Görme Engelliler İçin Hissedilebilir Yüzey Uygulamaları: Diyarbakır Örneği

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 1, 125 - 157, 30.06.2021

Canan Koç

Öz

Farklı derecelerdeki görme bozukluklarına sahip kişiler ekonomik, sosyo-kültürel koşullar kadar fiziksel çevre koşullarından da yakından etkilenmektedir. Görme engellilerin ihtiyaçlarına cevap vermeyen kentsel mekan düzenlemeleri, çoğu zaman bu kişilerin evlerine kapanmasına neden olmaktadır.
Kentsel mekânın bir parçasını oluşturan ulaşım sistemindeki düzenlemeler görme engelli bireyin hayatının kolaylaşmasını sağlamaktadır. Özellikle yaya yolları ve kaldırımlarda yaygın olarak gördüğümüz hissedilebilir yüzeyler yön bulma ve tehlikeyi fark etmeyi sağlayan önemli unsurlardır. Ancak bunların kaliteli malzeme ve doğru şekilde yerleştirilmesi ile görme engelliler sağlıklı şekilde yürüyebilmektedir.
Çalışmada görme engelliler için büyük öneme sahip hissedilebilir yüzeylerde olması gereken özellikler ve uygulama alanları ele alınmıştır. Bu kapsamda uluslar arası literatür ve TS ISO 23599 standardı incelenmiştir. Dünyadaki ve ülkemizdeki uygulamalar ele alınarak Diyarbakır kentindeki hissedilebilir yüzey kullanımı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Görme engelli,, kılavuz yüzey, uyarıcı yüzey, hissedilebilir yüzey

Teşekkür

Çalışmada görsellerinden yararlandığım, 2020-2021 Güz Döneminde Dicle Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde Kent Ölçeğinde Erişilebilirlik dersini alan öğrencilerimden Fatma Arcan, Furkan Akyıldız, Sedat Aslan, Ayça Tarhan, Hatice Demir, Berhan Başbuğ, Adnan İlhan, Mehmet Alkan, Berfin Demir, Kaya Fidan, Aslı Nur Özyıldız ve Mehmet Atlı ‘ya teşekkürlerimi sunarım.

Applications of the Tactile Ground Surface Indicators for the Visually Impaired: The Case of Diyarbakir

Öz

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2020). Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü İstatistik Bülteni.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Erişilebilirlik Dairesi Başkanlığı, Erişim tarihi: 24.01.2021.
• Aydın, A. (2012). Görme Engelli Üniversite Öğrencilerinin Bilgi Erişim Sorunları Üzerine Yapılmış Bir Araştırma. Bilgi Dünyası, 13(1), 93-116.
• Bigrentz.com (2021). Designing and Navigating Spaces for People with Vision Impairment, Erişim tarihi: 08.01.2021.
• Çağlar, S. (2012). Engellilerin Erişebilirlik Hakkı ve Türkiye’de Erişebilirlikleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(2), 541-598.
• Çiftçi, İ., Çağlayan Gümüş, D., Feyzioğlu, G., Ayanoğlu, S., Sayan, T. (2017). Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Formları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayın No: 01, Ankara, 2017
• GUTPS (2007). Guidance on The Use of Tactile Paving Surfaces, Environment Transport Regıons, 5 June 2007
• IATSS (2008). Guidebook for the Proper Installation of Tactile Ground Surface İndicators (Braille Blocks): common Installation Errors, İnternational Assocation Of Traffic And Safety Scienses.
• LCDS (2014). London Cycling Design Standards, 2014, Chapter 7, Construction, including surfacing ss.29
• NRCFDJ (2003). Tactıle Ground Surface Indıcators For Blınd Persons, National Rehabilitation Center fbr Persons with Disabilities Japan Federation of the Blind, Natıonal Rehabılıtatıon Center For The Dısabled Japan （Who Collaboratıng Centre).
• Nüfusu.com, (2021). https://www.nufusu.com/ilceleri/diyarbakir-ilceleri-nufusu Erişim tarihi: 17.01.2021.
• Özteke Kozan H.İ., Bozgeyikli, H., Kesici, Ş. (2018). Engelsiz Kent: Görme Engelli Bireylerin Kentlerde Yaşadıkları Problemler. Kent Araştırmaları Dergisi, 23(9): 216-235.
• Sağlık Bakanlığı (2021). Beyaz Baston Görme Engelliler Haftasında Ali İhsan Arslan Görme Engelliler Okulunu Ziyaret Ettik. Web: saglik.gov.tr Erişim tarihi: 17.01.2021
• Wecapable.com, (2021). Meanings of Tactile Paving: A Blessing for Persons with Visual Impairment , Erişim tarihi: 08.01.2021.
• WHO (2021). Dünya Sağlık Örgütü, www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/blindness-and-visual-impairment, Erişim tarihi: 08.01.2021.
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Hissedilebilir Yürüme Yüzeyi İşaretleri Uygulama Esasları. Web: engelsiz.yok.gov.tr, Erişim tarihi: 24.01.2021.