EKONOMİK VE KURUMSAL FAKTÖRLERİN KEİ ÜLKELERİNİN LOJİSTİK PERFORMANSINA ETKİSİ

Yıl 2022, Sayı: 35, 97 - 112, 30.04.2022

Şükran Kahveci

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1039093

Öz

Bu çalışmada, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) örgütüne üye (Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Kuzey Makedonya, Romanya, Rusya, Sırbistan, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan) ülkeler için ekonomik ve kurumsal göstergelerin lojistik performans düzeyine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, 2007, 2010, 2012, 2014, 2016 ve 2018 yılları için GSYH, dışa açıklık net doğrudan yabancı sermaye yatırımı (DYY) girişleri ile ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik, hükümet etkinliği, düzenleyicilik kalitesi, hukukun üstünlüğü, yolsuzluğun önlenmesi, siyasi istikrar ve şiddetsizlik değişkenlerinin lojistik performans düzeyine etkisi tesadüfi etkili model ile araştırılmıştır. Ampirik bulgulara göre, KEİ ülkelerinde ekonomik büyüklük, dışa açıklık, hükümet etkinliği, düzenleyicilik kalitesi, hukukun üstünlüğü, yolsuzluğun önlenmesi değişkenleri, lojistik performansı pozitif yönde, net doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişlerinin ise negatif yönde etiklelerken, ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik, siyasi istikrar ve şiddetsizlik değişkenlerinin ise lojistik performans düzeyini üzerinde herhangi bir etkisine rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

