Bir Örgütsel Ombudsmanlık Uygulaması Olarak Yükseköğretim Ombudsmanlık Ofisleri

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 159 - 164, 30.12.2020

Metin Kaya

https://doi.org/10.32329/uad.796149

Cited By: 1

Öz

Klasik ombudsmanlık kurumlarının gelişimi ile birlikte örgütsel ombudsmanlık ofisleri da gelişmektedir. 1960 yılların başından itibaren büyük işletmelerde, kamu hizmeti yürüten kurumlarda ve özellikle yükseköğretim kurumlarında örgütsel ombudsmanlık ofisleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu çalışmada yükseköğretim kurumları bağlamında örgütsel ombudsmanlık bürolarının rolleri, işlevleri ve tarihsel gelişimlerini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Literatür taraması ULAKBİM, ERİC, Scopus ve Google Akademik veri tarama tabanlarında gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak her ülkenin yükseköğretim yapısı farklı olması dolayısıyla yükseköğretim ombudsmanlığının uygulamaları farklılaşmakta olduğu sonucuna varılmıştır. Dünya genelinde yaygınlaşan yükseköğretim ombudsmanlık ofislerinin amacları, teşkilat yapıları, finansmanları ve kapsamlarının araştırılması gerekir. Türkiye’de yükseköğretim yapısının özellikleri dikkate alınarak örgütsel ombudsmanlık modeli geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

yükseköğretim ombudsmanlığı,, örgütsel ombudsmanlık, ombudsman

Higher Education Ombudsman Offices as an Organizational Ombudsmanal Application

Öz

With the development of classical ombudsman institutions, organizational ombudsman offices are also developing. Since the beginning of the 1960s, organizational ombudsman offices have become widespread in large enterprises, public service institutions and especially higher education institutions. In this study, it is aimed to examine the roles, functions and historical development of organizational ombudsman offices in the context of higher education institutions. For this purpose, literature review method has been used. The literature review was carried out on ULAKBİM, ERİC, Scopus and Google Scholar data search bases. As a result, it can be said that higher education ombudsman varies because each country has different higher education structure. The purpose, organizational structure, financing and scope of higher education ombudsman offices in worldwide should be investigated. Taking into account the characteristics of the structure of higher education in Turkey, organizational ombudsman model should be developed.

