Sürdürülebilir Gastronomide Standart Reçete ve Coğrafi İşaretlerin Önemi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 49 - 60, 31.07.2022

Nurten Çekal , Esradeniz Doğan

Öz

Sürdürülebilir gastronomiyi etkileyen faktörler, ekolojik, sosyolojik, ekonomik ve kültürel olarak sıralanabilir. Bir toplumun yemek kültürünün bileşenlerinden olan kültür, nesiller arası aktarımın sağlanmasıyla gastronominin sürdürülebilirliğine önemli katkılarda bulunmaktadır. Yemek kültürü; ekolojik, toplumsal, ekonomik ve kültürel vb. faktörlerin etkisiyle oluşmakta ve kuşaklararası aktarılmaktadır. Yemek tarifeleri zaman içerisinde birçok nedenden dolayı unutulmakta geleceğe taşınamamaktadır. Gastronominin sürdürülebilirliğini sağlamada en iyi yöntem yemeklere ait standart reçetelerin geliştirilmesidir. Standart reçeteler yemeğin standartlaşmasını sağlayarak tarifelerinin zaman içerisinde kaybolmasını önleyecek ve geleceğe aktarılmasını sağlayacaktır. Standart reçetelerin bir diğer fonksiyonu ise yemeklerin coğrafi işaret almasına zemin hazırlamasıdır. Bu çalışmada sürdürülebilir gastronomi açısından standart reçete ve coğrafi işaretlerin önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi İşaret, Standart Reçete, Gastronomi, Sürürdürülebilirlik

