Matematik Tarihi Destekli Matematik Derslerine Yönelik Motivasyon Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, , 110 - 147, 27.10.2020

Nazan Mersin , Soner Durmuş

https://doi.org/10.32960/uead.764576

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin matematik tarihi destekli matematik derslerine yönelik motivasyonlarını ölçmek amacıyla bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Bu doğrultuda De Vellis’in (2016) ölçek geliştirme süreçleri takip edilmiştir. Öncelikle literatürdeki ilgili ölçekler incelenmiş ve 99 maddelik taslak ölçek oluşturulmuştur. Kapsam geçerliliği için taslak ölçek 5 alan uzmanı, 3 ölçme değerlendirme uzmanı ve 1 dil uzmanı tarafından incelenmiş ve öneriler doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Oluşturulan taslak ölçek Bolu ilinde farklı iki devlet okulunda yer alan 397 ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Elde edilen veri setine sırasıyla açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. AFA sonrasında üç faktör ve otuz dokuz maddeden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Bu faktörler ise sırasıyla matematik tarihi destekli matematik derslerine yönelik içsel motivasyon, dışsal motivasyon ve motivasyon yoksunluğu olarak adlandırılmıştır. DFA sonrasında ise modelin iyi veya kabul edilebilir (χ2/df=1.86, RMSEA=0.46, GFI=0.86, AGFI=0.84, CFI=0.94) düzeyde olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinin, açımlayıcı faktör analizi ile tutarlı olduğu bu ölçeğin iç güvenirlik katsayısı, ölçeğin bütünü için .932, içsel motivasyon için .95, motivasyon yoksunluğu için .96 ve dışsal motivasyon için .78 olarak hesaplanmıştır. Bu değerlerin .70’in üzerinde olması ise ölçeğin yüksek düzeyde güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

matematik tarihi, matematik dersi, motivasyon, ölçek geliştirme, ortaokul öğrencileri