Anahtar Kelimeler

higher education ombudsman; organizational ombudsman; ombudsman

Kaynakça

• Alabay, M., N. (2012). Müşteri şikâyetleri yönetimi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 137-157.
• Altınbaş Üniversitesi Öğrenci Ombudsmanlığı Yönergesi (2019). 30.04.2020. tarihinde http://www.altinbas.edu.tr/Files/users/fundatasdelen/%C3%96%C4%9Frenci%20Ombudsmanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Y%C3%B6nergesi.pdf adresinden erişilmiştir. Behrens, R. (2017). Being an ombudsman in higher education. A comparative study, 30.04.2020 tarihinde http://www.enohe.net/wp-content/uploads/2017/06/Being-an-ombudsman.pdf adresinden erişilmiştir
• Bennett, D., M. (2014). Roles and functions of organizational ombuds officers in the United States. Electronic Theses and Dissertations. 67. 30.04.2020 tarihinde https://digitalcommons.du.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1066&context=etd adresinden erişilmiştir.
• Birdişli, F. (2011). Yeni kamu yönetimi yaklaşımı bağlamında kamu denetçiliği ve bir denetim aracı önerisi olarak üniversite ombudsmanlığı. Y. Koçak, A., & C. Çiçek (Ed), Kamu Yönetimi, Yönetim-Siyaset Sorunlar ve Yeniden Yapılanma, 111-136. SFS Grup Yayınevi, Ankara.
• Charles, H. ( 2010) The organizational ombudsman: Origins, roles and operations - a legal guide, Chicago: IL, American Bar Association.
• Çögenli, M., Z. (2019). İş sağlığı ve güvenliğinde psikososyal yaklaşımlar. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Gişi, S. (2017). Ombudsmanlık kurumu, İsveç ve Fransa ülke uygulamaları ile Avrupa ombudsmanı üzerine bir inceleme. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, (2), 1-42.
• Görmüş, A. Ş., Aydın, S., & Aydın, M. (2013). Yükseköğretim kurumlarında öğrenci şikâyetlerinin ve şikâyet yönetiminin değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 167-190.
• International Ombudsman Association (2009). IOA best practices a supplement to IOA’s standards of practice. 29.04.2020 tarihinde https://www.ombudsassociation.org/assets/docs/IOA_Best_Practices_Version3_101309_0.pdf adresinden erişilmiştir.
• Karaçor, S., & Oltulu, A. (2011). Demokrasi ve yönetişim boyutu ile yeni kamu yönetimi anlayışı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 403-418.
• Karip, E. (2010). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık. Kaya, M. (2019). Eğitim kurumlarında şikâyet yönetimi: Ombudsmanlık raporlarının incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 1-12.
• Kaygısız, Ü. (2016). Yükseköğretimde kampus ombudsmanlığı. Journal of International Social Research, 9(43), 1917-1926.
• Kaygısız, Ü. (2018). Üniversitelerde uyuşmazlık çözümü aracı olarak kampus ombudsmanlığı: öğrencilerin algılarını ölçmeye yönelik bir analiz. Ombudsman Akademik, (8), 125-140.
• Kayıkcı, S. (2018). Yönetişimin kamu kurumlarında uygulanabilirliği: Yükseköğretim kurulu başkanlığı örneği. Ombudsman Akademik, (1), 163-181.
• Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği yönetici geliştirme organizasyon ve davranış. İstanbul: Beta Yayınlar.
• Met, Ö., L. (2016). Çalışma yaşamında psikososyal risklere proaktif bir yaklaşım: Örgütsel ombudsmanlık modeli. Sosyal Bilimler Dergisi Sayı:49,94-114.
• Okur, Y. (2016). Ombudsmanlık kurumu: Tarihi gelişim ve Türkiye’de başlangıçta birkaç öneri. Denetişim, (6), 71-83.
• Özekicioğlu, S. (2018). Ombudsmanlık mekanizmasının gelişimi: Avrupa birliği ve Türkiye bağlamında değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 158-175.
• Özerdem, F. (2018). Dünyada yükseköğretim sisteminde ombudsmanlık kurumunun gelişimi ve Türk yükseköğretim sisteminde ombudsmanlık sisteminin getirilmesine dair öneriler. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 9(16), 71-84.
• Rahim, M., A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
• Rowe, M., & Gadlin, H. (2014). The organizational ombudsman. In W. K. Roche, P. Teague, & A. J. S. Colvin (Eds.), The Oxford handbook of conflict management in organizations (210–232). Oxford: Oxford University Press.
• Sezen, S. (2001). Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm? Amme idaresi Dergisi, 34 (4), 71-96.
• Shelton, R., L. (2000). The institutional ombudsman: A university case study. Negotiation Journal, 16(1), 81-98.
• Tokay Argan, M., & Arıcı, A. (2019). Sağlık iletişiminde e-şikayet: Hastaların ve hasta yakınlarının sikayetvar. com paylaşımları üzerine bir araştırma. Akdeniz İletişim, (31), 339-355.
• Ural, A. (2018). Örgütsel çatışmanın yönetimi. 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık,
• Ünal, F., & Erdoğan, S. (2017). Kamu yönetiminin denetimi anlayışında dönüşüm ve ombudsmanlık kurumu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Özel Sayısı), 623-634.
• Vatansever, Ç. (2014). Risk değerlendirmede yeni bir boyut: Psiko-sosyal tehlike ve riskler. Çalışma ve Toplum, 40(1),117-138.