (Eds.), STEM roadmap: A framework for integration (pp. 23-37). London: Taylor & Francis.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• Caleon, I. S., & Subramaniam, R. (2008). Attitudes towards science of intellectually gifted and mainstream upper primary students in Singapore. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 45(8), 940-954.
• Cannon, R. K., & Simpson, R. D. (1985). Relationships among attitude, motivation, and achievement of ability grouped, seventh‐grade, life science students. Science Education, 69(2), 121-138.
• Cevik, M. & Senturk C. (2019). Multidimensional 21th century skills scale: Validity and reliability study. Cypriot Journal of Educational Sciences. 14(1), 011–028.
• Ceylan, Ö., Ermiş G., & Yıldız, G. (2018). Attitudes of Special Talented Students towards Science, Technology, Engineering, Mathematics (STEM) Education. International Congress on Gifted and Talented Education, November, 1-3.
• Christensen, R., & Knezek, G. (2017). Relationship of middle school student STEM interest to career intent. Journal of Education in Science, Environment and Health, 3(1), 1-13.
• Deringöl, Y. (2018). Mathematics Attitudes and Academic Self-Concepts of Gifted and Talented Students. Acta Didactica Napocensia, 11(2), 79-88.
• Douglas, J., Iversen, E., & Kalyandurg, C. (2004). Engineering in the K-12 classroom: An analysis of current practices and guidelines for the future. ASEE Engineering K12 Center.
• Erdogan, A., & Yemenli, E. (2019). Gifted students’ attitudes towards mathematics: a qualitative multidimensional analysis. Asia Pacific Education Review, 20(1), 37-52
• Ersoy, Y. (1996). Matematik Öğretmeni Eğitimi I: Ulusal Politikalar ve Hedefler. Modern Öğretmen Yetiştirmede Gelişme ve İlerlemeler Sempozyumunda sunulmuş bildiri. (91-96). Ankara.
• Felder, R. M., Felder, G. N., Mauney, M., Hamrin Jr, C. E., & Dietz, E. J. (1995). A longitudinal study of engineering student performance and retention. III. Gender differences in student performance and attitudes. Journal of Engineering Education, 84(2), 151-163.
• Fllis, A.K., & Fouts, J.T. (2001). Interdisciplinary curriculum: The research base: The decision to approach music curriculum from an interdisciplinary perspective should include a consideration of all the possible benefits and drawbacks. Music Educators Journal, 87(5), 22- 68
• Gooderham, W. B. (2015). Integrated instructional programming models for development of 21st century education core competencies. (Master’s Thesis). Royal Roads University, Canada.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620. doi:10.14687/ijhs.v13i1.3447
• Güven, Ç., Selvi, B., & Benzer, S. (2018). Teaching Applications' Based On 7E Learning Model Centered STEM Activity Effect On Academic Achievement. Journal of Social Sciences of Mus Alparslan University 6(STEMES’18) 73-80.
• Hacıömeroğlu, G. (2018). Examining elementary pre-service teachers’ science, technology, engineering, and mathematics (STEM) teaching ıntention. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1), 183 – 194.
• Irkıçatal, Z.(2016). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) içerikli okul sonrası etkinliklerin öğrencilerin başarılarına ve FeTeMM algıları üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Kalkan, Ç., & Eroğlu, S. (2016). Destek eğitim odalarında üstün/özel yetenekli öğrenciler için STEM materyallerine dayalı örnek etkinliklerin tasarlanması. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(2), 36-46.
• Karakaya, F., & Avgın, S. S. (2016). Effect of demographic features to middle school students’ attitude towards STEM. Journal of Human Sciences, 13(3), 4188- 4198Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keleşoğlu, S., & Kalaycı, N. (2017). Dördüncü sanayi devriminin eşiğinde yaratıcılık, inovasyon ve eğitim ilişkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(1), 69-86.