KEİ, Lojistik Performans, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Agility, (2021). Agility Emerging Markets Logistics Index. Access Link https://logisticsinsights.agilit y.com/wp-c onten t/uploads/20 20/01/Agility-Emerging-Markets-Logistics-Index-2014.pdf.
• Aldakhil, A. M., Nassani, A. A., Awan, U., Abro, M. M. Q., Zaman, K. (2018). Determinants of Green Logistics in BRICS Countries: An Integrated Supply Chain Model for Green Business. Journal of Cleaner Production, 195, 861-868.
• Arvis, J. F., Saslavsky, D., Ojala, L., Shepherd, B., Bush, C. and Raj, A. (2014). Connecting to Compete 2014: Trade Logistics in the Global Economy. 4th ed. Washington, DC: World Bank.
• Arvis, J. F., Saslavsky, D., Ojala, L., Shepherd, B., Busch, C. and Raj, A. (2016). Trade logistics in the global economy: the logistics performance index and its indicators. Washington, DC: World Bank.
• Arvis, J. F., Ojala, L., Wiederer, C., Shepherd, B., Raj, A., Dairabayeva, K., & Kiiski, T. (2018). Connecting to compete 2018: Trade Logistics in the Global Economy. Washington, DC: World Bank.
• Bakshi, G., Panayotov, G., Skoulakis, S. (2011). The Baltic Dry Index as a Predictor of Global Stock Returns, Commodity Returns, and Global Economic. Activity, . Access Link http://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID1749510_code53361.pdf?abstractid=1747345&mirid=1/.
• Baltagi, Badi Hani ve Wu, Ping (1999). Unequally Spaced Panel Data Regressions with AR (1) Disturbances. Econometric Theory, 15(6), 814-823.
• Başar, S. İ., ve Bozma, G. (2017). Ülkelerin Lojistik Performanslarının Belirleyicileri. Kafkas Universitesi. Sosyal Bilimler Enstitu, (20), 447-458.
• Bayraktutan, Y., ve Özbilgin, M. (2015). Lojistik Maliyetler ve Lojistik Performans Ölçütleri. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 95-112.
• Bhargava, Alok, vd. (1982). Serial Correlation and the Fixed Effects Model. The Review of Economic Studies, 49(4) 533-549.
• Breusch, T. S., & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. The review of economic studies, 47(1), 239-253.
• Brown, Morton B. ve Forsythe. Alan (1974). Robust Tests for the Equality of Variances. Journal of the American Statistical Association, 69(346), 364-367.
• Buzdağlı, Ö., Özdemir, D., Solak, M. ve Emsen, Ö. S. (2016). Türkiye’de Ulaştırma Depolama Sektörü ile Dış Ticarette Gelişmeler Arasındaki Nedensel İlişkiler. 2. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi, 431- 446, Erzurum.
• Cezayirlioğlu, Haluk R. (2012). Lojistik Performans ve İnsani Gelişme Endekslerinin Karşılıklı Etkileşimi ve Türkiye için Öneriler. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Konya.
• Cho, H., and Lee, J. (2020). Does Transportation Size Matter for Competitiveness in The Logistics İndustry? The Cases of Maritime and Air Transportation. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 36(4), 214-223.
• CSCMP (2021). Supply Chain Management Terms and Glossary. Access Link https://cscmp. org/CSCMP/Educate/SCM_Definitions_and_Glossary_of_T erms.aspx.
• Dünya Bankası Yönetişim Göstergeleri (2021). Erişim Adresi https://databank. .org/source/worldwide gover nance-indicators.
• Dünya Bankası, (2021) Access Link https://data.worldbank.org/indicator.
• Erkan, B. (2014). The Importance and Determinants of Logistics Performance of Selected Countries. Journal of Emerging Issues in Economics, Finance and Banking, 3(6), 1237-1254.
• Guner, S. and Coskun, E. (2012). Comparison of Impacts of economic and Social Factors on Countries' Logistics Performances: a Study with 26 OECD Countries. Research in Logistics & Production, 2, 330-343.
• Hausman, J. A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica: Journal of the econometric society, 1251-1271.
• Kabak, Ö., Ekici, Ş. Ö., and Ülengin, F. (2020). Analyzing Two-Way Interaction Between The Competitiveness and Logistics Performance of Countries. Transport Policy, 98, 238-246.
• Kalayci, S. (2017). Dışsal Faktörlerin Ulaşım Sektörüne Etkisi: Lojistik Firmalarından Kanıtlar. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (633), 41-59.
• Khan, S.A.R., Qianli, D., SongBo, W., Zaman, K., Zhang, Y., (2017). Environmental Logistics Performance Indicators Affecting Per Capita Income and Sectoral Growth: Evidence From A Panel Of Selected Global Ranked Logistics Countries. Environ. Sci. Pollut. Control Ser. 24(2), 1518–1531.
• Khan, S.A.R., Zhang, Y., Anees, M., Golpîra, H., Lahmar, A., Qianli, D., (2018). Green Supply Chain Management, Economic Growth and Environment: a GMM Based Evidence. J. Clean. Prod. 185, 588–599.
• Kılınç, E., Fidan, O., ve Mutlu, H. M. (2019). Türkiye, Çin ve Rusya Federasyonu’nun Lojistik Performans Endeksine Göre Karşılaştırılması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 17-34.
• Lambert, D. M. and Cook, R. L. (1990).Integrating Marketing and Logistics for Increased Profit. Business, 40(3), 22–29.
• Lawton, D. T., and Rajwani T. (2012). Advancing Nonmarket Strategy Research: Institutional Perspectives in a Changing World. Academy of Management Perspectives 26(3), 22–39.
• Levene, Howard (1960). Contributions to Probability and Statistics. Essays in Honor of Harold Hotelling, 278-292.
• Magazzino, C., Alola, A. A., and Schneider, N. (2021). The Trilemma of İnnovation, Logistics Performance, and Environmental Quality in 25 Topmost Logistics Countries: A Quantile Regression Evidence. Journal of Cleaner Production, 322, 129050.
• Masuarah, Y., Suhendra, I., and Suharto, U. S. (2021). The Impact of Economic and Social Variables on ASEAN Logistics Performance. Jurnal Ekonomi dan Studi Pembangunan, 13(1), 36-51.
• Muslija, A., Cinac, D., and Šahić, A. (2021). The relationship between economic Growth and Logistics Sector in the Case of G-7 Countries. Transportation Research Procedia, 55, 326-333.
• Mutlu, H. M. ve Ölmez, S. (2017). Lojistik Performans ve İlişki Kalitesi Üzerine Alanyazın İncelemesi. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 99-120 .
• Nguyen, Hong-Oanh and Tongzon, J. (2010). Causal Nexus Between The Transport and Logistics Sector and Trade: The Case of Australia. Transport Policy, 17, 135-146
• Özdemir, D., Buzdağlı, Ö., Emsen, Ö. S., ve Solak, M. (2017). Yükselen Ekonomilerde Lojistiğin Belirleyicileri. The International New Issues In Social Sciences, 5(5), 493-508.
• Popa, A. (2017). Aspects of Cooperation in the Black Sea Area after the fall of USSR. Acta Universitatis Danubius. Relationes Internationales, 10(2), 161-170.
• Soh, K. L., Wong, W. P. and Tang, C. F. (2021). The Role of İnstitutions at The Nexus of Logistic Performance and Foreign Direct İnvestment in Asia. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 37(2), 165-173.
• UNCTAD, (2021), .Access Link https://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/summary.aspx.
• Wong, W. P., and Tang, C. F. (2018). The Major Determinants of Logistic Performance in A Global Perspective: Evidence From Panel Data Analysis. International Journal of Logistics Research and Applications, 21(4), 431-443.
• Wu, C. (2019). Determinants of Logistics Efficiency with the Comparison among China and EU-OBOR Countries.
• Zhelev, P. (2021). Building a Closer Black Sea: Promoting Trade and Economic Interdependence. Frontier Europe Initiative.