Destekleyen Kurum

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

BAP-2018.02.05.1326

Kaynakça

• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
• Akçakın, V. (2018). Matematik öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 259-277.
• Aktan, S., & Tezci, E. (2013). Matematik motivasyon ölçeği (MMÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Social Science, 6(4), 57-77.
• Alkan, V. (2010). Matematikten nefret ediyorum!. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 189-199.
• Alpaslan, M., Isiksal, M., & Haser, C. (2011). The development of attitudes and beliefs questionnaire towards using history of mathematics in mathematics education. In Proceedings of the seventh congress of the European society for research in mathematics education (pp. 1661-1669).
• Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155-173.
• Arbuckle, J. L. (2007). AMOS 16.0. Spring House, PA: Amos Development Corporation.
• Ayık, A., Ataş Akdemir, Ö. ve Seçer, İ. (2015). Öğretme motivasyonu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Current Research in Education, 1(1), 33-45.
• Aytaçlı, B., & Gündoğdu, K. (2019). Matematik Uygulamaları Dersi Değer Algısı Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 39(1).
• Balantekin, Y., & Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(2), 102-113.
• Baykul, Y. (2009). İlköğretimde matematik öğretimi 6-8. sınıflar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bruinsma M. (2003) Leidt hogere motivatie tot betere prestaties? Motivatie, informatieverwerking en studievoortgang in het hoger onderwijs. [Does higher motivation result in higher achievement? Motivation, cognitive processing and achievement in higher education]. Pedagogische Studiën 80, 226– 238.
• Burns, B. A. (2010). Pre-Service Teachers' Exposure to Using the History of Mathematics to Enhance Their Teaching of High School Mathematics. Issues in the Undergraduate Mathematics Preparation of School Teachers, 4.
• Bütüner, S. Ö., & Adnan, Baki, A. (2011). Matematik tarihinin kullanımına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 278-311.
• Büyükköztürk, S. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor and Francis Group, LLC.
• Carter, M. D. (2006). The role of the history of mathematics in middle school. Unpublished masters thesis. East Tennessee State University, USA.
• Cole, D. A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of consulting and clinical psychology, 55(4), 584.
• Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). Interpretation and application of factor analytic results. Comrey AL, Lee HB. A first course in factor analysis, 2, 1992.
• Çam, H. ve Günal, Z. (2016). İşletmelerin dış kaynak kullanımını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli yaklaşımı ile belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(15), 210-229.
• Çelik, M., ve Turunç, Ö. (2011). Duygusal emek ve psikolojik sıkıntı: iş-aile çatışmasının aracılık etkisi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 40(2).
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (2.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Perspectives in social psychology.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11, 227-268.
• Dede, Y., & Argün, Z. (2004). Öğrencilerin matematiğe yönelik içsel ve dışsal motivasyonlarının belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 29(134).
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• DeVellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications (Vol. 26). Sage publications.
• Dinçer, S., & Doğanay, A. (2016). Öğretim materyali’ne İlişkin motivasyon ölçeği (ÖMMÖ) Türkçe uyarlama çalışması. İlköğretim Online, 15(4), 1131-1148.
• Doğan, N., Soysal, S., & Karaman, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi?. Pegem Atıf İndeksi, 373-400.
• Duda, J. L. and Nicholls, J. G. (1992). Dimensions of achievement motivation in schoolwork and sport. Journal of educational psychology, 84(3), 290.
• Ersarı, G., & Naktiyok, A. (2012). Iş görenin içsel ve dışsal motivasyonunda stresle mücadele tekniklerinin rolü/role of stress fighting tecniques in internal and external motivation of employees. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1).
• Ersoy, E., & Oksuz, C. (2015). Primary school mathematics motivation scale. European Scientific Journal, 11(16).
• Farmaki, V., & Paschos, T. (2007). Employing genetic moments‘in the history of mathematics in classroom activites. Educational Studies in Mathematics, 66, 83–106.
• Fauvel, J. (1991). Using history in mathematics education. For the learning of mathematics, 11(2), 36.
• Fauvel, J., Maanen, J. V., & van Maanen, J. A. (2002). History in mathematics education: An ICMI study (Vol. 6).
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hall.
• Frias, C. M., and Dixon, R. A. (2005). Confirmatory factor structure and measurement invariance of the Memory Compensation Questionnaire. Psychological Assessment, 17(2), 168.
• Glynn, S. M., Aultman, L. P., & Owens, A. M. (2005). Motivation to learn in general education programs. The Journal of General Education, 54(2), 150-170.
• Goktepe, S., & Ozdemir, A. S. (2013). An Example of Using History of Mathematics in Classes. European Journal of Science and Mathematics Education, 1(3), 125-136.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford university press
• Haverhals, N. and Roscoe, M. (2010). The history of mathematics as a pedagogical tool: teaching the integral of the secant via Mercator‘s projection. The Montana Mathematics Enthusiast, 7(2-3), 339-360.