• Keskin, S. (2006). Üstün ve özel yetenekli çocuklar ve bilgisayara ve bilgisayar dersine yönelik tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Kong, Y.T., & Huo, S.C. (2014). An Effect of STEAM activity programs on science learning ınterest. Advanced Science and Technology Letters, 59, 41-45. http://dx.doi.org/10.14257/astl.2014.59.09
• National Research Council. (2009). Engineering in K–12 education: Understanding the status and improving the prospects. Washington, DC: National Academies Press.
• Ocak, M. H. (2017). Öğrencilerin STEM'e ilişkin tutumları ve kariyer tercihleri ile ilişkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özcan, H., & Koca, E. (2019). STEM’e yönelik tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 387-401.
• Özçelik, A., & Akgündüz, D. (2018). Üstün/özel yetenekli öğrencilerle yapılan okul dışı STEM eğitiminin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 334-351.
• Partnership for 21st Century Skills. (2009). P21 framework definitions. 18.07.2019 tarihinde http://www.p21.org/storage/documents/P21_Framework_Definitions.pdf adresinden alınmıştır
• Salpeter, J. (2008). 21st century skills: Will our students be prepared? Technology and Learning. Retrieved from http://www.techlearning.com/article/13832
• Smith, J., & Karr-Kidwell, P. (2000). The Interdisciplinary Curriculum: A Literary Review and a Manual for Administrators and Teachers. (ED443172) Retrieved from: http://www.ERICdatabase.
• Suprapto, N. (2016). Students’ Attitudes towards STEM Education: Voices from Indonesian Junior High Schools. Journal of Turkish Science Education, 13, 75-87
• Şahin, A., Ayar, M. C., & Adıgüzel, T. (2014). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 1-26.
• Şahin, E. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin (İlkokul 3. ve 4. sınıf düzeyinde) (Bilsemlere) seçim sürecine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Okan Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Şen, C. (2018).Mühendislik tasarımı odaklı bütünleşik STEM etkinliklerinde üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin kullandığı beceriler. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taşdemir, C. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin matematik dersine karşı tutumları: Bitlis örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-96
• Tay,J., Salazar, A., & Lee, H. (2018). Parental perceptions of STEM enrichment for young children. Journal for the Education of the Gifted, 41(1), 5–23.
• Tseng, K. H., Chang, C. C., Lou, Ş. J., & Chen W. P.(2013). Attitudes towards science, technology, engineering and mathematics (STEM) in a project-based learning (PjBL) environment. International Journal Technology Design Education, 23, 87-102.
• Unfried, A., Faber, M., & Wiebe, E. N. (2014,). Gender and Student Attitudes toward Science, Technology, Engineering, and Mathematics. Presented at the AERA Annual Meeting, Philadelphia, PA.
• Ünlü, E. (2007). İlköğretim okullarındaki üçüncü, dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutum ve ilgilerinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 129-148
• Weinburgh, M. (1995). Gender differences in student attitudes toward science: A meta-analysis of the literature from 1970 to 1991. Journal of Research in Science Teaching, 32(4), 387- 398.
• Wells, B. H., Sanchez, H. A., & Attridge, J. M. (2007,). Modeling student interest in science, technology, engineering and mathematics. In 2007 IEEE Meeting the Growing Demand for Engineers and Their Educators 2010-2020 International Summit (Vol. 50, pp. 1-17). IEEE.
• Yenilmez, K., & Balbağ, M. Z. (2016). Fen bilgisi ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının Stem’e yönelik tutumları. Journal of Research in Education and Teaching. 5(4), 301- 307
• Yıldırım, B., & Selvi, M. (2015). Adaptation of Stem Attitude Scale to Turkish. Electronic Turkish Studies, 10(3), 1117-1130
• Yıldırım, B., & Selvi, M. (2018). Examination of the opinions of middle school students on stem practices. Journal of Social Sciences of Mus Alparslan University 6(STEMES’18), 47-54.
• Yılmaz, M. (2006). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin matematik dersine ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 172, 240-249
• Yılmaz, H., Koyunkaya, M. Y., Güler, F., & Güzey, S. (2017). Fen, teknoloji, mühendislik, matematik (STEM) eğitimi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1787-1800.