HAZIR YEMEK ÜRETİM VE TOPLU TÜKETİM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN GIDA HİJYENİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜLMESİ: TEKİRDAĞ / HAYRABOLU ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 15 - 37, 29.12.2020

Canberk Ünsal Fatma Çoşkun

Öz

Bu çalışmada Tekirdağ / Hayrabolu ilçesi ve ona bağlı mahallelerde faaliyet gösteren toplu tüketim işletmeleri ve hazır yemek üretimi yapan 71 işletmede çalışan toplam 121 personelin tamamı ile yüz yüze görüşülerek, onların gıda güvenliği ve hijyen bilgileri araştırılmıştır. Evrenin tümü örnekleme alınmıştır. Katılımcıların vermiş oldukları cevapların cinsiyete, yaşa, eğitim durumuna, çalışma süresine, mesleki eğitim alma durumuna, meslek gruplarına ve kendi bilgilerini yeterli görme düzeylerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiş ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur sonucuna varılmıştır (P>0,05). Beşli Likert Tipi 33 farklı önermenin 6’sında, katılımcıların önermelere doğru cevap verme oranları % 50’nin altında kalmış ve bu önermeler için farklılık analizleri tekrarlanmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde bazı önermelerde cinsiyete, yaşa ve mesleki eğitim alma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır sonucuna varılmıştır (P<0,05). Sonuç olarak, katılımcıların gıda hijyen bilgi düzeylerinin olduğu, daha da iyi olabilmesi için sürekli ve nitelikli eğitim verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gıda hijyeni, Personel hijyeni, Pesonel bilgi düzeyi, Toplu tüketim sektörü, Hazır yemek üretimi

Kaynakça

• Angelillo, I., Viggiani, M., Greco, RM., & Rito, D. (2001). HACCP and food hygiene in hospital: Knowledge, attitudes and practices of food service staff in Calabria, Italy. Infection Control & Hospital Epidemiology, 22, 1-7, doi:https://doi.org/10.1086/501914
• Askarian, M., Vakili, M., & Kabir, G. (2004). Results of a hospital waste survey in private hospitals in Fars Province. Waste Management, 24(2), 347–352, doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2003.09.008
• Aratoğlu, C. (2015). Mesleki ve teknik anadolu lisesinde ve meslek yüksekokulunda aşçılık eğitimi alan öğrencilerin gıda güvenliği konusundaki bilgi ve uygulama düzeyleri. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://docplayer.biz.tr/61081205-Mesleki-ve-teknik-anadolu-lisesinde-ve-meslek-yuksekokulunda-ascilik-egitimi-alan-ogrencilerin-gida-guvenligi-konusundaki-bilgi-ve-uygulama-duzeyleri.html
• Beyhan, Y. (1999). Çalışma Hayatında Beslenme Hizmetlerinin Yönetimi. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türk-İş Yayın No: 189, Ankara.
• Bilici, S., Uyar, F., Beyhan, Y., & Sağlam, F. (2006). Besin Güvenliği. Ankara:.Sinem.
• Bilici, S. (2008). Toplu Beslenme Sistemleri Çalışanları İçin Hijyen El Kitabı. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726, Ankara: Klasmat
• Buccheri, C., Casuccio, A., Giammanco, S., Giammanco, M., La Guradia, M., & Mamnina, C. (2007). Food safety in hospital knowledge, attitudes and practices of nursing staff of two hospitals in Sicily, İtaly. BMC Health Services Research, 7(45), 1-11, doi: https://doi.org/10.1186/1472-6963-7-45.
• Bulduk, S. (2003). Gıda ve Personel Hijyeni. Ankara: Detay.
• Can, S. (2008). Küçük ölçekli otel işletmelerinin mutfak departmanlarında çalışan personelin hijyen ve sanitasyon alışkanlıkları. (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Balıkesir. https://hdl.handle.net/20.500.12462/1975
• Ciğerim, N., Beyhan, Y., & Çeliktaş, N. (1995). Ankara’da yüksek ögrenim ve kredi yurtlar kurumuna bağlı yurt mutfaklarında hijyen durumunun değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 24(2), 273-278.
• Demirel, S. (2009). Hazır yemek üretimi yapan işletmelerde çalışanların hijyen bilgi düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. http://hdl.handle.net/20.500.11776/441
• Giritlioğlu, İ., Kızılcık, O. (2016). Turizme hizmet sunan pastane işletmelerinde çalışan geleneksel Maraş dondurması üretim personelinin hijyen ve gıda güvenliğine ilişkin bilgi ve uygulama düzeyi üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 301-319, doi: https://doi.org/10.20875/sb.56827
• Gündoğan, N. (2008). Okul kantinlerinde çalışan personelin beslenme, hijyen ve sanitasyon konularında bilgi düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. http://hdl.handle.net/20.500.12602/190775
• Güven, E. (2010). Yalova ilinde yaşayan farklı eğitim ve gelir düzeyine sahip fertlerin beslenme alışkanlıkları ve gıda güvenliği bilgisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. http://hdl.handle.net/20.500.11776/654
• Kabacık, M. (2013). Dört ve beş yıldızlı otel mutfaklarında çalışan personelin gıda güvenliği konusundaki bilgilerinin saptanması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(7), 112-120.
• Kayalı, F. (2013). Toplu beslenme hizmeti veren bir kurum mutfağı ve personelinin hijyen yönünden değerlendirilmesi ve beslenme durumlarının saptanması. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi /Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/1587/5409a286-4e78-4683-8464-cbb47889c44a.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Kırılmaz, A. Ö. (2008). Ankara Üniversitesi toplu beslenme servislerinde çalışan personele verilecek hijyen/sanitasyon paket eğitim programlarının değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/44924.pdf
• Özdemir, Z. (2009). Kadınların gıda güvenliği konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Palulu, S. (2014). Edirne il merkezinde bulunan gıda üretimi ve satışı ile ilgili işyerlerinde çalışanların gıda hijyeni hakkındaki bilgi düzeyi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Sökmen, A. (2003). Ağırlama Endüstrisinde Yiyecek ve İçecek Yönetimi. Ankara:.Detay.
• Şanlıer, N., & Hussein, A.T. (2008). Yiyecek-içecek hizmeti veren otel mutfakları ve personelinin hijyen yönünden değerlendirilmesi: Ankara ili örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 461-468.
• Tokuç, B., Ekuklu, G., Berberoğlu, U., Bilge, E., & Dedeler, H. (2009). Knowledge, attitudes and selfreported practices of food service staff regarding food hygiene in Edirne, Turkey. Food Control, 20(6), 565-568. doi:https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2008.08.013.
• Yalçın, A. (2012). Tüketicilerin gıda güvenliği ile ilgili tutum ve davranışları:(Samsun ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat. http://katalog.istanbul.edu.tr/client/tr_TR/default_tr/search/detailnonmodal/ent:$002f$002fSD_ILS$002f0$002fSD_ILS:1465991/ada?qu=G%C4%B1da+g%C3%BCvenli%C4%9Fi+--+T%C3%BCrkiye.&ic=true&ps=300
• Yıldırım, E. (2014). Konaklama işletmelerinde mutfak ve servis personelinin iş tatmini ile kişisel hijyen bilgi ve uygulamaları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.