Kaynakça

• Aksoy, M. (2019). İkram Hizmetleri Standart Reçeteler. Erişim Adresi: https://slideplayer.biz.tr/slide/14900921/rundad%C4%B1r.%20%C4%B0kram%20Hizmetleri%20Standart%20Re%C3%A7eteler%20Yrd.%20Do%C3%A7.%20Dr.%20Mustafa%20AKSOY. Erişim tarihi:10.01.2022.
• Aydoğdu, A., ve Mızrak, M. (2019). Yöresel Yemeklerin Sürdürülebilirliğinde Standart Reçetelendirmenin Önemi: Kastamonu Mutfağı Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.9 Sayı.20 2017 Eylül (s. 366-394)
• Bucak, T., ve Ateş, U. (2014). Gastronomi turizminin il turizmine etkisi: Çanakkale örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, 315-328.
• Bulut, İ., ve Fural, Ş. (2018). Serik Bıçağı’nın Coğrafi İşareti Tescili Kapsamında Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 557-580.
• Çafa, İ., ve Madenci, A. B. (2021). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Kapsamında Göçmen Mutfak Kültürü: Yunanistan Göçmenleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2021, 9 (3), 2058-2072.
• Çamlıca, Z. ve Akar, G. S. (2014). Lojistik sektöründe sürdürülebilirlik uygulamaları. Gümüshane University Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 5(11).
• Dayısoylu, K. S., Yörükoğlu, T., ve Ançel, T. (2017). Kahramanmaraş'ın Coğrafi İşaretli Ürünleri ve İlin Potansiyel Durumu. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Cilt 20 (1), s. 80-88.
• Doğanlı, B. (2020). Coğrafi İşaret, Markalaşma ve Kırsal Turizm İlişkileri. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 525-541.
• Engin, H. (2010). Coğrafya eğitiminde sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilirlik eğitimi ve çevre eğitimi konularının kazandırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı, Coğrafya Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Gökdeniz, A., Erdem, B., Dinç, Y., ve Çelik Uğuz, S. (2015). Gastronomi Turizmi: Ayvalıkta Yerli Turistler üzerinde Görgül bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 3/1. ss. 14-29.
• Gönen, S., ve Ergun, Ü. (2008), Otel İşletmelerinin Yiyecek İçecek Bölümünde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, Ege Academic Review, Cilt. 8, Sayı. 1, (183-204).
• Güler, D., ve Saner, G. (2018). Türkiye’de Hayvansal Gıdaların Coğrafi İşaret Korumalarının Avrupa Birliği Çerçevesinde Değerlendirilmesi. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 11 (1), s. 50-55.
• Gündoğdu, G. (2005). 555 Sayılı CoğİşKHKnın Uygulamasında Ürün Kavramı ve Bazı Sorunlar. Journal of Istanbul University Law Faculty-Hukuk Fakültesi Mecmuası (İÜHFM), Vol.63, s. 213-238.
• Harrison, A. F. (1982). Gastronomy. New Horizon Publishing Company. ISBN 978-0861166930.
• Hjalager, A. M., ve Richards, G. (Ed.). (2002). Tourism and Gastronomy (11). Londra: Routledge.
• Karakurt Tosun, E. (2009). Sürdürülebilirlik Olgusu ve Kentsel Yapıya Etkileri. PARADOKS, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, (e-dergi), http://www.paradoks.org, ISSN 1305-7979, Yıl: 5, Sayı: 2.
• Kivela, J., ve C. Crotts, J. (2006). Tourism and Gastronomy: Gastronomy's Influence on How Tourists Experience a Destination. Journal of Hospitality & Tourism Research 2006 30: 354.
• MEGEP. (2012). Yeni Yemek Reçeteleri. T. C. Milli Eğitim Bakanlığı, Yiyecek İçecek Hizmetleri. 811ORK147 Ankara, s. 18-20. Erişim Adresi: https://beykozmem.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/34/04/974792/dosyalar/2018_06/18235005_11_Yeni_Yemek_ReYeteleri.pdf. Erişim tarihi:10.01.2022.
• Oraman, Y. (2015). Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünler. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, s. 76-85.
• Özdemir, G., ve Dülger Altıner, D. (2018). Türkiye’de üretilen coğrafi işaret ile tescillenmiş peynir çeşitleri. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi, Kocaeli, 1-11.
• Özşeker Bağıran, D. (2016). Gastronomi Kavramı: Tanımı ve Gelişimi. Ed. Kurgun, H ve Özşeker Bağıran, D. “Gastronomi ve Turizm (Kavramlar-Uygulamalar-Uluslararası Mutfaklar-Reçeteler içinde. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Polat Üzümcü, T., Alyakut, Ö., ve Adalet Akpulat, N. (2017). Coğrafi işaretleme kapsamında Kocaeli Gastronomik Ürünlerinin Değerlendirilmesi. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (28), s. 132-140.
• Sandıkcı, M., Boyraz, M., Mutlu, H., ve Gökçe, F. (2018). Gastronomi Araştırmaları Bibliyografisi, Bildiri, Makale, Tez 2013-2017. Ankara: Detay Yayıncılık. Sormaz, Ü., Akmeşe, H., Güneş, E., ve Aras, S. (2016). Gastronomy in Tourism. Procedia Economics and Finance. 39. ss. 725-730.
• Tandoğan, U., ve Şahin, Ö. (2014). Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Standart Reçetelerin ve Hedef Maliyetlemenin Stratejik Kararlarda Kullanılmasına Yönelik Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2014, Cilt: 7, Sayı: 1, s. 242-259.
• Tanrıkulu, M., ve Doğandor, E. (2021). Coğrafi İşaretleri ve Coğrafi İşaret Potansiyeliyle Bolu İli. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (1), s. 223-257.
• Toprak, L., ve Oğuz, Z. (2017). Coğrafi işaretler ve Siirt ili örneği. 18. Ulusal Turizm Kongresi, s. 18-22.
• Uyar, H., ve Zengin, B. (2015). Gastronomi turizminin alternatif Turizm çeşidi olarak değerlendirilmesi bağlamında gastronomi turizm indeksinin oluşturulması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl :3, Sayı:17.
• Yılmaz, H. (2016). Bir İletişim Biçimi Olarak Gastronomi. Ankara: Detay yayıncılık.
• Yurtseven, H. R., ve Kaya, O. (2010). Eko-gastronomi ve sürdürülebilirlik. 11. Ulusal Turizm Kongresi, 57-65.
• Zencir, E., Özoğul, T., Özgür Göde, M., ve Ekincek, S. (2018). Yöresel Yemeklerin Ön Standart Tarifeleri Hazırlanarak Yiyecek İçecek İşletmelerinde Kullanıma Kazandırılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 387, 418.