Turkish and English translations of Annie Ernaux’s Les Années as an “impersonal autobiography”

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 427 - 441, 30.09.2024

Sinem Sancaktaroğlu Bozkurt , Umut Can Gökduman

https://doi.org/10.37999/udekad.1484097

Öz

This study conducted at the intersection between literary studies and translation studies, examines the Turkish and English translations of French novel Les Années by Annie Ernaux, which was published in 2008. It is argued that in this “impersonal autobiography”, the author has in a sense transformed, in other words metaphorically self-translated, her own life into a narrative by blending it with social elements and cultural and period-specific references. Then, the novel written by Ernaux as a result of a mental translation process is translated into other languages, and the characteristic features of this “impersonal autobiography” are likely to create translation challenges specific to the genre. In addition, the fact that the novel is considered as a metaphorical translation can contribute to these translation challenges. As a result of the analysis of metaphorical and interlingual translations and an examination of paratexts, it is found that the preferred translation strategies employed in different translations contribute to the repositioning of this impersonal autobiography in English and Turkish.

Anahtar Kelimeler

autobiographical writing, metaphorical translation, interlingual translation, Annie Ernaux, Les Années

Annie Ernaux’nun Les Années adlı kitabının “kişisel olmayan otobiyografi” olarak Türkçe ve İngilizce çevirileri

Öz

Edebiyat çalışmaları ile çeviribilimin kesişim noktasında yer alan bu çalışmada, Annie Ernaux’nun Fransızca kaleme aldığı, 2008 yılında yayımlanan Les Années adlı eserinin Türkçe ve İngilizce çevirileri incelenmektedir. Bu “kişisel olmayan otobiyografi”de yazarın bir anlamda kendi hayatını toplumsal ögeler ve kültürel ve döneme özgü göndermelerle harmanlayarak bir anlatıya dönüştürdüğü, diğer bir deyişle öz-çeviri yaptığı savunulmaktadır. Ernaux’nun zihinsel çeviri süreci sonucunda kaleme aldığı bu eser, daha sonra başka dillere çevrilmiştir. Dolayısıyla, “kişisel olmayan otobiyografi” olarak adlandırılan bu romanın türüne özgü özelliklerin kendine has çeviri zorlukları yaratması muhtemeldir. Eserin mecazi anlamda bir öz çeviri olarak nitelenmesi de bu sorunlara yenilerini ekleyebilir. Mecazi ve dillerarası çevirilerin ve yan metinlerin incelenmesi sonucunda, farklı dillere yapılan çevirilerde tercih edilen çeviri stratejilerinin, bu kişisel olmayan otobiyografinin İngilizce ve Türkçede yeniden konumlanmasına katkıda bulunduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

otobiyografik yazım, metaforik çeviri, dillerarası çeviri, Annie Ernaux, Les Années