• Hu, L. and Bentler, P. (2000). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Jankvist, U. T. (2009). A categorization of the ―whys‖ and ―hows‖ of using history in mathematics education. Educational studies in Mathematics, 71(3), 235-261.
• Jöreskog, K. G. and Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International.
• Kara, A. (2008). İlköğretim Birinci Kademede Eğitimde Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, C (9), Sayı (2), 59-78.
• Kass, R., & Tinsley, H. E. (1998). E. (1979). Factor analysis. Journal of Leisure Research, 11, 120-138.
• Kılıç, Y., & Yılmaz, E. (2019). İçsel, Dışsal ve Yönetsel Faktörler Bağlamında Öğretmen Motivasyon Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 77-91.
• Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. 1998. New York: Guilford. Kurnaz, H. (2019). Okuma iç motivasyonu ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-250.
• Lim, S. Y., & Chapman, E. (2015). Effects of using history as a tool to teach mathematics on students’ attitudes, anxiety, motivation and achievement in grade 11 classrooms. Educational Studies in Mathematics, 90(2), 189-212.
• Liu, P. H. (2003). Do teachers need to incorporate the history of mathematics in their teaching. Mathematics Teacher, 96(6), 416-421.
• Marcoulides, G. and Schumacher, R. (2001). New developments and techniques in structural equation modelling. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Marsh, H.W., Balla, JR., & McDonald, R.P., (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factory analysis: the effects of sample size. Psychological Bulletin, 103(3), 391-410.
• Marshall, G. L., 2000, Using history of mathematics to ımprove secondary students’ attitudes towards mathematics, Ph.D. Thesis, Illinois State University.
• Martin, A. J. (2001). The student motivation scale: A tool for measuring and enhancing motivation. Australian Journal of Guidance and Counselling, 11, 11-20.
• McKenzie, K., & Schweitzer, R. (2001). Who succeeds at university? Factors predicting academic performance in first year Australian university students. Higher education research & development, 20(1), 21-33.
• MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. www.meb.gov.tr.
• Middleton, J. A. and Spanias, P. A. (1999). Motivation for achievement in mathematics: Findings, generalizations, and criticisms of the research. Journal for research in Mathematics Education, 30, 65-88.
• Özgen, K., & Bayram, B. (2019). Problem Kurma Öz Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Ilkogretim Online, 18(2).
• Panasuk, R. M., & Horton, L. B. (2012). Integrating history of mathematics into curriculum: what are the chances and constraints?. International Electronic Journal of Mathematics Education, 7(1), 3-20.
• Panasuk, R. M., & Horton, L. B. (2013). Integrating History of Mathematics into the Classroom: Was Aristotle Wrong?. Journal of Curriculum and Teaching, 2(2), 37-46.
• Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis. USA: Sage Publication.
• Pintrich P.R., Schunk D.H. (2002). Motivation in educa- tion: Theory, research, and applications (2nd ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Ponza, M. V. (1998). A Role for the History of Mathematics in the Teaching and Learning of Mathematics: An Argentinian Experience. Mathematics in school, 27(4), 10-13.
• Reimer, L., & Reimer, W. (1995). Connecting mathematics with its history: A powerful, practical linkage. Connecting mathematics across the curriculum, 104-114.
• Rickey, F. (1995). My favorite ways of using history in teaching calculus. Learn from the masters, 123-134.
• Scherer, R. F., Luther, D. C., Wiebe, F. A., & Adams, J. S. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763-770.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Schumaker, R., & Lomax, R. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling (2nd ed.). Mahwah, NJ: Psychology Press.
• Schunk, D.H. (2009). Öğrenme teorileri: Eğitimsel bir bakışla. (M. Şahin, çev. ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Sertöz, S. (1999). Matematiğin aydınlık dünyası (9. Basım). TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları-36. İstanbul: Pro-Mat Basım Yayın AŞ.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6):74-79.
• Şen, M., Demir, E., Teke, N.& Yılmaz, A. (2020). Erken çocukluk ebeveyn medya aracılık ölçeği geliştirme çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 228-265.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamalari. Ekinoks, Ankara.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). Pearson Education, Inc. / Allyn and Bacon.
• Tahiroğlu, M., & Çakır, S. (2014). İlkokul 4. Sınıflara Yönelik Matematik Motivasyon Ölçeğinin Geliştirilmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 15(3).
• Tanaka, J. S. and Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 38(2), 197-201.
• Tzanakis, C., Arcavi, A., de Sa, C. C., Isoda, M., Lit, C. K., Niss, M., ... & Siu, M. K. (2002). Integrating history of mathematics in the classroom: an analytic survey. In History in mathematics education (pp. 201-240). Springer, Dordrecht.
• Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C., & Vallieres, E. F. (1992). The Academic Motivation Scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and psychological measurement, 52(4), 1003-1017.
• Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The counseling psychologist, 34(6), 806-838.
• Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi-1. Ankara: Pegem Yayıncılık.