Kaynakça

• Aksoy Alp, E. (2012). L’énonciation et la polyphonie dans l’œuvre d’Annie Ernaux. [Unpublished Ph.D Dissertation]. Hacettepe University.
• Aksoy Alp, E. (2013). Écrire avec la voix du peuple : le cas d’Annie Ernaux. Frankofoni, 25, 189-199.
• Aksoy Alp, E. (2020). Annie Ernaux’nun Les Années (Yıllar) adlı eserinde toplum, bellek ve yazın. Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, 60(1), 234-250. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2020.60.1.13
• Baisnée, V. (2018). “I am She who does not speak about herself”: Annie Ernaux’s impersonal autobiography The Years. European Journal of Life Writing, 7, 72–89. Doi: 10.5463/ejlw.7.206
• Baydere, M., & Karadağ, A. B. (2019). Çalıkuşu’nun öz-çeviri serüveni üzerine betimleyici bir çalışma. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 5, 314-333. https://doi.org/10.29000/rumelide.606165
• Berk Albachten, Ö. (2014). Intralingual translation: Discussions within translation studies and the case of Turkey. A companion to Translation Studies. S. Bermann & C. Porter (Ed.). pp. 573-585. John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118613504.ch43.
• Canlı, G. (2018). Relocating self-translation from the interlingual to intralingual: Faulkner as a self- translauthor. TransLogos - A Translation Studies Journal, 1(1), 41-63.
• Canlı, G. (2019). William Faulkner’ın Sanctuary adlı romanının kaynak ve erek dizgedeki çeviri serüveni: Diliçi çeviri, öz-çeviri, yeniden çeviri ve dolaylı çeviri kavramları ışığında bir inceleme. [Unpublished Ph.D Dissertation]. Yıldız Technical University.
• Castro, O. & Ergun, E. (Eds.). (2017). Feminist translation studies. Local and transnational perspectives. Routledge.
• Chesterman, A. (2009). The name and nature of translator studies. HERMES - Journal of Language and Communication in Business, 22(42), 13–22. https://doi.org/10.7146/hjlcb.v22i42.96844
• Erkazancı Durmuş, H. (2022). Mohsin Hamid’in Exit West romanı ışığında göçmen yazını ve çeviri. Litera: Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 32(2), 1–26. https://doi.org/10.26650/LITERA2021-925261
• Ernaux, A. (2008). Les Années. Éditions Gallimard.
• Ernaux, A. (2017). The Years. (Trans. A. L. Strayer). Seven Stories Press. (iBooks)
• Ernaux, A. (2021). Seneler. (Trans. S. İdemen). Can Sanat Yayınları.
• Gambier, Y., & van Doorslaer, L. (2016). Disciplinary dialogues with translation studies: The background chapter. Border crossings. Translation Studies and other disciplines. Y. Gambier & L. van Doorslaer (Eds.). pp. 1-23. John Benjamins Publishing Company. https://doi.org/10.1075/btl.126
• Gile, D. (2004). Response to the invited papers. Translation research and interpreting research. C. Schäffner (Ed.). pp. 124–127. Multilingual Matters.
• Godard, B. (1989). Theorizing feminist discourse/translation. Tessera, 6, 42-53.
• Hugueny-Léger, E. (2018). Annie Ernaux. French Studies, 72(2), 256-269. https://doi.org/10.1093/fs/kny014
• Ladimer, B. (2002). Cracking the codes: Social class and gender in Annie Ernaux. Chimères, 26 (1), 53-69. https://doi.org/10.17161/chimeres.v26i1.6135
• Meizoz, J. (2012). Annie Ernaux, temporalité et mémoire collective. Fins de la littérature: Esthétique et discours de la fin – Tome II. D. Viart & L. Demanze (Ed.). pp. 181-193. Armand Colin.
• Moi, T. (1989). Feminist, female, feminine. The feminist reader. Essays in gender and the politics of literary criticism. C. Belsey & J. Moore (Eds.). pp. 117-132. Basil Blackwell.
• Montémont, V. (2011). Les années: vers une autobiographie sociale. Se perdre dans l’écriture de soi. D. Bajomée & J. Dor (Ed.). pp. 117-132. Klincksieck.
• Panichelli-Batalla, S. (2015). Autofiction as a fictional metaphorical self-translation. The case of Reinaldo Arenas’ El color del verano. Journal of Romance Studies, 15(1), 29-51. http://dx.doi.org/10.3167/jrs.2015.150102
• Simon, S. (1996). Gender in translation: Cultural identity and the politics of transmission. Routledge.
• Snauwaert, M. (2012). “Les Années” d’Annie Ernaux : la forme d’une vie de femme. Revue critique de fixxion française contemporaine, 4, 102-113. https://doi.org/10.4000/fixxion.6476
• Thomas, L. (2006). Annie Ernaux, class, gender and whiteness: Finding a place in the French feminist canon? Journal of Gender Studies, 15(2), 159–168. https://doi.org/10.1080/09589230600720067
• Tymoczko, M. (2007). Enlarging translation, empowering translators. Routledge.
• Von Flotow, L. & Kamal, H. (Eds.). (2020). The Routledge handbook of translation, feminism and gender. Routledge. Yücedağ, S. (2017). Une nouvelle forme d’autobiographie dans Les Années d’Annie Ernaux: autobiographie impersonnelle. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (38), 381-392. https://doi.org/10.21497/sefad.377411